Een kleine kerkgeschiedenis (II)

(bij de verschijning van het boek „De Vereniging van 1907", Den Hertog B.V., Utrecht, 286 blz., geïllustreerd, gebonden, prijs ƒ 39,90).
Ongeveer een half jaar geleden schreef ik onder dezelfde titel een uitgebreide boekbespreking over het boek „Klacht en Jubel", de levensbeschrijving van Ds. N.H. Beversluis, die nauw te maken had met de vereniging van twee kerkengroepen, de Ledeboerianen en de Kruisgezinden, in 1907, tot de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Noord- Amerika.
Nu verscheen er een boek over die vereniging, samengesteld door een redactie, die zich „Redactie Bibliotheek van de Kleine Kerkgeschiedenis" noemt. Deze redactie is gevormd door personen die allen behoren tot gemeenten, die met de vereniging indertijd zijn meegegaan of zich daarvan afzijdig hebben gehouden of daar later weer moeilijkheden mee hebben ondervonden, maar er zich altijd mee verwant hebben gevoeld en nu eendrachtig hebben samengewerkt, al hebben zij hun meningsverschillen op bepaalde onderdelen niet weggewerkt.
De redactieleden behoren tot de Geref. Gemeenten (A. Bal, J. Mastenbroek), Geref. Gem. in Nederland (H. Natzijl, A. Ros) en de Oud-Geref. Gemeenten in Nederland (H. Florijn), terwijl P. v.d. Breevaart behoort tot een gemeente, voortgekomen uit de prediking van de voorgangers Sterkenburg, Stam en Bogaard. Met de naam „kleine kerkgeschiedenis" bedoelde ik een stuk kerkgeschiedenis, dat dikwijls in de schaduw blijft, ook een beperkt stukje kerkgeschiedenis. Deze redactie nu bedoelt met de naam „kleine kerkgeschiedenis" de geschiedenis van kerken, gemeenten en kerkverbanden, die ontstaan zijn tijdens of na de afscheiding en in leer en leven openbaren dat zij voluit willen stoelen op de beginselen van Reformatie en Nadere Reformatie, aldus de verantwoording in dit boek.
Dat zal wel betekenen, dat de Chr. Geref. Kerken daarbuiten vallen. Evenals bij het boek „Verzamelde Geschriften van Hendrik de Cock" vond de presentatie van „De vereniging van 1907" plaats op de themadag over „Afscheiding en Vereniging", op 3 november 1984 gehouden door de Rotterdamse boekhandel die zich nog al eens in ons blad kenbaar maakt door zijn advertenties.
Welnu, op deze interessante themadag werd nog al eens de vereniging van 1907 antithetisch gesteld tegenover niet alleen de vereniging van 1892, toen uit de Chr. Geref. Kerk (althans haar overgrote meerderheid) en de Nederduits Gereformeerde Kerken de Gereformeerde Kerken in Nederland ontstonden, maar ook tegenover de vereniging van 1869, toen uit de Christelijk Afgescheidene Kerk en de Gereformeerde Kerk (Kruisgezinden), althans de overgrote meerderheid daarvan, de Chr. Geref. Kerk was ontstaan. Het verwijt van „Pelagianisme", meer dan honderd jaar geleden door sommige Kruisgezinden aan Afgescheidenen gericht, het wantrouwen tegen de prediking van sommigen (vrije wil, eigen werk, remonstrantisme) was op 3 november 1984 in Rotterdam nog niet verstomd.
Dat neemt niet weg, dat de schrijvers met dit boek een belangwekkend resultaat op tafel hebben gelegd. Er is de grootste zorg aan besteed en het blijkt, dat een teruggrijpen op dit verleden nog steeds veel interesse kan opleveren, omdat men toch in vrij brede kringen een heimwee kent naar de geestelijke aanpak in Ledeboeriaanse en Kruisgezinde kerken destijds. Of eigenlijk is het woord „aanpak" niet juist; het lijkt te activistisch en dat is het laatste wat men zou willen. Men was zo in afwachting en inwachting van de werking van Gods Geest voor eigen persoonlijk leven en voor kerkelijk handelen, dat men vaak moeite had om dat aan anderen zo over te brengen, dat het ook „overgenomen" werd.
Voor wie op die themadag zowel de morgenbijeenkomst (rondom het boek van De Cock) als de middagbijeenkomst (rondom dit boek over 1907) bijwoonde, en dat waren er niet zoveel, want de interesses lagen toch nogal wat uiteen, die kon bemerken dat er twee gereformeerde leefwerelden zijn, die wel aan elkaar verwant zijn maar toch soms zo ver uit elkaar liggen, dat onderling vertrouwen te vaak ontbreekt.
Wat onze kerken betreft, is al tientallen jaren lang betoogd, dat onze „tussenpositie" een mogelijkheid en een opdracht oplevert. Ondertussen hebben we het er zelf niet gemakkelijk mee en zijn er voorlopig twee dingen al direct aan de orde: vertrouwen en duidelijkheid.
De redactie van dit boek is van plan om nog meer delen het licht te laten zien; ik hoop dat dat mag gelukken; de uitgever verdient onze dank voor het initiatief en de uitgave.

K.B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen