Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zorgen rondom de G.O.S.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zorgen rondom de G.O.S.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

De G.O.S.
De oplettende lezer van ons blad zal weten, waar deze letters voor staan: de Gereformeerde Oecumenische Synode. Sinds 1963 maken onze kerken deel uit van dat internationale gezelschap van gereformeerden. In 1984 vergaderde zij voor het laatst in Chicago. Daarover is in ons blad vrij uitvoerig verslag gedaan.
Die synode was moeilijker dan ooit. De plaats en de houding van de Gereformeerde Kerken in Nederland binnen deze half-synodale gemeenschap kreeg (moest krijgen) een onevenredig grote ruimte in de beschikbare tijd. Meer en meer kregen leden-kerken bezwaren tegen deze kerken en meer en meer gevoelden deze kerken zich in dit gezelschap slecht op hun plaats. De meeste welwillendheid tegenover het lidmaatschap van de Gereformeerde Kerken van de G.O.S. komt nog van de Christian Reformed Church in Noord-Amerika en van de Indonesische kerken.
Een ander moeilijk punt in Chicago betrof de houding van de blanke Zuidafrikaanse kerken tegenover de „eigensoortige ontwikkeling", buiten Zuid-Afrika apartheid genoemd. Ook daarover had de G.O.S. al vaak afkeurend gesproken, maar ditmaal was zij afkeurender dan ooit. Het verdedigen van apartheid op theologische gronden werd een ketterij genoemd en aan alle aangesloten kerken werd gevraagd, bij zichzelf na te gaan, of zulk een situatie voor henzelf ontstaan was. De Nederduits Gereformeerde Kerken (grote blanke kerk) reageerde na thuiskomst met het besluit, het lidmaatschap van de G.O.S. op te schorten met advies aan de komende synode, het lidmaatschap te beëindigen. De kleinere Gereformeerde Kerken in Zuid-Afrika (Dopperkerk), waarmee onze kerken in correspondentie staan, reageerden wel kritisch, maar besloot toch vooralsnog aan de G.O.S. te blijven deelnemen.
Onze eigen kerken staan op de volgende synode, september a.s., voor de vraag, of zij aan de G.O.S. zullen blijven deelnemen. Persoonlijk heb ik met de ontwikkelingen van de G.O.S. in de tijd tot 1988 (het jaar, dat de volgende G.O.S. zal vergaderen, nl. in Harare in Zimbabwe) in dié zin te maken, dat ik met anderen in Chicago aan het Interim Committee werd toegevoegd, met dien verstande, dat ik eraan meedoe, als het Interim Committee in Nederland of omgeving vergadert.

De Gereformeerde Kerken
In de kranten hebt u kunnen lezen, dat maandag 3 maart de Gereformeerde Synode zich o.a. met de vraag bezig hield, of zij aan het werk van de G.O.S. zou blijven deelnemen.
Dat had nog twee kanten: de eerste, of er bij de Gereformeerde Kerken de wil was om eraan te blijven meedoen, de tweede, of de overige leden niet zo ver zouden gaan, dat ze zouden uitspreken, dat er, gezien de ontwikkelingen in de Gereformeerde Kerken, geen plaats meer voor die kerken in de G.O.S. is. Met als keerzijde dat ze zelf vertrekken als de Gereformeerde kerken blijven.
Ik was als luisteraar bij die synodezitting aanwezig. Daar had ik temeer aanleiding voor, omdat er 's morgens in Apeldoorn een samenspreking was van de sectie buitenland van ons deputaatschap voor Eenheid en Correspondentie met buitenlandse kerken, met twee afgevaardigden van de Christian Reformed Church. Deze broeders, ds. T. Hofman en dr. J. Timmer, moesten 's middags naar de Gereformeerde Synode in Lunteren om daar die synode bij te wonen en haar - niet onwelwillend maar als gewoonlijk kritisch - toe te spreken. De secretaris-generaal van de G.O.S., dr. Paul Schrotenboer, was, onderweg naar Zuid-Afrika, ook in Lunteren aanwezig en ik had dus gelegenheid om hem kort te spreken, samen met prof. dr. K. Runia uit Kampen, die lid van het Interim Committee is.
Op die synode lag een meerderheidsvoorstel om nog lid te blijven van de G.O.S. in afwachting van het resultaat van de wijzigingsvoorstellen in verband met de herziening van de Constitutie van de G.O.S. De minderheid stelde voor om reeds nu te beslissen, uit de G.O.S. te treden. De vele stemmen die ik beluisterde, waren overwegend kritisch tot zeer kritisch over het lidmaatschap; slechts een enkele was waarderend. Wat een tegenstelling van mening en ook in manier van spreken op die synode! Er werden door sommigen uitdrukkingen gebezigd die bij ons een synodepraeses niet zou hebben laten passeren! Ik zou dat zelf althans hebben afgehamerd. Maar goed, u hebt later kunnen lezen, dat de meerderheid van de synode het meerderheidsvoorstel gevolgd is. Dat komt, denk ik, hoofdzakelijk daarvan, dat het voorstel tot herziening van de Constitutie van de Gereformeerde Kerken zelf afkomstig is geweest. Men vond het niet fair om dan tussentijds af te haken.
Een bijkomende kwestie is natuurlijk, dat de G.O.S. voor haar voortbestaan, financieel gezien sterk afhankelijk is van.de bijdragen van de Gereformeerde Kerken. Er zijn drie grote kerkgemeenschappen, die dus ook het meeste betalen: de Gereformeerde Kerken in Nederland, de Christian Reformed Church in Noord-Amerika en de Nederduits Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika. Doet een van deze kerken niet meer mee, dan is het niet meer mogelijk om een full time functionaris in dienst te hebben (tot nog toe dr. Schrotenboer), die ook genoodzaakt is om een kantoor (in Grand Rapids) te hebben en regelmatig over grote afstanden te reizen.
Gezegd moet wel worden, dat de beraadslagingen in Lunteren het financiële aspect uitdrukkelijk buiten beschouwing lieten.

De Zuidafrikaanse kerken
Volgende week vergadert het Interim Committee in Zuid-Afrika en heeft het gesprekken met alle daar aangesloten kerken.
Het moeilijkst is het gesprek met de blanke NG kerk. Zoals gezegd, besloot de „Breë Moderatuur" (dagelijks bestuur) om het lidmaatschap van de G.O.S. op te schorten en de synode voor te stellen definitief te breken. Men vindt dat de G.O.S. de „status confessionis" (kwestie van al dan niet zich aan de belijdenis te houden) reeds gesteld heeft ten aanzien van de apartheidskwestie in Zuid-Afrika en men wenst zich niet van ketterij te laten betichten. Het zal er nu om gaan, die kerk ervan te overtuigen, dat de G.O.S. aan (alle) kerken (wel in het bijzonder die in Zuid-Afrika) de vraag gesteld heeft, of die kwestie in hun kerk aan de orde is, met het verzoek, daar zelf op te antwoorden. Het is nu nog niet te zeggen, hoe die besprekingen zullen verlopen. Mocht het gesprek in Zuid-Afrika mislukken, dan dreigt niet alleen de NG kerk zich te isoleren, maar dan is opnieuw het financiële voortbestaan van de G.O.S. in groot gevaar.
Wat de GKSA betreft, de Dopperkerk, daar heeft men al veel eerder kritischer ten aanzien van het rassenbeleid gestaan en daarom is de vraag naar ketterij in hun synode in 1985 wat minder hard aangekomen. Die synode werd vorig jaar door ds. J. Westerink namens onze kerken bezocht. Deze besloot ten aanzien van de G.O.S., dat vanwege de belangrijkheid van een beslissing, al dan niet verder deel te nemen aan de G.O.S., in dit stadium met grote lankmoedigheid maar tevens krachtig en met doelgerichte ernst moet worden opgetreden. Vooralsnog wordt aan de G.O.S. deelgenomen. Maar tegelijk besloot zij, dat een uitvoerig bezwaarschrift zal worden opgesteld, dat aan de kerken waarmee zij in correspondentie staan, zal worden voorgelegd (dus ook aan onze kerken) en daarna aan de G.O.S. van Harare in 1988 wordt voorgelegd. In dit geschrift moeten o.a. de volgende punten worden opgenomen:
- beëindiging van het lidmaatschap van de Gereformeerde Kerken in Nederland;
- opschorting van alle contacten met Wereldraad en WARC;
- een bevredigende reactie op de bezwaren tegen de uitspraken van de G.O.S. betreffende de rassenverhoudingen.
Tevens moet ondertussen blijken, dat bij de voorstellen over Constitutiewijziging voldaan is aan de door Chicago - 1984 geformuleerde eisen ten aanzien van de erkenning van de Schrift als Gods Woord en de belijdenis van de kerk.

In ons land
Na het verblijf in Zuid-Afrika hoopt het Interim Committee naar Nederland te komen. Daar zal het door Chicago - 1984 voorgeschreven gesprek plaats vinden met de Gereformeerde Kerken over de uitspraken ten aanzien van de koers van die kerken, vooral met het oog op de belijdenis en de handhaving daarvan, en het homofiliestandpunt van die kerken. Reeds nu hoorde ik in Lunteren, dat de Gereformeerde Kerken zeker niet het voornemen hebben om deze koers terug te draaien, zodat ik vrees dat er niets zal worden opgelost.
Tijdens het verblijf van het Interim Committee zal dit ook een ontmoeting hebben met ons deputaatschap voor Eenheid en Correspondentie. Dit gesprek zal belangrijk zijn, zowel met het oog op de toekomst van de G.O.S. als zodanig, alsook met het oog op de toekomstige deelname van onze kerken daaraan.
Als de G.O.S. niet bestond, zou ze alsnog moeten worden uitgevonden, zei de spreker van de Christian Reformed Church in Lunteren. Ik zeg: ja, als het woord, „gereformeerd" er inderdaad inhoud heeft.
Voor deze ontwikkelingen van de internationale contacten is uw medeleven en uw gebed wel nodig.

K. Boersma

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 maart 1986

De Wekker | 8 Pagina's

Zorgen rondom de G.O.S.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 maart 1986

De Wekker | 8 Pagina's