Schriftlezing, gebed en lied in de kring van het gezin (Huisgodsdienst II)

Hoe lezen we?
Sommige gezinnen hebben de gewoonte om de Bijbel van begin tot einde door te lezen. Wanneer Openbaring 22 aan de beurt geweest is, beginnen ze meteen weer bij Genesis 1. Zo gebeurde het vroeger bij mijn grootouders en bij ons thuis en ik bewaar daaraan goede herinneringen. In ieder geval komt op deze wijze de hele Schrift aan de orde en worden we bewaard voor selectief bijbelgebruik. Toch kiezen we in ons eigen gezin voor een andere methode. Ik geef het maar door als een mogelijkheid.
's Morgens bij het ontbijt hebben we de gewoonte om een Psalm te lezen. We volgen de Psalmen op de voet en werken zo het hele Psalmboek door. De Psalmen hebben hun eigen plaats en betekenis in het geloofsleven. Men ziet er, om met Luther te spreken, alle heiligen in het hart. Alle hoogten en diepten, strijd en overwinning, klacht en jubel die er in de omgang met God aan de orde kunnen zijn, komen we erin tegen.
Na de middagmaaltijd lezen we uit een kinderbijbel. We hebben ondertussen al heel wat kinderbijbels onder ogen gehad. De één is eenvoudig en aansprekend, de ander blijft dichter bij de Bijbel. Heel positief hebben we de kleuter- en kinderbijbels van Evert Kuyt ervaren, met name ook vanwege de vragen na ieder gedeelte.
Het is een goede manier om het gehoorde met de kinderen te verwerken.
's Avonds plegen we het Schriftgedeelte te lezen, dat wordt aangegeven door het dagboek dat we volgen. Niet alle dagboeken zijn even bevredigend. Persoonlijk vind ik een goede structuur heel belangrijk, zodat de Bijbel niet hap-snap gelezen wordt, vandaag in Exodus en morgen in de Handelingen der apostelen. Voor het dagboek Gods weg met mensen, waarvan ik de redactie mocht voeren, hebben we bewust gekozen voor een opzet die de hele Schrift doorwandelt, door successievelijk de belangrijkste bijbelse figuren te behandelen. Voor het slapen gaan lezen we met onze kinderen nogmaals een dagboek, maar dan voor ieder kind afzonderlijk, afgestemd op hun leeftijd. Gelukkig zijn er momenteel heel goede dagboeken voor (kleine) kinderen te krijgen die in verstaanbare taal zijn geschreven.
Eén ding staat vast: hoe meer we als gezin leren „wonen in het Woord" (Geert Boogaart), des te veiliger veste zal het huiselijk leven ons bieden. Levend bij en uit de Schriften is ons gezin bolwerk en basis tegelijk. Er is bescherming en beschutting tegen veel stormen die over ons heenwoeden in onze tijd. Tegelijk mogen we worden toegerust voor het leven op school en in de maatschappij. Om zo als „mensen Gods" de plaats in te nemen die God ons aanwijst, leesbare brieven te zijn van Hem die het Leven van ons leven is.

Het gebed in het gezin
Wordt er in uw gezin hardop gebeden? Stel u voor dat deze vraag in een enquête binnen de gereformeerde gezindte gesteld werd. Wat zou het resultaat zijn? Ik weet het niet zeker, maar ik vermoed dat men in de meeste gezinnen volstaat met het stille gebed, ieder voor zichzelf. Toch kan het enorm verrijkend zijn wanneer de vreugden en de noden van de gezinsleden door de vader, als hoofd van het gezin, voor ieder hoorbaar worden neergelegd voor de troon der genade. Een godvrezende vader hoorde ik eens zeggen: Mijn kinderen hebben er recht op te weten, hoe ik met God spreek en wat er leeft in mijn hart. Die uitspraak ben ik nooit vergeten!
Voor de kinderen betekent het hardop bidden aan tafel een leerschool voor hun eigen gebedsleven. En waarom zou het gebed ook niet door de moeder of één van de kinderen mogen worden uitgesproken?
Een belangrijk element in het gezamenlijke gebed heeft de voorbede te zijn. Alles wat er in het gezins- en familiegebeuren aan de orde is, mag in het gebed worden uitgesproken voor Gods aangezicht. Het woord van Paulus uit de brief aan de Filippenzen geldt ook voor de huisgodsdienst: Laat uw begeerten in alles door bidden en smeken onder dankzegging bekend worden bij God. Daarbij zal het geestelijke welzijn van alle gezinsleden voorop moeten staan. We bidden voor elkaar om geloof en gehoorzaamheid, om vergeving van onze zonden en vernieuwing van ons leven. Om de leiding van de Heilige Geest in alle wegen die we gaan. Maar ook de „gewone" dingen van elke dag mogen hun plaats krijgen in de voorbede. Die moeilijke overhoring, dat examen, die teleurstellende ervaring, het maken van een moeilijke keuze... Wat kan het goed doen te weten dat de anderen om ons heen met ons meeleven en meebidden.
Natuurlijk mag de voorbede niet beperkt blijven tot ons eigen kleine kringetje. De voorbede heeft zo breed als de kerk, zo wijd als de wereld te zijn. Daarbij is het gevaar groot dat we iedere dag in dezelfde opsomming van noden vervallen. Daar moeten we erg voor oppassen. Op den duur gebeurt dat gedachteloos en wordt ons bidden voor anderen veel te algemeen. In sommige gezinnen heeft men een rooster gemaakt. Iedere dag komen één of meer gebedsonderwerpen aan de orde, waarvoor dan heel bewust en concreet gebeden wordt: de eigen gemeente, de zieken, evangelisatie en zending, Israël, het werelddiakonaat... Zinvol is ook om de kinderen gelegenheid te bieden aan te geven waarvoor zij graag zouden willen bidden.

Het lied in het gezin
Op één aspect van de huisgodsdienst vandaag wil ik nog nader ingaan: het gezamenlijke zingen. Vele ouderen zullen zich het harmonium uit hun jeugd herinneren. In nogal wat christelijke gezinnen werd 's zaterdags en 's zondags rond het orgel gezongen. In onze dagen zijn wij vermoedelijk veel passiever in dit opzicht. Wij laten voor ons zingen via de radio of de compactdisc. Wanneer althans de tv ook dat al niet verdrongen heeft. Ik pleit er sterk voor het samen zingen meer plaats te geven in onze huizen. Na iedere maaltijd een Psalm of een ander lied betekent een geweldige verrijking van onze gezinsdevotie. Wie eraan begint als de kinderen nog klein zijn, zal ontdekken dat zij er helemaal aan gewend raken. Ze zouden het niet graag meer missen en vinden het fijn om zelf een lied te mogen opgeven. Wanneer de kinderen al wat groter zijn, wordt het moeilijker om er nog aan te beginnen. Aarzelingen en schroom zullen moeten worden overwonnen. Toch, wie deze moed opbrengt, zal er geen spijt van krijgen en de zegen van het samen zingen ervaren. Er gaat kracht van uit. Het verruimt het hart en verjaagt dikwijls de zorgen.
Was het Luther niet die zei, dat door bidden en zingen de duivel op de loop gaat? Maar vooral: heeft de levende God er geen recht op dat wij Hem lofprijzen als gezin voor alle goeds dat Hij ons schonk?

Veni creator spiritus
Wanneer ik dit laatste artikel schrijf, komen de Pinksterdagen in zicht. Dat bepaalt me er des te meer bij, dat wij in alles de Heilige Geest zo dringend nodig hebben. Ook in het vormgeven en beleven van de huisgodsdienst, als inspiratiebron voor ons geloof en ons dagelijks bezig zijn. De Geest van God maakt levend wat doods is, geeft nieuwe glans aan wat dor is. Laten we als ouderen en jongeren, als ouders en kinderen daarom bidden dat die Geest vaardig over ons wordt, zodat we persoonlijk en gezamenlijk de Heere zullen dienen naar Zijn Woord. Veni, creator spiritus, kom Schepper, Geest!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen