Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

„In liefde trouw zijn" (2) (Veranderingen in de huwelijksmoraal III)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

„In liefde trouw zijn" (2) (Veranderingen in de huwelijksmoraal III)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het gaat er nu om hoe in het rapport, waarvan de titel hierboven staat, het bijbelse spreken vanuit het verbond in onze huidige situatie tot uitdrukking kan worden gebracht.

Wederkerigheid
Wat vraagt God van mensen, die een relatie aangaan? De schrijvers noemen vier normerende momenten.
Daar is in de eerste plaats nodig: wederkerigheid. Het komt er op aan dat mensen in de relatie kunnen worden wie ze zijn. De partners moeten zich voor elkaar openstellen en elkaars groei bevorderen. Ze moeten aan elkaars leven willen deelnemen, in een afwisseling van geven en ontvangen. Aan beide heeft de mens behoefte. Hij wil beminnen en bemind worden. Daarom moeten beide partners actief èn passief zijn. Als de ene slechts passief en de ander slechts actief is, wordt aan de wederkerigheid te kort gedaan.
Het is duidelijk dat deze wederkerigheid volstrekte gelijkwaardigheid inhoudt. Ze is het tegendeel van discriminatie en onderdrukking. Emancipatie, feminisme en gelijkwaardigheid van een homofiele en een heterofiele relatie, zijn met deze eis van wederkerigheid gegeven.

Duurzaamheid
De tweede eis die uit de verbondsmatige benadering voortvloeit is duurzaamheid. Er wordt mee bedoeld: een relatie die het uithoudt, omdat mensen echt voor elkaar willen instaan. Het gaat om trouw „als de sfeer waarin de liefde tussen mensen kan rijpen, zonder dat men zichzelf voortdurend moet bewijzen uit vrees de ander te verliezen" (blz. 379). Duurzaamheid komt tot uitdrukking in betrouwbaar zijn, de ander vertrouwen en je aan elkaar toevertrouwen. Sleur is een bedreiging van de trouw. Ze maakt mensen eenzaam in een relatie. „In zulke gevallen kan het soms terwille van de trouw barmhartig zijn elkaar niet blijvend te binden, maar elkaar ruimte te geven, waarin nieuw leven kan bloeien" (blz. 38).
Duurzaamheid ziet op een zekere exclusiviteit. Het woord mag niet gebruikt worden om partners te overvragen. Wie er nog niet aan toe is om zijn relatie van buitenaf te laten bevestigen, kan toch wel op duurzaamheid uit zijn! Een formele benadering van het begrip duurzaamheid zou zulke mensen op dit moment kunnen overvragen.
Als ik deze passage goed begrijp zou ik zeggen: duurzaamheid betekent gericht zijn op een blijvende relatie. Wie daartoe nog niet besloten heeft of gekomen is, mag toch van duurzaamheid spreken, mits hij maar niet met de relatie speelt. Te vragen dat duurzaamheid in een officiële bevestiging wordt vastgelegd, betekent een formalisering. Dus: ook zonder die belofte kan er van (bedoelde) duurzaamheid worden gesproken.

Vrijheid
Een derde eis is vrijheid. Daarmee wordt bedoeld: bevrijdende relaties, waarin de voortgaande menswording een plaats krijgt en mensen elkaar niet meer in een houdgreep houden. De mens moet geen object, geen consumptieartikel zijn voor de ander. Hij moet mens kunnen zijn. Dat brengt ook mee openheid. Zich niet afsluiten voor de buitenwereld. „Het moderne huwelijk en gezin lopen de kans tot louter „nest" of zelfs „vestiging" te worden" (blz. 41). Als ik het goed begrijp is met deze vrijheid vooral bedoeld bevrijding uit allerlei verbanden en inkapselingen.

Veiligheid
Als laatste komt veiligheid aan de orde. Daarmee is bedoeld het afspraakkarakter van het verbond. In verantwoordelijkheid voor elkaar geven we elkaar geborgenheid. We kunnen de ander op de afspraak aanspreken en er zelfs op aangesproken worden. Zo komen we tot het huwelijk als een instituut dat bescherming biedt. Rechten worden geregeld, kinderen weten waar ze aan toe zijn. Bovendien zit er het aspect in van de openbaarheid. Het verbond is geen privé-aangelegenheid. De gemeenschap en de kerk hebben er ook iets mee te maken.
Overigens wordt dit institutaire toch weer gerelativeerd. „Een liefde wordt niet pas gelegaliseerd, waarna instanties als kerk en overheid zich er mee bemoeien" (blz. 41). Wanneer instituten doel in zichzelf worden, komen ze met de liefde op gespannen voet te staan. Op bladzijde 42 en 43 blijkt dat de schrijvers de veiligheid niet willen binden aan de officiële instelling van het huwelijk. Ook daarbuiten bieden relaties veiligheid.

Samenvatting
We laten deze vier normerende momenten op ons inwerken. Het moet gaan om wederkerigheid. Men moet elkaar aanvaarden en aan de ander kunnen groeien. Geen heerschappij van de een over de ander.
Duurzaamheid betekent betrouwbaarheid en trouw. Terwille van de trouw aan de ander kan de relatie juist beëindigd worden. Is het echter wel juist van duurzaamheid te spreken, als dat enkel een voornemen en geen vaste belofte is? Vrijheid ziet op het bevrijdende. Mensen mogen niet geknecht worden. Ze moeten zichzelf kunnen zijn en ontplooien. Veiligheid ziet op het officiële karakter (het institutaire), en op het publieke van de relatie. Ook hier weer een voorbehoud. Het institutaire is bijkomend. Dat wil zeggen, het huwelijksverbond is niet afhankelijk van de officiële bevestiging.
Men kan met het huwelijk als officeel instituut een heel verkeerde kant op. Ik meen te moeten zeggen, dat de officiële huwelijkssluiting niet beslissend is; wel belangrijk, maar niet onmisbaar!
Eigenlijk treft in al de vier normerende gezichtspunten het persoonlijk doorleefde. Soms staat dit in tegenstelling tot het officiële, formele karakter van de relatie. In Centraal Weekblad (13 april 1983) besprak dr. B. Rietveld deze Handreiking onder de kop: „Huwelijk wordt op de tocht gezet". In een volgend artikel (20 april 1983) luidde de kop: „Norm aanpassen is geen goed pastoraat". Naar mijn mening is in deze zinnen het rapport goed gekarakteriseerd. Graag wil ik een volgend artikel nog eens op dit rapport terugkomen.

W.H. Velema

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 december 1983

De Wekker | 12 Pagina's

„In liefde trouw zijn

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 2 december 1983

De Wekker | 12 Pagina's