Een nieuwe brochure over kerkelijk jeugdwerk

De LCJ
Nadat de Jeugddeputaten in onze kerken in 1989 een brochure hadden uitgegeven over de vraag: „Kerkelijk jeugdwerk, wat is het anno 1989 in de Christelijke Gereformeerde Kerken en wat mag men ervan verwachten?", is nu, twee jaar later, van de kant van de Landelijke Commissie Jeugdkontakten een brochure in het licht gegeven met de titel: „Kerkelijk Jeugdwerk, bezinning en verantwoording". Ook aan de redactie van ons blad is verzocht om daarop te reageren. Mij is gevraagd om dat te doen. Het ligt min of meer voor de hand: ik ben zelf een aantal jaren voorzitter van dit deputaatschap geweest; ik ben er in die jaren tot mijn verdriet niet in geslaagd om een gesprek tussen de CGJO en de LCJ tot stand te brengen dat tot toenadering zou leiden; in de periode in 1989 dat ik lichamelijk uitgeschakeld was heb ik mijn vrije tijd gebruikt om de eerstgenoemde brochure te schrijven, die later met enige wijzigingen als uitgave van Jeugddeputaten en onder hun verantwoordelijkheid verschenen is; ik heb zelf een- en andermaal in ons blad over de plaats van het jeugdwerk in onze kerken geschreven en ik heb mezelf daarmee kwetsbaar gemaakt. En nu is er de brochure van de LCJ. Ik zou me kunnen voorstellen, dat men in kringen van de CGJO en ook van de LCJ zou reageren met de gedachte: Kan niet iemand anders van de redactie of heel iemand anders erover schrijven? Nu hoor je weer dezelfde stem. Toch heb ik een gelegenheid om te reageren.
Die reactie mag er eerst zijn over blz. 68 van de brochure, waarin mij terecht verweten wordt, dat ik een „compleet foute vermelding van onze naam" hanteerde, in „De Wekker" van 3 mei 1991. Dat worde bij deze grif toegegeven en hersteld via dit artikel.
Maar of ik (dezelfde bladzijde) „er geen blijk van geef dat ik inzie waar het nu in wezen om gaat", daar zou ik verder over willen spreken. Ik ga er hierna verder op in.
Maar verder wil ik zeggen, dat de LCJ een heldere en goed leesbare brochure heeft gegeven, waarbij men er naar mijn mening over het algemeen in geslaagd is om de toon zuiver en broederlijk te houden. Er worden grote bezwaren tegen de CGJO ingediend en jeugddeputaten en eigenlijk ook sommige generale synoden worden niet gespaard, maar dat gebeurt op een manier, die niet verhindert om geïnteresseerd door te lezen. In dat opzicht wil ik de LCJ met deze brochure feliciteren.

Men kon niet anders
Een aantal zaken had men liever in onderling gesprek aan de orde gesteld. Maar „het gebeuren sleept zich voort zonder concrete vorderingen; het grootste deel van de inter-synodale periode is verstreken zonder dat er iets veranderd is; men groeit onontkoombaar toe naar een tweede jeugdorganisatie" en kon niet langer zwijgen (blz. 96).
Nu is het er mij niet om begonnen, de brochure uitgebreid te bespreken, alhoewel ze dat wel zou verdienen. Maar ik denk dat het beter is om dat hier niet te doen, omdat de inhoud ervan naar mijn gedachten thuis hoort op de tafel van Jeugddeputaten, zoals in de begeleidende brief van de LCJ ook gesteld wordt.
Het lijkt mij ook beter om hier niet een vergelijking te maken tussen de CGJO en de LCJ. Ik heb me daar al eens aan gewaagd, maar dat is me nooit in dank afgenomen, eigenlijk van geen van beide kanten, en ik doe het hier dus ook maar niet.
Wel wil ik hier eerst nog eens uiteenzetten, wat er eerder bedoeld is met „vrij" en „meer gebonden" jeugdwerk. Met „vrij" is nooit bedoeld geweest vrij van de Schrift of iets naar eigen opvatting, maar er is mee bedoeld, dat het jeugdwerk is dat niet door de kerkeraad is opgezet of onder leiding van de kerkeraad staat. Het is uit de kring van de jeugd zelf opgekomen (ook al is het op menige plaats door een dominee sterk gestimuleerd); vroeger en later is altijd en door iedereen gesteld en geaccepteerd wat er bij art. 37 van de kerkorde staat: de kerkeraad heeft ambtelijk opzicht over de verenigingen in de gemeente. Dit opzicht raakt niet de huishoudelijke regeling van het verenigingsleven, maar bedoelt toe te zien, dat in de arbeid van de verenigingen de belijdenis van de kerken wordt nageleefd.
De term „meer gebonden" jeugdwerk is indertijd door mijzelf wel gebruikt, maar meer aarzelend en vragenderwijs en er is door mij altijd bij gezegd, dat er op dit punt verduidelijking moest komen. De vraag was, of de LCJ een jeugdwerk voorstond, dat door de kerkeraad was opgezet en waarbij de kerkeraad geregeld de vinger aan de pols houdt of de regels stelt waaraan men zich moet houden. De beantwoording van die vraag vond ik bij de LCJ toen inderdaad moeilijk. En ik moet zeggen, dat ik dat na lezing van de bladzijden 60 en 61 nog niet gemakkelijk vind. Dat is geen verwijt aan de LCJ. Het is nu eenmaal zo, dat we sinds jaar en dag in onze kerken gekozen hebben voor een vorm van jeugdwerk, die niet onder leiding staat van de kerkeraad. Het is veel gemakkelijker af te bakenen als dat wèl zo is. Men kan weten, dat ik in eerdere uitingen de mening heb gegeven, dat het graduele verschillen zijn. De CGJO was dat ook niet met mij eens. Na lezing van de brochure van de LCJ houd ik die gedachte toch nog een poosje overeind. De LCJ houdt staande, dat ook zij in zekere zin vrij jeugdwerk zijn, opgekomen vanuit de jeugd en gedaan door de jeugd zelf (blz. 63).

Twee lijnen
Ik heb het idee, dat in de brochure twee lijnen door elkaar lopen.
De eerste lijn is, dat men vindt, dat in de jaren '60 ons jeugdwerk de verkeerde kant uitgegaan is, toen men ging onderscheiden tussen vorming, ontmoeting, ontspanning en gezamenlijke actie, en die vier elementen naast elkaar zette. Een ontwikkeling, die ook door de toenmalige bondsbestuurders is gesteund. De LCJ wil die vier elementen wel gebruiken, maar dan zo, dat de laatste drie ondergeschikt zijn aan de geestelijke vorming (blz. 46 en 47).
Wel, dat is duidelijk en dat zal de LCJ onderscheiden van de CGJO.
Maar de tweede lijn is, dat aan de kerken verweten wordt, dat ze de geestelijke eenheid niet hebben kunnen bewaren. „Onweerlegbaar vertonen onze kerken het beeld van een verdeeld huis. Een ieder die geen vreemde is in ons kerkelijke leven, en die kennis neemt van wat er in De Wekker wordt geschreven en tijdens allerlei vergaderingen wordt gezegd, moet dit beamen. Hoe paradoxaal is het daarom als de kerken de jeugd een gebrek aan eenheid verwijten. De verdeeldheid onder de jeugd is een gevolg van de kerkelijke verdeeldheid, en niet andersom. Ten diepste kan onze jeugd daarom pas weer één zijn als onze kerken weer één zijn" (blz. 69).
Maar dit wordt zo gesteld als een zware beschuldiging.
En als het waar is, dat de LCJ zich beroepen kan op hetzelfde materiaal als waarvan de CGJO uitgaat, b.v. het voorstel uit 1944 en uitspraken in het gedenkboek van 1954, allemaal ook voorkomend in de brochure van Jeugddeputaten, dan moet er toch te spreken zijn?
Wie maakt nu waar, dat er binnen de kerken zulke diepe verschillen zijn, als dat andere en meer fundamentele verschillen zijn dan die in plaatselijke gebruiken? Ik zou altijd nog eens mijn best willen doen om rustig en uitvoerig na te pluizen, wat nu het eigenlijke is in de verschillen onder ons, als dat iets zou helpen. Maar zolang we elkaar daarin onvoldoende vertrouwen, ben ik daar wat somber over. En overigens hoop ik nog altijd, dat Jeugddeputaten wegen mogen vinden om CGJO en LCJ dichter bij elkaar te brengen en ook, dat deze brochure, dank zij of ondanks haar verschijnen, daaraan mag bijdragen.

K. Boersma

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen