Oud of nieuw?

Oud of nieuw? We weten dat dat in het kerkelijk leven nogal eens problemen op kan leveren. Juist die vraag kan het het kerkelijk leven nogal eens moeilijk maken. We hoeven alle dingen die hierbij een rol spelen, niet op te noemen, iedereen kent ze. Iedereen weet ook dat er in de Kerk altijd nogal wat huiver is voor het nieuwe. Een nieuwe vertaling, een nieuwe berijming, een nieuwe orde van dienst, dat kan zo allemaal de nodige problemen opleveren. Soms zit daar een stuk oprechte zorg achter, zorg voor het waardevolle, dat we graag willen behouden, en dat we niet verloren willen laten gaan. Vandaaruit is het begrijpelijk dat mensen het wat gemakkelijker hebben met het oude dan met het nieuwe. Hoewel het ook goed is te beseffen dat ook het menselijke daarbij een rol kan spelen. Ook los van allerlei godsdienstige zaken blijkt het meer dan eens dat mensen zeer gereserveerd staan t.o.v. iets wat nieuw is. Dat schijnt een hele menselijke trek te zijn, die je al bij kinderen kunt opmerken.
Hoe dan ook, in II Cor. 5:17 vindt een radicale afwijzing van het oude plaats en een even radicale acceptatie van het nieuwe. Van het oude wordt afscheid genomen, en het nieuwe wordt welkom geheten. En dat alles zeer uitbundig. Het oude is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen.
Zo kan het dus óók! Maar u begrijpt, het gaat hier om wat anders dan om vertaling, berijming of iets dergelijks. Het gaat hier om het leven! En Paulus zegt dan: Het oude leven is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen.
Maar: ook al gaat het hier over het leven, is het dan toch niet zo dat dit veel te ver gaat? Kun je dat nu zó wel zeggen? Is dat niet veel te hoog gegrepen? Is dat nu wel realistisch? Is dat niet eenzijdig-optimistisch?
Wij zijn juist erg voorzichtig. We zeggen: bedenk wel, een mens is en blijft een zondaar. Een mens is niet zo geweldig veel. Ook een christen niet. Er verandert wel wat, als een mens tot geloof komt, maar er blijft ook nog zo ontzettend veel bij het oude. Oudere mensen spreken als het over deze dingen gaat wel over „de oude Adam", en ze bedoelen dan: die hele sterke trek in de mens die je naar de zonde toetrekt, en die elke keer weer de kop opsteekt. Luther heeft dat heel kernachtig uitgedrukt: „Ik zou die oude Adam van me wel willen verdrinken, maar die kerel kan zwemmen!" De zonde blijft. Het oude is voorbijgegaan??
En er blijft nog zoveel meer. De gebrokenheid van ons bestaan, die we in kleine en in grote dingen in ons leven ervaren. Ons verdriet blijft. Jawel, het Evangelie kan troosten, en dat doet het soms ook, en soms ook niet. . ., maar het verdriet wegnemen, nee, dat niet. En onze pijn blijft. Lichamelijke pijn, geestelijke pijn. En die handicap blijft. En die ziekte blijft. Daar kan zelfs het Evangelie niet zo veel aan doen. En zo veel andere oude dingen blijven. Het oude is voorbijgegaan?? Zijn dat geen veel te grote woorden voor de soms rauwe werkelijkheid van alledag?
Kunnen we dat van Paulus' woorden zeggen? Kunnen we Paulus ervan verdenken dat hij de werkelijkheid van het leven niet kende? Als iemand die kende, dan Paulus. Als iemand in de afgrond van de zonde gekeken heeft, dan Paulus: „Ik, ellendig mens." En als iemand weet wat pijn is, dan Paulus: „een doorn in het vlees, een engel des satans." En als iemand de rauwe werkelijkheid van het leven kent, dan Paulus: „in verdrukkingen, in noden, in benauwdheden, in slagen, in gevangenschappen, in oproeren, in moeiten, in nachten zonder slaap, in dagen zonder eten." En dan toch: het oude is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen? Hoe dan? Hoe kan Paulus het zeggen?
Omdat het zijn gezichtspunt is geworden, zijn nieuwe gezichtspunt, het punt van waaruit hij de dingen bekijkt.
Dat kan geweldig belangrijk zijn: hoe wij de dingen bekijken, van uit welk gezichtspunt we de dingen bezien. Als we verdrietig zijn, teleurgesteld, pessimistisch, dan zien de dingen er heel anders uit dan wanneer we vrolijk zijn, opgewekt, optimistisch. Hoewel de dingen altijd hetzelfde blijven.
Welnu, zo bekijkt Paulus het leven ook op een bepaalde manier. Paulus bekijkt de dingen vanuit Christus. Er is iets met Christus gebeurd. Hij is gestorven. En Hij is opgewekt. Het oude is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen. Ja, maar dat geldt niet alleen Christus. Dat geldt dan ook allen die in Hem geloven. Daar wij tot het inzicht gekomen zijn, dat één voor allen is gestorven. Dus zijn zij allen gestorven. En opgewekt. En zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping. Paulus bekijkt het leven vanuit dat gezichtspunt. Niet het gezichtspunt van de ervaring, zelfs niet het gezichtspunt van de geestelijke ervaring, zelfs dat niet, hoewel dat er is, natuurlijk, hoe kan het anders, maar. . . dat is niet meer allesbeheersend. Allesbeheersend is: CHRISTUS. Hij! Hij alleen! De hele verdere rest komt op het tweede plan. Er is in Hem iets gebeurd. In Hem is radicaal afgerekend mét het oude, en is het nieuwe gekomen. En dat gaat ook op voor allen die in Hem geloven, met Hem meegaan, Hem volgen. Zij worden door de Geest in die grote verandering betrokken. II Cor 5:17 is het gezichtspunt van het geloof. En vandaaruit worden nu de dingen bezien. Vandaaruit worden de mensen bezien. Vandaaruit mag je jezelf bezien. En wat zien de dingen er dan anders uit!
We letten zo vaak eenzijdig op het oude. En dat kan zo geweldig deprimeren en ontmoedigen. We letten zo vaak op de zonde, bij anderen, bij onszelf. We hebben niets, we kunnen niets, we zijn niets.
En we letten zo vaak op de gebrokenheid van de wereld en van het leven. Het ziet er allemaal niet zo geweldig fraai uit. Er gebeuren dingen om van te huilen. Zoals één van onze dichters dat zei:
Kom vanavond met verhalen
dat de oorlog is verdwenen
en vertel ze honderdmalen
alle malen zal ik wenen.
We worden zo vaak op de dood gewezen. Gedenk te sterven. Het is de mens gezet eenmaal te sterven. Kijk, dat is nu eenzijdigheid, als dat overheersend is! Een onbijbelse eenzijdigheid. Een eenzijdigheid die verlamt, die deprimeert, waardoor je bij de pakken neer gaat zitten. Waardoor je alleen maar heel erg verdrietig kan worden. Een godsdienstige vorm van doemdenken.
En daarom is dat gezichtspunt van Paulus zo belangrijk. Laat men het eenzijdig noemen, het is dan een bijbelse eenzijdigheid. Paulus zegt: ze zijn er wel: de zonde, en de pijn, en de ziekte, en de tranen, en de oorlog. Maar dat mag niet meer allesbeheersend zijn. Daar mag je je bestaan niet meer op vast laten pinnen. Allesbeheersend is wat in Christus is gebeurd. Het oude is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen. Er is iets nieuws begonnen. Een nieuwe tijd. Een nieuw leven. Een nieuwe mens. Een nieuw verloop. En we mogen vandaaruit tegen de dingen aankijken. Dat mag beheersend zijn. Want het oude behoort tot de orde die voorbijgaat. Tot de eerste dingen. En dat nieuwe, dat blijft, dat wint, dat heeft de toekomst.
En dat is een verblijdend, een bevrijdend, een inspirerend, een bemoedigend gezichtspunt. Dat maakt het licht. Dat maakt het anders. Dat maakt alles anders. We kijken niet meer naar de wolken, we kijken naar de zon.
Zo is dan wie in Christus is, een nieuwe schepping. Daar komt het dan wel op aan! Of we in Hem zijn. Daar hangt alles van af. Daar hangt ook dit nieuwe gezichtspunt vanaf.
Maar als dat zo is, dan mogen we het gelóven: een nieuwe schepping. Het oude is voorbijgegaan, het nieuwe is gekomen.

C. van Atten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen