Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het moet de Heilige Geest zijn geweest . . .

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het moet de Heilige Geest zijn geweest . . .

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Iemand stelt je, zoals mij overkwam, de vraag wat we op het Pinksterfeest nu precies gedenken. Het is bekend dat veel mensen precies tot vrij nauwkeurig weten waarom het op het kerstfeest en op pasen gaat, maar er geen flauwe notie van hebben wat er met Pinksteren nu eigenlijk aan de orde is. Je probeert dat dan uit te leggen. Na iets te hebben gezegd over wat de Kerk leert en gelooft met betrekking tot een Drieënig God, doe je een poging aan te duiden dat de uitstorting van de Heilige Geest op de Pinksterdag plaatsvond om de Kerk van toen en de Kerk van alle eeuwen daarna, in te leiden tot en te troosten met het grote geheimenis van de verlossing, die God de Vader in zijn Zoon Jezus Christus voor mens en wereld heeft bewerkstelligd. De Heilige Geest leidt de Kerk in alle waarheid die zij gelooft en belijdt. Hij past wat in Christus is toe in het leven van alle ware gelovigen. Wie zich door die Heilige Geest laat leiden, door zijn eigen klein-menselijke geest eronder gevangen te (laten) leggen, ontvangt het juiste zicht op de dingen van geloof en leven, beleeft de geheimenissen van het geloof op de rechte manier, weet waarheid van dwaling te onderscheiden, leert te leven in goede geestelijke verbondenheid met allen die hetzelfde geloof zijn toegedaan en vertoont in zijn of haar leven de vruchten van de Geest zoals die in Galaten 5 worden genoemd: liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.

Maar waarom dan zoveel verwarring?
Dat is mooi, merkte mijn gesprekspartner op, maar hoe komt het dan toch dat er in de Kerk en rond de vragen van het geloof zoveel verwarring is. Is de geschiedenis van de Kerk er niet een van één aaneenschakeling van scheuringen, afscheidingen, ruzies, manipulaties en intriges? In geen koninkrijk zijn zoveel oorlogen gevoerd als in dat van Christus, haalde hij een geschiedschrijver aan. Grote oorlogen, oorlogen op kleinere schaal en mini-oorlogen in de kleinere verbanden van kerkelijke samenlevingen. Is de werking van de Heilige Geest misschien toch geringer dan jullie als kerkmensen in jullie geloof voorwenden? Hoe moet ik mij dat richtinggevende werk van de Heilige Geest in het leven van de Kerk en in dat van de gelovigen onderling nu precies voorstellen, was de vraag. Eerlijk gezegd zag hij er niet zoveel van. Hij gaf een ruwe schets van wat de Kerk in onze tijd en in ons land aan indrukken naar buiten geeft, waarbij de machts- en blokvorming sterk accent kregen. Hij hekelde het meerderheids- en minderheidsdenken in de kerken. In vrijwel alle kerkgemeenschappen manifesteert het zich, de dodelijke groepsvorming; de miskenning van de geestelijke legitimiteit en integriteit van en de ontoegankelijkheid binnen eigen kring voor de anderen; het machtsdenken dat méér door numeriek overwicht dan door geestelijke overtuigingskracht wordt bepaald; de volstrekte afsluiting voor de gedachte dat er in het denken en spreken van de ander toch misschien ook iets ter overweging waard kan zijn; de rubricering, etikettering en classificatie die als officiële identificatie van elkaar in omloop zijn. Het is alles teken en oorzaak hiervan, dat het zout der aarde smakeloos is geworden, dat het licht op de kandelaar nog slechts een flauw schijnsel geeft en dat de stad op de berg, door de smog van de geestelijke vervuiling die verdeeldheid nu eenmaal veroorzaakt, nauwelijks meer zichtbaar is. Het organisatorische is het organische in de Kerk gaan overheersen. Er wordt strijd geleverd om méér invloed voor de eigen denkrichting, als zou dáár het behoud en de redding van de Kerk in gelegen zijn. Verlopen de dingen in de Kerk eigenlijk wel langs de lijnen die de Heilige Geest wil aangeven? Draagt alles niet veel meer het kenmerk van de klein-menselijke geest? U houdt over alles wat met het geloof samenhangt er prachtige beschouwingen op na, ook over wat u dan op Pinksteren zegt te vieren, maar wat wordt daarvan in de praktijk nu ook werkelijk zichtbaar? Wordt wat op kerkelijke vergaderingen wordt besproken en besloten nu werkelijk door de Heilige Geest beheerst en geïnspireerd?

Onmiskenbaar
In reactie op wat in het gesprek al zo op mij toekwam, heb ik opgemerkt dat het werk van de Heilige Geest in de geschiedenis van de Kerk onmiskenbaar is. Door wat op de Pinksterdag is gebeurd, is die geschiedenis in allerlei feiten, gebeurtenissen en ontwikkelingen duidelijk beïnvloed. Was de leiding van de Heilige Geest er niet geweest dan zou het christelijk geloof tegen alle druk van buitenaf en onrust van binnen uit niet bestand zijn geweest. Met vallen en opstaan, in verachtering en vernieuwing, onder verdrukking en in vrijheid, heeft het christelijk geloof in de geschiedenis van mens en wereld, in vrijwel alle culturen, een diep spoor getrokken en het moet de Heilige Geest zijn geweest, die in de geesten van individuen en van volken steeds weer ruimte schiep voor de boodschap van het Evangelie, van generatie op generatie.
Dat te weten heft niet op dat er ook veel zondigs en menselijks in is geweest en nog steeds is. De klein-menselijke geest van de gelovigen van alle tijden, heeft zich niet altijd in openheid en onbevangenheid door de Heilige Geest laten leiden. Erger, het zal menigmaal voorgekomen zijn en nóg wel voorkomen, dat de inzichten van de geest met een kleine g identiek worden geacht met de wijsheid van de Geest met een grote G. Ja, vooral dit laatste heeft de Kerk en het christelijk geloof veel kwaad gedaan. Vooral op kerkelijke vergaderingen. „Laat Uw Geest aan onze vergadering leiding mogen geven" is een standaardregel in elk openingsgebed, van synodale, classicale en kerkeraadsvergaderingen, in bijeenkomsten van kerkeraad en gemeente tot verkiezing van ambtsdragers en bij allerlei andere kerkelijke samenkomsten. Wat bidden we dat dikwijls onnadenkend, vooral ook op kerkelijke vergaderingen. Als gesprekken over geloofsvragen, over ethische vraagstukken, bestuurlijke problemen, bij vragen rond tucht en orde, méér onder het beslag van het gebed om de leiding van de Heilige Geest zouden worden gevoerd, zouden veel dingen dan niet beter gaan dan in de praktijk dikwijls het geval is?
Er mag gelukkig ook veel goed gaan en niet zelden is dat toe te schrijven aan het vermogen van mensen in Gods Koninkrijk om moeilijke dingen met helderheid van verstand en subtiele aanpak, met van boven geschonken wijsheid tot een goed einde te brengen. De Heilige Geest - geloven wij - bedient zich van mensen en hun vermogens om op positieve en constructieve wijze dienstbaar te zijn aan het welzijn van Christus' gemeente in deze wereld. Maar het kan soms o zo snel uit de hand lopen, soms al kort nadat het gebed met de eerder aangehaalde standaardregel is uitgesproken.
Als we werkelijk zouden beseffen waarom we vragen als we die standaardbede bidden, zou het in veel kerkelijke vergaderingen anders toegaan. Dan zouden we meer ingehouden, met meer bescheidenheid en ootmoed, met grotere onbevangenheid en met minder vooringenomenheid elkaar in de beraadslagingen de Heilige Geest toebidden en zo samen zoeken naar goede, dat is bijbelgerichte antwoorden op geestelijke vragen en met voorzichtigheid en respect samen oplossingen bedenken voor alle problemen waarvoor de hedendaagse situatie van het kerkelijk leven ons plaatst. Het zou tot eer van God zijn en de zaak van het Koninkrijk Gods naar buiten ten goede komen.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 juni 1990

De Wekker | 12 Pagina's

Het moet de Heilige Geest zijn geweest . . .

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 juni 1990

De Wekker | 12 Pagina's