Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Samenlevingsvormen buiten het huwelijk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Samenlevingsvormen buiten het huwelijk

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Toen het comité voor de landelijke ambtsdragersconferenties dit onderwerp koos als thema voor de conferentie van zaterdag 24 oktober 1981 werd dat door de leden van het comité niet direct als een originele keuze ervaren. Aan andere samenlevingsvormen dan het huwelijk is binnen christelijke kring in de afgelopen jaren door velen en op allerlei wijze aandacht gegeven en men zou kunnen zeggen dat nauwelijks nog iets te bedenken is dat over dit onderwerp al niet gezegd is. Wie alleen maar alle boeken, rapporten en artikelen over het onderwerp „homofilie" van de laatste vijf jaar inventariseert, ontvalt de moed om met lezen te beginnen. Een evenwichtige selectie maken uit deze onvoorstelbare hoeveelheid literatuur is ook al niet eenvoudig. Het comité was zich ook bewust dat het gekozen onderwerp verre van gemakkelijk is. Over de naast het huwelijk opgekomen samenlevingsvormen wordt binnen christelijke kring, zowel rooms-katholieke als protestantse, zeer verschillend gedacht. Wie er zich in verdiept stuit op een grote verscheidenheid van meningen. De uitspraken van de bijbel zijn voor een communis opinio onder christenen kennelijk niet toereikend. Onbegrijpelijk eigenlijk als wordt bedacht dat volgens de oude leer van de Kerk één van de eigenschappen van de Heilige Schrift de doorzichtigheid is. Wijlen dr. Eikema Hommes heeft hierop eens gewezen in een discussie over de plaats van de homofiel in de christelijke gemeenschap. Hier liggen moeilijke vragen. Reikt het Woord van God duidelijke gedachten en absolute normen aan voor ons oordeel over ongetrouwd samenwonen, vóórechtelijk geslachtsverkeer, homofilie en homosexualiteit, het huwelijk met buitenkerkelijken, om maar enkele belangrijke aspecten te noemen? Of is ons ook nog iets te raden overgebleven en kunnen onze discussies rond en onze interpretaties van bijbelwoorden over zaken als deze, afhankelijk van de optiek van waaruit wij ze bekijken, tot verschillende uitkomsten leiden?

Moeite van twee kanten
In haar zoeken naar bijbelse antwoorden op vragen die in de samenleving op het punt van huwelijk en sexuele moraal leven, wordt het de kerk van Christus van twee kanten moeilijk gemaakt. Van buiten af treft haar de beschuldiging dat het christelijk geloof de waarden van het sexuele leven in de loop van vele eeuwen heeft geperverteerd door wat goed was slecht en wat slecht was goed te noemen, door het zedelijke als onzedelijk te bestempelen en wat positief was als negatief aan te duiden. De kerk zou sexuele angst hebben gekweekt en daardoor sexuele syndromen hebben opgeroepen. Een atmosfeer van preutsheid en huichelarij, van verdringing, agressie en schuldcomplexen heeft het leven van de mens, zijn vreugde in het leven en in zijn zintuigen, zijn biologische lustervaringen en hartstochten, met moralistische taboes en met Goddelijke dreigingen omgeven en zo elke echte levensvreugde aan de mens ontnomen. De Duitse kerkhistoricus Karlheinz Deschner heeft in zijn boek „De kerk en haar kruis" (geschiedenis van de sexualiteit in het christendom) deze beschuldiging duidelijk verwoord. Hij merkt de apostel Paulus als de hoofdschuldige aan. In de dogmata die deze apostel formuleerde werd naar zijn mening de grondslag gelegd voor de verachting van de vrouw, de minachting van het huwelijk, terwijl hem een maniakale benadrukking van de ascese wordt verweten. De verklaring van Paulus' moraal moet - aldus deze kerkhistoricus - worden gezocht in de cultische kuisheid van de Joodse wereld en in de oud-Griekse ascese. Ook de overgang van het matriarchaal naar het patriarchaal religieus denken is een factor van betekenis geweest. Dat denken raken we vandaag te boven, zo wordt gesteld.
Het wordt de kerk in haar nadenken over de hier liggende vragen ook van binnen uit moeilijk gemaakt. Binnen gereformeerde kring laten zich ook op dit terrein de grote verschillen in Schriftbeschouwing gelden en dat leidt onontkoombaar tot uiteenlopende conclusies. Het valt velen in de kerk moeilijk in deze door oordeel en vooroordeel zwaar belaste materies objectief naar de Schrift te luisteren. De virtuositeit om nog vóór het onderzoek naar de boodschap van Gods Woord een concept-constructie van ons gelijk gereed te hebben is onder ons niet gering. Die virtuositeit kan men links en rechts - als ik die ellendige onderscheiding nog eens mag maken - waarnemen.
Er hangt ook rond deze zaken binnen de kerk een sfeer van onzekerheid. Absolute en duidelijk richtinggevende uitspraken worden zoveel mogelijk vermeden. Wie, zoals in eigen kring in het maandblad Dia werd gedaan, over deze zaken een mening geeft doet dat met grote voorzichtigheid en presenteert die mening als een aanzet tot verdere discussie. We bevinden ons in een overgangsperiode. Oude denkbeelden passen niet meer helemaal op het hedendaagse levenspatroon en met de nieuwe zijn we nog niet helemaal gereed. Intussen laat die onzekerheid in prediking, pastorale begeleiding, huisbezoek en kerkelijke tuchtoefening wel zijn sporen na.

Geen begaanbare weg
In een gesprek dat ik enige tijd geleden ter voorbereiding van de komende conferentie had met twee homofiele broeders uit onze kerken heb ik, uiteraard anoniem, gevraagd naar hun ervaring met de pastorale begeleiding door de ambtsdragers onder wier opzicht zij vielen. Het antwoord kwam kort aangeduid hierop neer: onze ervaringen zijn niet direct negatief geweest, behalve dan dat één predikant voor ons probleem totaal ontoegankelijk was, hardvochtig oordeelde en alle moed wegnam om aan het gesprek nog eens vervolg te geven. De gesprekken met andere predikanten wezen naar ons gevoel echter ook niet direct een begaanbare weg. Een predikant uit wat wij in onze kerken de behoudende vleugel noemen stelde zich uiterst beminnelijk op, maar kwam niet verder dan de opmerking dat men het maar als een opgelegd kruis moest zien dat achter Christus aan moet worden gedragen. Een jonge, meer vooruitstrevende predikant was een en al aandacht voor ons probleem, maar hij vond de materie dermate moeilijk dat hij zich eerst nog eens in de beschikbare literatuur wilde oriënteren. Hij is er niet meer op teruggekomen.
Beide broeders met wie ik sprak hadden de indruk dat het veel ambtsdragers ontbreekt aan het vermogen om het probleem van de homofilie te doordenken en de situatie van homofielen in te voelen.

Eerlijk luisteren
Op de conferentie van 24 oktober a.s. willen we een poging doen met elkaar, vanuit de situatie waarin wij ons vandaag bevinden, uit het Woord van God gewaar te worden hoe de kerk zich in de vragen rond huwelijk en alternatieve samenlevingsvormen dient op te stellen. Twee Apeldoornse theologen, te weten dr. W. van 't Spijker en dr. W.H. Velema zullen de conferentie tot het gesprek inleiden, terwijl de arts dr. M. Dorrestein uit Utrecht vanuit de medische optiek enkele aspecten naar voren zal brengen.
Het comité hoopt dat de bezinning van die dag in een sfeer van fijnzinnigheid en evenwichtigheid zal verlopen en vooral ook door duidelijkheid zal worden gekenmerkt.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 24 juli 1981

De Wekker | 8 Pagina's

Samenlevingsvormen buiten het huwelijk

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 24 juli 1981

De Wekker | 8 Pagina's