85e Dies Natalis PFSAR

Op 15 december j.l. vierde PFSAR, de studentenvereniging van de Theologische Universiteit te Apeldoorn, haar 17e lustrum op haar 85e Dies Natalis (verjaardag/oprichtingsdag).
Over de gang van zaken op zo'n dag hebt u in het verslag van de vorige Dies het een en ander kunnen lezen. In ieder geval is het gebruikelijk, dat er in de middagvergadering van deze feestelijke dag een lezing wordt gehouden door een daarvoor uitgenodigde lector.
Drs. J.A.E. Vermaat, jurist en journalist te Hilversum, hield een lezing over „Het spreken van de Kerk en sociaal-politieke vragen". Een samenvatting van zijn referaat vindt u hieronder afgedrukt.

„Wanneer we zien, hoe machtige heersers in Oost-Europa zijn gevallen, denken we aan de geschiedenis van Nebukadnezar. In een droom ziet hij een beeld dat te gronde gaat. Het beeld leek zo sterk, maar bleek zwak. Zo is ook het communisme als ideologie en systeem aan innerlijke verdeeldheid te gronde gegaan. De macht van vrijheid en gerechtigheid is sterker gebleken dan het communisme.
Daniël is de enige man die Nebukadnezar de droom kan verklaren. Daniël is een profeet, een ziener, die door Goddelijke inspiratie het vermogen bezit, het wereldgebeuren te interpreteren. Hij trotseert machtigen en predikt een boodschap dwars tegen de tijdgeest in.

Zo moet de kerk in deze tijd staan. Zo moet ze leven, spreken en handelen in deze profetische tijden. Heeft de kerk dit wel altijd gedaan? Schaarde ze zich niet bij tijd en wijle in het kamp van de valse profeten, door te roepen: 'Vrede, vrede!' terwijl het 'Mene, mene, tekel, upharsin!' levensgroot op de muur stond? Flirtte ze niet met het gerechtigheids-ideaal van het socialisme en marxisme, zonder te zien dat het van binnen verrot was? Het heeft immers nooit die heilstaat gebracht die het beloofde en voorstond.
De kerk sympathiseerde echter meer met kringen en bewegingen die onheil veroorzaakten. Een aantal voorbeelden:
1. De Wereldraad van Kerken (W.v.K.) nam in de periode 1973-1988 nooit één resolutie aan met betrekking tot de schending van de mensenrechten in Cuba. Terwijl mensen in de gevangenis gemarteld werden, verklaarden de Cubaanse kerken zo'n resolutie niet opportuun te vinden. Wél nam de W.v.K. een resolutie aan, waarin het Amerikaanse optreden op Grenada werd veroordeeld. Toen er echter op datzelfde moment onder Maurice Bishop politieke gevangenen werden gemarteld, zweeg de W.v.K. weer.
2. De W.v.K. veroordeelde nimmer wapenzendingen uit Nicaragua aan de marxistische guerrilla in El Salvador. Uit gesprekken met ex-douanebeambten bleek dat de Nicaraguaanse regering zelf opdracht had gegeven, bij de grens auto's met dergelijke wapens door te laten. El Salvador is het Midden-Amerikaanse Libanon geworden. Een bruut optredend leger, linkse en rechtse doodseskaders. En wat doet de kerk? Ze veroordeelt alleen het optreden van het leger. Juist in zo'n situatie moet de kerk de weg van het juiste midden wijzen door tekenen op te richten van Godsvrucht en barmhartigheid.
Welke rol speelt dan de bevrijdingstheologie in Zuid-Amerika? Die heeft haar aanhangers onder de intellectuelen. De kerkdiensten worden met allerlei zaken opgesmukt, maar de prediking is puur politiek en a-pastoraal. Daarnaast is er een kerkdienst in een klein kerkje onder leiding van Kardinaal Orbando Y Bravo. Daar zijn de armen wél. Hij predikt sober, maar diep. Hij heeft meer gemeen met de profeet Daniël dan de schreeuwerige bevrijdingstheologen. Doch met Kardinaal Orbando Y Bravo sprak de delegatie van de W.v.K. niet, toen ze op bezoek was.
3. Het beleid van Zuid-Afrika ondervindt kritiek van de Wereldraad. Ja sterker, de W.v.K. steunt groeperingen die geweld gebruiken!
4. Dertien Tsjechische predikanten zijn verbitterd omdat de W.v.K. de SWAPO steunt, terwijl deze misdadig optreedt, aldus een open brief van deze predikanten.
5. Het Oostblok wordt te allen tijde gespaard:
- Geen veroordeling van het schenden van de mensenrechten, om de kerkelijke leiders in het Oostblok te ontzien.
- Geen veroordeling van Ceaucescu's tirannie in Roemenië.
- Geen veroordeling van de inval van Rusland in Afghanistan...
Uit al deze feiten blijkt dat de kerken met betrekking tot sociale en politieke vragen zich meer laten leiden door een ideologie dan dat zij spreken vanuit de gerechtigheid van het Evangelie.
De kerk moet zich afvragen wat het hart van haar spreken in dezen is. Zij moet niet kiezen voor een ideologie. Ze moet door middel van pastorale bewogenheid getuigen. Barmhartigheid roemt tegen het oordeel! En bij werkelijke barmhartigheid gaat het niet puur om de macro-economische en sociale problemen, maar om de zielenood van de individuele mens. Doordat kerken die enkeling hebben weggeschoven met de vraagstukken van de structuren in deze wereld, loopt de kerk leeg.
Wel solidariteit met de Palestijnen, maar niet met de moeder die abortus wil plegen. In de Bijbel echter gaat het om de individuele mens in zijn nood. Dat hebben de kerken in Oost- Europa beter begrepen dan de kerken hier. Zo zijn ook vele Rooms-Katholieke kerken in Zuid-Amerika een tehuis voor de mens in nood. Ze zijn tot voorbeeld van heel wat protestantse groepen en kerken. Verzoening, geborgenheid, onderwijs en gezondheidszorg staan centraal.
De kerk moet het Evangelie prediken, het woord van echte vrijheid, gegrond in gerechtigheid. Daaruit is de rechtsstaat geboren. Het recht vindt zijn inspiratie en oorsprong in de gerechtigheid. Hierover wordt in de kerkelijke resoluties gezwegen en zo wordt die bevrijding tot een nieuwe vorm van onderdrukking. Door een ideologisch en niet een Bijbels gerechtigheidsbegrip te hanteren, vindt er slechts verharding in politieke conflicten plaats.

Wat is nu de plaats van de Kerk?
1. Vanuit bewogenheid met de nood van de naaste is ze gerechtigd tot het doen van politieke en maatschappelijke uitspraken. Ze moet haar stem verheffen tegen personen en systemen die de rechtsstaat met voeten treden.
2. De kerk stuurt de politiek en de samenleving door tekenen van recht, gerechtigheid en barmhartigheid te stellen. Overal is haar weg die van vrede!
3. Kerkelijke vergaderingen moeten uiterst behoedzaam zijn in het doen van luidruchtige politieke uitspraken. Ze stichten vaak meer onheil dan vrede.
4. De nood van het individu moet centraal staan. Vanuit het kleine (individu) kan het grote (politieke en maatschappelijke structuren) veranderd worden.
5. Het heil in Christus is kosmopolitisch, wereldomvattend, het zieleheil echter individueel. De Zoon van God kwam voor de hele wereld opdat ieder die in Hem gelooft, wordt behouden.
Zo mag de kerk spreken dat er hoop is voor de in zonde gevallen mens en mag ze wijzen op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde die straks komen. Tegelijkertijd moet ze in het huidige gebroken bestel tekenen van dat nieuwe oprichten. Tekenen, als het doen van recht, gerechtigheid en barmhartigheid.
6. De Wereldraad van Kerken handelt vanuit ideologisch standpunt en niet vanuit een Bijbels gefundeerd en doordacht concept. Ze zou dat wél moeten doen, opdat ze geen voorspelbare uitspraken (als boven) zou doen en aan invloed zou winnen.
7. Christelijke partijen en organisaties hebben een eigen verantwoordelijkheid. De Kerk is geen vakbond of politieke partij.
8. Ten opzichte van christelijke partijen en maatschappelijke organisaties kan de Kerk slechts richting wijzen in actuele situaties.
9. „Politiek pastoraat", als term, is juist, als ze vanuit de nood van de enkeling veranderingen in groter verband nastreeft. Als 'politiek pastoraat' echter inhoudt het opdringen van een ideologisch systeem, moet ze worden afgewezen.

Alleen de rechtsstaat kan als provisorium in een gebroken wereld worden aanvaard."

De Senaat van PFSAR

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen