Avondmaal op Goede Vrijdag?

Goede Vrijdag is geen (door de Zondagswet) erkende Christelijke feestdag, hoewel vele kantoren en overheidsdiensten op die dag gesloten zijn. De Goede Vrijdag is echter niet, zoals Hemelvaartsdag en Eerste Kerstdag wettelijk met de Zondag gelijkgesteld.
Volgens art, 67 van onze Kerkorde is er dan ook geen verplichting om op Goede Vrijdag kerkdiensten te houden, evenmin als op Oudejaarsdag en Nieuwjaarsdag. Merkwaardig is wel, dat de Kerkorde de verplichting om kerkdiensten te houden uitdrukkelijk uitzondert voor Tweede Kerstdag, Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag, hoewel ook die geen wettelijk erkende Christelijke feestdagen zijn. De Kerkorde laat het voor die dagen aan de vrijheid der gemeenten over om kerkdiensten te houden.
Wel geldt het wettelijk verbod de rust rond een kerkgebouw zodanig te verstoren, dat de godsdienstoefening wordt gehinderd, ook voor Tweede Paas-, Pinkster- en Kerstdag, Goede Vrijdag en Nieuwjaarsdag, maar alleen Hemelvaartsdag en Eerste Kerstdag zijn met de Zondag gelijkgestelde dagen, dus wettelijk erkende Christelijke feestdagen.
Dit alles neemt niet weg, dat het een goede zaak is, op Goede Vrijdagavond een kerkdienst te houden om dan het sterven van onze Here Jezus Christus aan het kruis te gedenken. Maar past het dan, zoals men de laatste jaren hier en daar, ook wel in onze Kerken, blijkbaar als gevolg van een of andere nieuwe liturgische opvatting kan meemaken, juist op deze avond Heilig Avondmaal te vieren? Toegegeven zij, dat dat in de Lutherse Kerk niet ongebruikelijk is. Men viert daar a.h.w. tweeërlei Pasen: het Pasen van de kruisiging en het Pasen van de opstanding, en die eerste Paasviering gaat gepaard met een Avondmaalsdienst.
Anderzijds onthouden b.v. Rooms-katholieken, Oosters-Orthodoxen en Anglicanen zich juist op deze dag van eucharistieviering, omdat alsdan herdacht wordt het bloedige offer van het kruis.
Paulus schrijft in 1 Cor. 11:23 en 24, dat Jezus in de nacht waarin Hij werd verraden, dus de nacht voor Goede Vrijdag, het brood nam, brak en aan de discipelen aanbood met de mededeling, dat dit Zijn lichaam was, dat voor hen gebroken zou worden. De Avondmaalsviering herdenkt dan ook, wat er met Jezus nog zou gaan gebeuren en niet wat er met Jezus (op Goede Vrijdagavond) inmiddels al gebeurd is.
Men kan het Avondmaal elke Zondag vieren, maar een minder passend tijdstip dan de dag waarop we gedenken, dat Jezus was gestorven en nog niet opgestaan, kan men zich nauwelijks voorstellen. Het betreft hier kennelijk een spontaan geïntroduceerd ceremonieel, dat niet voldoet aan de eisen die de Kerkorde er aan stelt: van een voorbereiding als bedoeld in art. 63 valt weinig te bespeuren (ze wordt althans niet als zodanig aangekondigd) en evenmin verneemt de gemeente iets van de in art. 81 voorgeschreven censura morum.
Indien men er al behoefte aan heeft, buiten de gebruikelijke vier Avondmaalsdiensten per jaar, nog een extra Avondmaalsdienst te beleggen, doe men dat - evenmin als b.v. op Hemelvaartsdag - niet op Goede Vrijdag, maar volge men het voorbeeld dat steeds meer opgeld gaat doen: men houde die dienst dan op de zgn. Witte Donderdag. Dat was de avond waarop Jezus het Laatste Avondmaal hield; niet de avond toen Hij al begraven was.

Men moet bij de introductie van dit soort vernieuwingen toch ook rekening houden met hen voor wie de Goede Vrijdagavond een emotionele herdenkingsdienst is, en die het alsdan vieren van het Heilig Avondmaal, dat voorafging aan datgene wat men die avond wil herdenken, zodanig ongepast vinden, dat zij daaraan niet menen te kunnen deel nemen en dus die avond niet naar de kerk (kunnen) gaan.
Het komt gelukkig nog maar incidenteel in onze Kerken voor, maar men overwege serieus de bezwaren die er aan kleven.

Verplanke

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen