Boekbespreking

De zaak Goeree, door drs. Ronny Naftaniel en dr. Simon Schoon, uitgave J.H. Kok, Kampen 1986, 128 blz., ƒ 18,50.
De titel van het boek „de zaak Goeree" slaat minder op het echtpaar Lucas en Jenny Goeree, over wie op 13 september 1985 de waarnemend-president van de rechtbank te Zwolle oordeelde dat zij bij de verspreiding van hun evangelisatieblad Evan een onrechtmatige daad gepleegd hadden, dan op de inhoud van hun opvattingen en de wijze waarop diè worden verkondigd. Juridisch wordt de vraag gesteld of door het vonnis de godsdienstvrijheid niet in gevaar is gekomen en theologisch zijn er vragen opgeworpen inzake de omstreden tekst uit Matth. 27:25: Zijn bloed kome over ons en onze kinderen. Zijn deze woorden anti-judaïstisch d.w.z. tegen het joodse geloof gericht of hebben kerk en theologie in de loop van de geschiedenis deze woorden anti-judaïstisch misbruikt? In hoeverre weerspiegelen de geschriften van de Goeree's nog steeds bestaande opvattingen van christenen over joden en jodendom?
Op deze vragen gaat het boek in. In hoofdstuk I komen voornamelijk de gewraakte uitlatingen van de Goeree's en de voorgeschiedenis van het kort geding aan de orde. In hoofdstuk II is de integrale tekst van het vonnis van de rechter te Zwolle afgedrukt. In hoofdstuk III zijn reacties op het Goeree-proces opgenomen en wordt aandacht besteed aan verdere activiteiten en de zienswijze van het echtpaar. De hoofdstukken IV, V en VI geven een overzicht van de verscheidenheid aan juridische en theologische vragen die aan de orde zijn gesteld, waarop in de hoofdstukken VII en VIII wordt ingegaan. Drs. Ronny Naftaniel geeft commentaar op de juridische vraag of de godsdienstvrijheid in gevaar is en Simon Schoon geeft een uitleg van de tekst in Mattheüs.
Wie inzicht wil hebben in „de zaak Goeree" en de vele discussies daaromheen, alsmede in wat bijbels verantwoord is moet van dit boek kennis nemen. Het stelt de problemen duidelijk aan de orde, waarover het laatste woord nog wel niet zal gezegd zijn.

O.

Jeruzalem in jodendom, christendom en islam, OJEC-serie 4, 105 blz., ƒ 15,90, uitgave J.H. Kok Kampen.
Enige joden en christenen vertellen wat Jeruzalem voor hen is, terwijl in het laatste hoofdstuk in een interview een moslim aan het woord is. Het laat zien welk een unieke stad Jeruzalem is in de geschiedenis en in het geloofsleven. Ook welke verschillen er zijn in de religieuze beleving.

O.

Joodse traditie als permanent leren,door dr. I.B.H. Abram, uitgave J.H. Kok Kampen, 336 blz. ƒ 45,-.
In dit geschrift, dat als dissertatie diende bij de universiteit van Amsterdam, wordt het leren in de joodse traditie centraal gesteld. Het onderwerp wordt historisch en wijsgerig uitgediept. Het boek laat zich niet gemakkelijk lezen, maar wie moeite doet krijgt een goed inzicht in de betekenis die het jodendom de eeuwen door aan het leren en voor alles aan de bestudering van de Torah gehecht heeft. Het wordt vooral aan pedagogen, psychologen, onderwijsfilosofen en anderen die zich bezighouden met „education permanente" aanbevolen.

O.

De wording van het Woord. Over het ontstaan en verstaan van de bijbel, door Johan Negenman, uitgave J.H. Kok Kampen, 383 blz., geb. ƒ 59,50.
De auteur, die verbonden is aan de theologische faculteit van de Katholieke Universiteit in Nijmegen, legt in dit boek de resultaten neer van zijn jarenlange bestudering van de bijbel en zijn onderwijs daarin. Het is een boek geworden waarin heel veel geboden wordt, waarvan door de manier waarop het geschreven werd en de voorzichtigheid waarmee onderscheidene theorieën in betrekking tot het ontstaan van de bijbel worden naar voren gebracht de lezing weldadig aandoet. Na een inleiding, waarin het bijzonder karakter van de bijbel wordt aangeduid en de schrijver bedoeling en opzet van zijn boek uiteenzet, volgt in hoofdstuk 2 een beknopte geografie van Palestina, waarin de wording van het land, klimaat, landstreken en wegen aan de orde komen. Drs. Negenman geldt op dit terrein voor een erkend deskundige. Daarop volgt in de hoofdstukken 3 en 4 een karakteristiek van het volk Israël en van zijn godsdienst en worden we meegenomen in de geschiedenis van Israël tot in de Babylonische ballingschap. Hoofdstuk 5 behandelt de wording van het jodendom en de verschillende religieuze stromingen daarbij en de totstandkoming van het eerste grote onderdeel van de bijbel, het Oude Testament. Hoofdstuk 6 laat zien wat er alzo in de eeuwen tussen Oud en Nieuw Testament te doen was in politiek en geestelijk opzicht tot op de komst van Jezus van Nazaret. Daarna wordt in de hoofdstukken 7 tot en met 10 een beschrijving gegeven van de geschiedenis van het ontstaan van de eerste christelijke gemeenten, van het Nieuwe Testament en van de canonvorming. Belangrijk is ook hoofdstuk 11, waarin verschillende methoden van bijbelonderzoek worden besproken, zoals o.a. structuuranalyse, vormkritiek, literaire kritiek, materialistische en feministische exegese. Hoofdstuk 12 geeft enige basisliteratuur aan voor de bijbelwetenschap zoals woordenboeken, concordanties, geschiedenissen, atlassen, commentaren en tijdschriften. Daarna volgen vijftig pagina's noten op de voorgaande bijna 300 bladzijden in kleine letter met een indrukwekkende literatuurverwijzing voor hen die het geschrevene willen bevestigd zien of zich in bepaalde onderdelen verder wensen te verdiepen. Deze noten verhogen de waarde van het boek niet weinig. Het boek wordt afgesloten met een lijst van kaarten en illustraties die het boek verrijken en de tekst verduidelijken, alsmede een register van bijbelteksten en onderwerpen. Al met al een prachtig en verrijkend boek. Natuurlijk kan men op enkele punten met de schrijver van mening verschillen, maar in grote lijnen geeft deze een betrouwbare leiding.

O.

Jehovah verheerlijkt door de erkenning van de ware messias Jezus Christus, door Christiaan Salomon Duijtsch,volgens de tweede druk van 1769 in hedendaags Nederlands overgezet en bewerkt door dr. J. Haitsma, uitgave De Groot Goudriaan-Kampen 1986, 149 blz., prijs geb. ƒ 35,-.
Salomon Duijtsch (1734-1795), een tot het christendom bekeerde jood, was oorspronkelijk rabbijn in wat tegenwoordig Tsjecho-Slowakije heet, maar moest vluchten om zijn geloof in Christus, kwam in Amsterdam terecht waar hij verder werd onderwezen in de christelijke leer, studeerde theologie aan de Utrechtse Academie en was van 1777 tot aan zijn dood predikant te Mijdrecht. In zijn boek geeft hij een beschrijving van zijn bekering, dat uitgroeide tot een krachtig geloofsgetuigenis, waarin ook nu nog velen Gods leiding zullen zien. Het boek beleefde reeds vele herdrukken. Graag beveel ik het ter lezing aan, waarbij men er natuurlijk rekening mee moet houden, dat het reeds twee eeuwen geleden geschreven werd. Maar wezenlijk gaat het nog om hetzelfde geloof.

O.

Ir. F. Pansier e.a., Automatisering over ons, GSEV-reeks, nr. 10, uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld, prijs ƒ 15,90
Dit boek is deels als voorbereiding en deels als neerslag en uitwerking ontstaan van het congres „Automatisering over ons", dat gehouden werd op gezamenlijk initiatief van verschillende verenigingen uit de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt). Het bevat zes opstellen, over automatisering en werkgelegenheid, arbeid en arbeidsorganisatie, overheid, automatisering in de praktijk, computers op school, en als eerste: Principiële notities bij automatisering. Dat laatstgenoemde artikel vond ik het interessantst. Opmerkelijk daarin is de fundamentele kritiek die geoefend wordt op de gangbare opvatting binnen vrijgemaakte kring inzake het cultuurmandaat.

D.V.

Drs. Th. Haasdijk, Nationaal Gereformeerde Gemeentepolitiek, supplement op de tweede herziene druk van de toelichting op de Leidraad voor een nationaal gereformeerd gemeenteprogram van G.J. Schutte en drs. H.H. Sietsma, Publikatie van de Groen van Prinsterer Stichting nummer 51, uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld, prijs ƒ 19,50
Voor wie de Toelichting op de Leidraad heeft is dit supplement onmisbaar. Mét de toelichting lijkt me dit boek interessant voor wie met gemeentepolitiek te maken heeft.

D.V.

Vrijheid van christelijk getuigenis? Over de botsing tussen joden en de gereformeerde gezindte, samengesteld door G. Roos, uitgave Den Hertog BV 1986, 120 blz. ƒ 16,90.
Dit boekje is een bundeling van verslagen en artikelen rond het anti-judaïsme en het antisemitisme in het Reformatorisch Dagblad in 1986. Het laat zien hoe gevoelig de verhouding ligt met het joodse volk, waardoor kritiek op het joodse volk en afwijzing van de joodse leer van die kant gemakkelijk met antisemitisme worden vereenzelvigd of als het begin daarvan worden aangemerkt, wat door sommigen aan christelijke kant wordt toegegeven, waardoor een eerlijke benadering van het jodendom met de boodschap van het evangelie wordt onmogelijk gemaakt en zelfs als niet noodzakelijk wordt afgewezen. De artikelen en gesprekken trachten de goede verhouding te bevorderen en tot wederzijds begrip op te roepen. Door verscherping van de tegenstelling is er het gevaar dat aan beide zijden karikaturen worden gevormd en daarbij wordt geleefd, waardoor de tegenstelling alleen maar toeneemt of toenadering wordt gezocht met voorbijgaan van wezenlijke waarden en allerdiepste levensovertuigingen betreffende de waarheid overeenkomstig het Woord van God, welke in Jezus Christus vlees geworden is, die gezegd heeft: Ik ben de Waarheid. Het boekje geeft duidelijk inzicht waar het om gaat en waar het niet om gaat.

O.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen