New-Age-beweging (II)

„Deze nieuwe beweging, die alles doordringt, is net zoveelsoortig als onoverzichtelijk. Toch zijn er enkele duidelijke kenmerken die alle verschijningsvormen gemeen hebben. Met groot élan dient zich een nieuw, wellicht laatste tijdperk van de menselijke geschiedenis aan. Toonaangevende stemmen uit deze beweging geven dit nieuwe tijdperk een astrologische duiding."
Uit de „Boodschap van het Internationaal Belijdeniscongres" van 12-16 september 1987 te Zürich

Fritjof Capra
In 1939 werd Fritjof Capra in Wenen geboren.
In de Oostenrijkse hoofdstad promoveerde hij in 1966 in de theoretische fysica.
Nu is hij hoogleraar aan de universiteit van Californië. Als natuurkundige ontdekte hij parallellen tussen fysica en mystiek. Hij wist dat er tussen de moderne fysica en de mystieke tradities van het Verre Oosten een kloof bestond. Op grond van jarenlange studie kwam hij tot de overtuiging, dat er een wisselwerking moet bestaan tussen het mystieke bewust-zijn en de wetenschappelijk-theoretische arbeid. In zijn boek „De Tao van physica", waaraan wij in het kort aandacht schenken, probeert Capra een brug te slaan tussen de diepzinnige inzichten van de quantummechanica èn die van de Oosterse filosofie. „De mystieke ervaring" - zo schrijft Capra - „is noodzakelijk om het diepste wezen van de dingen te begrijpen en de wetenschap is onmisbaar voor het moderne leven." Voor de auteur is het met het driedimensionale denken afgelopen: „de traditionele begrippen van ruimte en tijd verliezen hun betekenis." (p. 81)
Als atoomgeleerde poneert hij verder: „Door in het atoom binnen te dringen en de structuur ervan te onderzoeken, steeg de wetenschap uit boven de grenzen van de aan de zintuigen gebonden verbeeldingskracht... Zo kan vanaf dat ogenblik niet langer met volkomen zekerheid op de logica en het gezonde verstand worden vertrouwd.. . . Net als de mystici hadden de fysici nu met een nietzintuigelijke ervaring van de werkelijkheid te maken en net als de mystici moesten ze de paradoxale aspecten van dit soort ervaring onder de ogen zien." (p. 52)
„De Oosterse mystici kunnen nl. in een toestand van diepe meditatie boven de driedimensionale wereld van het leven van alle dag uitstijgen. . . " (p. 145)

Het Taoïsme
Het Taoïsme en „yin" en „yang" nemen een grote plaats in in de levensbeschouwing van Capra.
Het Taoïsme houdt zich bezig met het bestuderen van de natuur en het ontdekken van de weg of tao ervan. Aan die weg moet de mens zich conformeren. De aanhangers van deze godsdienst moeten zich instellen op de wisseling in het heelal van yin en yang: twee hoofdcategorieën van de Chinese godsdienst. Zo symboliseert „yin" o.m.: het vrouwelijke, het behoudende, het reagerende, het intuïtieve en het synthetiserende, terwijl „yang" symboliseert: het mannelijke, het veeleisende, het agerende, het rationele en het analyserende.
In het yin-yang-symbool verloopt tussen de twee polen (yin en yang) de cyclische verandering.
Yin-yang is het symbool van eenheid, van holisme. Een spreuk zegt:
„Als yang zijn hoogtepunt heeft bereikt, treedt hij voor yin terug;
als yin haar hoogtepunt heeft bereikt, treedt zij voor yang terug."
Tegen deze achtergrond verstaan wij de conclusie van Capra:
„De levende heelheid ontspringt aan een bovengeordende eenheid, die tegenstellingen van goed en kwaad, mannelijk en vrouwelijk, rationeel en irrationeel verbinden."
Zó gaat, volgens Capra, de wereld op weg naar het holisme.
Er is een beweging, die natuurlijk is en vanzelf ontstaan is.
Het oude wordt afgeworpen en het nieuwe wordt naar voren gebracht.
In deze taoïstische wijsheid wijst Capra de richting en ziet hij de uitweg voor de hedendaagse mens in zijn angst en onzekerheid.
Capra is één van de „profeten", die de „weg", de „tao" wijst.
Zijn wijsheid heeft hij gezocht in het Verre Oosten: Ex oriente lux!
Het taoïsme is de weg; de nieuwe orde zal komen en er is niemand die hem tegenhoudt.
Deze komt spontaan en daarom is verzet zinloos en onnodig.
Er komt een revolutie, die „zacht" zal verlopen.
En op deze wijze komt de gewenste eenheid, de begeerde „ganzheitlichtkeit".
Wat een ongegrond en troosteloos vooruitzicht in een wereld verloren in schuld, die Capra biedt.
Wij wijzen op Jezus Christus, die niet de „tao" wijst, maar de weg is. (Joh. 14:6). In een radeloze wereld zien wij Jezus, die „een boekrol, beschreven van binnen en van buiten, wel verzegeld met zeven zegels" zal openen. Die boekrol bevat de wereldgeschiedenis en de leeuw uit de stam van Juda, de wortel Davids (Openb. 5:1, 5) houdt de teugels van het wereld-bestuur in Zijn hand en leidt ons naar het nieuw Jeruzalem om de Schepper van hemel en aarde eeuwig te loven en te prijzen.

Het keerpunt
Wij moeten in het kort nog iets zeggen over Capra's tweede boek: „Het keerpunt". Het Chinese boek „l-ching" (vertaald als: Het boek der veranderingen") staat voor Capra's boek model, l-ching is een orakelboek; het bevat een catalogus van 64 categorieën, de zogenaamde hexagrammen. Een hexagram is een figuur van 6 lijnen, gebroken of ongebroken Yin is de gebroken lijn en Yang de ongebroken, doorlopende lijn. De Chinezen hebben de verschillende combinaties van yin en yang bestudeerd en op deze wijze een systeem ontwikkeld, dat weergegeven is in „l-ching".
In het „Boek der veranderingen" is de toekomst voorspeld. Capra's boek „Het keerpunt" heeft als motto meegekregen hexagram 24 uit „l-ching":
„Na een tijd van verval komt het keerpunt.
Er is beweging, maar niet voortgebracht door een kracht. . .
De beweging is natuurlijk en ontstaat vanzelf. Daardoor verloopt de omvorming van het oude gemakkelijk.
Het oude wordt afgeworpen en het nieuwe naar voren gebracht.
Beide handelingen stemmen overeen met de tijd;
daarom wordt niets geschaad."
„Het keerpunt" - Capra's tweede boek - is een „model" van een nieuw wereldbeeld, dat gestalte zal krijgen door middel van een „zachte revolutie". De gouden eeuw komt èn de „nieuwe mens".
Het keerpunt is er nog niet, maar is reeds als „een vroedvrouw van de geest" waar te nemen.
Capra ontvouwt de onontkoombare visie op een nieuwe werkelijkheid. Een verzoening van wetenschap met de menselijke geest, die leidt naar een hoopvolle toekomst.

De god Shiva
De „god Shiva" neemt ook een belangrijke plaats in in Capra's denken. De kosmische dans wordt in het beeld van deze god uitgedrukt. In de bovenste rechterhand houdt hij een tamboerijn vast, verbeeldende de oerklank van de schepping. In de bovenste linkerhand bevindt zich een vlam, symboliserend de vernietiging en de dood.
De tweede rechterhand wil te kennen geven, dat de mens niet hoeft te vrezen, terwijl de tweede linkerhand „wijst naar de opgeheven voet, die zich losmaakt uit de illusie".
„Het gelaat van Shiva drukt de eenheid van tegenstellingen uit. De god danst op een demon, symbool van menselijke onwetendheid, die moet worden overwonnen, voordat de bevrijding kan worden bereikt."
Deze dansende god met zijn vier armen brengt, aldus Capra, het ritme van de schepping en de vernietiging van het heelal tot uitdrukking. De dansende god is het dansende heelal. Capra: „Voor de moderne fysicus is de dans van Shiva dus nauw verwant met de dans van de subatomaire materie." (p. 234) „Er is een voortdurende kosmische energiedans." - „Voor de hindoe wordt door de kosmische dans van de god Shiva hetzelfde idee over de materie uitgebeeld als voor de fysicus door bepaalde aspecten van de quantumveldtheorie. Zowel de dansende god als de theorie uit de fysica zijn scheppingen van de geest: modellen om te beschrijven wat de schepper ervan als intuïtieve ervaring van de werkelijkheid heeft." (p. 45)
Wie de natuurkundige beschrijving van Capra heeft gelezen, komt onder de indruk van de grootheid ervan. Capra komt woorden te kort om deze ontzagwekkende materie te beschrijven. Voor deze „dans" heeft hij geen woorden en gaat daarom zijn hulp zoeken bij de Chinese filosofie.
Maar Capra verwijst niet naar de Schepper aller dingen; de Schepper ook van de atomaire en subatomaire wereld.
Hoe machtig spreekt de Heilige Schrift daarover:
„Door het woord des HEREN zijn de hemelen gemaakt,
door de adem van zijn mond al hun heer."
„Want Hij sprak en het was er.
Hij gebood en het stond er." (psalm 33:6, 9)
Eens antwoordde de HEERE Job uit een storm:
„Waar waart gij, toen Ik de aarde grondvestte? Vertel het, indien gij inzicht hebt." (Job 38:4)
Als Fritjof Capra verwezen had naar deze God, de God van Israël en niet naar de dansende god Shiva van het Hindoeïsme zouden zijn boeken een heen-wijzing en een weg geweest zijn naar de verlossing uit de angst en onzekerheid in de cultuur van het Avondland. Wat de god Shiva betreft. Psalm 96:5 zegt in dit verband: „Want alle goden der volken zijn afgoden, maar de HEERE heeft de hemel gemaakt."
„De religie van het Hindoeïsme" - zo schrijft prof. dr. J.H. Bavinck in de „Christelijke encyclopedie" - „is het meest ondefinieerbare verschijnsel dat men zich denken kan."
„Het bergt binnen zich een menigte van voor ons besef volstrekt tegenstrijdige stromingen, zonder dat het ooit tot een breuk gekomen is. Dat verschijnsel op zichzelf al typeert deze religie als een min of meer agnostisch geheel, bijeengehouden door de gedachte, dat het voor ons, mensen, toch onmogelijk is de volle waarheid te kennen."
Wij belijden daarentegen, dat in Jezus Christus ons geschonken is, „in Wie al de schatten der wijsheid en kennis verborgen zijn." (Col. 2:3)
Die Christus heeft Zijn Geest beloofd - „de Geest der waarheid" - „die ons de weg - niet de 'tao' - wijzen zal tot de volle waarheid." (Joh. 16:13)

Marilyn Ferguson
Vervolgens moeten wij enige aandacht schenken aan het boek van de Amerikaanse schrijfster Marilyn Ferguson (geboren in 1938): „De aquarius samenzwering: persoonlijke en sociale transformatie in de tachtiger jaren".
De agenten van de nieuwe tijd zeggen, dat deze in het teken zal komen te staan van Aquarius, dit is van Waterman.
Onze aarde heeft de afgelopen 2000 jaar gestaan in het teken van de Vissen. Het Griekse woord voor vis is: ICHTHUS; het teken van het christendom. ICHTHUS is de afkorting van Iesous CHristos Theou Uos Soter (Jezus Christus, Zoon van God, onze Verlosser).
De afgelopen 2000 jaar heeft het leven van de mensen op aarde gestaan onder de bescherming van de vis, die nu plaats moet maken voor Aquarius. Dit tijdperk wordt een astrologische duiding gegeven. Astrologie is de leer van de invloed van de hemellichamen op het lot en de aanleg van de mensen. Astronomie is sterrenkunde. Astrologie is occult en daarom voor de christen verboden terrein. Wat het Christendom gebracht heeft is niet meer relevant; de beloften bleven uit. Met de komst van de Waterman zal de New-Age aanbreken. Wij gaan naar Aquarius - aldus Ferguson - na een donker, gewelddadig tijdperk. „Een tijdperk van de ware vrijmaking van de geest" (17) staat nu voor de deur.
Waterman zal de verbinding brengen van de mens met het universum: een kosmische belevenis.
In het Waterman-tijdperk zal het occulte zijn geheimen verliezen. Werd tijdens de „Vissen" eros onderdrukt „Waterman" zal liefde brengen. Vrijheid en creativiteit zullen een wezenlijk onderdeel van het leven zijn. Alles wat de mensen doen in het Watermantijdperk dient de liefde. Veel mensen zijn echter nog niet zo ver. Maar een „bewustzijnsverruimingsprogramma" zal hen helpen. „Er zijn spirituele technieken ontworpen om de hersenen op die ruimere wereld af te stemmen." (p. 261). . .
„ . . . door de biochemie van de hersenen te veranderen. . . kunnen wij toegang krijgen tot de mystieke dimensie en tot een ruimer zintuigelijk bereik." (p. 262) „Bewustzijnsveranderingen worden ervaren als een bevrijding - als een transformatie." (p. 29).
„Een paradigmaverandering (paradigma is voorbeeld) is een volkomen nieuwe manier van denken over oude problemen." (p. 25)
In het transformatieproces wordt de angst overwonnen. Wij horen de oproep: „Spirituele mensen van alle landen: verenigt u!" Komt allen te samen om te overleven en verenigt u in de kosmische oecumene. De Aquarius samenzwering is geen systeem en kent geen politieke doctrine - zij is een nieuwe tijdgeest.
Meer en meer mensen ondergaan momenteel een persoonlijke bewustzijnsverandering. De aquarius samenzwering is een andere samenleving aan het smeden. Aan die nieuwe eeuw is alles dienstbaar: astrologie, parapsychologie, reïncarnatie, heksengeloof. het feminisme, de bekoring van de Oosterse spiritualiteit en de mystiek van het sjamanisme.
Een sjamaan is een wonderdokter. Wij komen in het volgend artikel hierop terug.
Een netwerk ontstaat. „Een krachtig netwerk" - aldus Marilyn Ferguson - „zonder specifieke leiders ijvert voor radicale verandering in de wereld. - Dit netwerk is de aquarius samenleving." (p. 21)
Herkennen wij in deze „profetie" ook niet enigszins Fritjof Capra met zijn holistische visie?
Willen wij deze dwaze en romantische „profeten" geloven, dan kunnen wij de eerste 2000 jaar vooruit en dan maar afwachten wal het volgend sterrebeeld ons te bieden heeft: de steenbok. Het onheilspellende echter is, dat deze „profetieën" de ideeën en wensen van velen vertolken en hen meezuigen.
Horen wij niet de klacht van Jezus:
„Ik ben gekomen in de naam mijns Vaders, en gij neemt Mij niet aan;
indien een ander komt in zijn naam, dien zult gij aannemen." (Joh. 5:43)

Leiden, J. Boelema

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen