Tweespalt in de Christian Reformed Church

Onrust
Vele lezers van ons blad zullen hebben gehoord of gelezen over de grote onrust, die er binnen de Christian Reformed Church in Noord-Amerika is ontstaan, nadat in 1991 een tweetal zaken op haar synode anders is behandeld dan velen goed of noodzakelijk vonden. Reeds een aantal jaren is er vanuit Calvin College in Grand Rapids nagedacht over de verhouding van geloof en wetenschap. Dat is in Nederland niet anders. Zodra dat te maken krijgt met de uitlegging van de eerste hoofdstukken van Genesis komt de vraag naar voren of de kerk zich daarover moet uitspreken. Velen vonden, dat enkele hoogleraren erg ver gingen in het accepteren van natuurwetenschappelijke inzichten, zo ver, dat de betrouwbaarheid van Genesis en daarmee van Gods Woord op het spel staat. De synode van 1991 heeft geweigerd om de betrokken hoogleraren daarover aan te pakken. Een tweede zaak die reeds lang in bespreking is, is de toelating van vrouwelijke gemeenteleden tot het bijzondere ambt, aanvankelijk alleen als diaken, maar later ook als ouderling of predikant. De synode van 1991 heeft de weg daartoe in principe geopend, en in 1992 moet daarover, na raadpleging van de gemeenten, een definitieve beslissing vallen.
Er bestaat daardoor ook reeds jaren onrust en onderlinge verwijdering in dit kerkverband

En wij?
Hebben wij er mee te maken? Ja, want velen hebben er familieleden en vrienden, vooral sinds de emigratiegolf van de vijftiger jaren. Sommige emigranten vonden in dat kerkverband hun plaats, anderen achtten het noodzakelijk om een eigen kerkverband te stichten, dat tegenwoordig de Free Reformed Church heet. Met dit laatste kerkverband hebben onze kerken volledige correspondentie. Predikanten worden over en weer beroepen. Degenen die in de jaren '50 dit besluit namen ervoeren in de Christian Reformed Church een soortgelijk verbondsoptimisme dat ze in Nederland kenden in de Gereformeerde Kerken, waaraan ze zichzelf en hun kinderen niet mochten toevertrouwen. Andere emigranten hadden die ervaring niet en konden zich in hun nieuwe omgeving goed of redelijk vinden in de emigrantenkerk, die vanuit de Verenigde Staten in Canada werd gebracht en ondersteund. Uit onze kerken namen vier predikanten beroepen naar de Christian Reformed Church aan, namelijk P.M. Jonker, B. Nederlof, A.J.J. van den Pol en G.H. Polman. Contacten met dit kerkverband bleven bestaan en die resulteerden in 1977 tot het aanvaarden, onder zekere voorwaarden, van de speciale vorm van kerkelijke gemeenschap, die vanuit Amerika „ecclesiastical fellowship" genoemd wordt en sindsdien ook hier als zodanig bekend werd; geen volledige correspondentie, maar wel een broederlijke verbondenheid en wederzijdse verantwoordelijkheid, met een beperkte mogelijkheid voor predikanten om voor te gaan.
Wij kunnen dus ook niet doen alsof we er niets mee te maken hebben, al zouden we dat misschien willen.

Actie
Er bestaat reeds jaren een stroming van verontrusten in deze kerk, die niet alleen een blad uitgeeft, maar ook een eigen opleiding in het leven geroepen heeft voor toekomstige predikanten. De twee synodebesluiten van vorig jaar deden echter de emmer overlopen. Er is een beweging gaande om een aantal gemeenten uit het kerkverband te leiden en er wordt gezocht naar contacten. Een nieuw kerkverband wordt niet bedoeld. De beweging is in Canada, maar ook in de VS, waar een predikant uit New York, een jood die christen geworden is en nog maar enkele jaren predikant is, veel van zich laat horen als geestelijk leidsman.
Het hoofdbezwaar is niet, dat er enkele synodebesluiten zijn waarmee men het niet eens is, maar dat deze beslissingen uitingen zijn van een proces dat al veel langer aan de gang is, nl. het toegeven aan de moderne theologie, die de besliste autoriteit van Gods Woord niet meer wil. Er wordt ook gezegd, dat er vanuit Grand Rapids, het wetenschappelijke centrum van de kerk, een heerschappij over de kerk en een infiltratie van de geesten plaats vindt, waardoor het leven van de kerk wordt aangetast.
In december 1991 verscheen in „Calvinist Contact", een blad dat onder Nederlandse emigranten veel gelezen wordt, een oproep van een aantal oudere en geëmeriteerde predikanten, waarin verdriet wordt uitgesproken over het verlaten van het kerkverband van sommigen. Zij zeggen dat het niet gaat om verlating van de Schrift, maar om een verstaan van wat de Schrift ons leert over de twee onderwerpen. Een breuk met de kerk mag alleen gebeuren wanneer het wezen van de kerk wordt aangetast: Christus als de centrale boodschap, en Die gekruisigd, als redder van zondaren. Zij roepen allen op, de eenheid niet te verbreken om redenen, die voor Gods oordeel niet kunnen bestaan.
Onder de 29 ondertekenaars zijn ook de vier voormalige Christelijke Gereformeerde predikanten.
Sommige andere predikanten tekenden niet, hoewel zij er in hoofdzaak mee instemden. Zo was er één (ds. J. Binnema, in het nummer van 3 januari), die zegt dat hij ook nog andere dingen heeft opgemerkt dan de twee onderwerpen waar het steeds over gaat, nl. dat mensen niet tegen nieuwe dingen zijn, maar dat zij missen het diepe graven in Gods Woord, dat vroeger wèl gebeurde.
Dat we op een hellend vlak zijn (de term die dikwijls wordt gebruikt) is niet het ergste. Daar zijn we altijd op, want we zijn bergbeklimmers. Maar ik zou de critici onder ons in de kerk willen houden^ schrijft hij, zo dat zij ons tegen de gevaren van afglijden kunnen waarschuwen. Overigens waardeert hij niet alle manieren van kritiek. Men moet ook niet de verontrusten eenzijdig beoordelen of bespottelijk maken. Ds. M. Geleynse zei, dat hij niet getekend had, omdat hij vond dat iedereen in de kerk moest worden aangesproken; niet alleen degenen die weg willen, maar ook degenen die blijven. Wat doen zij om de eenheid te bewaren en bitterheid te verzachten? Ds. B. Nederlof, onder ons nog zo bekend, zei dat hij wèl getekend had, omdat de oproep vraagt om gematigdheid op punten van meningsverschil, die vallen binnen het kader van de Apostolische Geloofsbelijdenis.

Aandacht
Ons wordt op het ogenblik niet gevraagd, aan welke kant we staan. Het is ook niet zo gemakkelijk om dat van hieruit te beoordelen. Je hebt vroeger al niet kunnen zeggen, dat de Christian Reformed Church gelijk was aan de Gereformeerde Kerken (synodaal) hier; je kunt dat ook nu niet zeggen. Wij zouden, denk ik, een sterkere onderstreping nodig hebben van de erkenning van de autoriteit van de Schrift in alle opzichten om ons echt gerust te stellen. Tegelijk weet ik, dat je dan niet uitgepraat bent, en dat dan de vraag nog blijft: Maar wat betekent dat nu voor de wetenschapsbeoefening en wat betekent dat voor de plaats van de vrouw in de kerk, en voor allerlei andere dingen, temidden waarvan wij vandaag leven? Onze komende generale synode zal met de verhouding tot deze kerk wèl te maken krijgen, want deputaten-correspondentie-buitenland zullen moeten rapporteren over de buitenlandse contacten, dus ook over de nog steeds bestaande „ecclesiastical fellowship". We mogen veel gebed hebben ook in dit opzicht, naast het vele dat onze aandacht vraagt; gebed voor de geestelijke leiders daarginds, en voor de gemeenteleden en voor al het vele werk, dat van die kerkgemeenschap uitgaat, niet het minst in de zending en de evangelisatie.

K. Boersma

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen