Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Eén op tien...

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Eén op tien...

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Eén op tien...
Naar allerlei dingen wordt tegenwoordig onderzoek gedaan, naar zinnige dingen en naar dingen die zonder enige betekenis zijn, behalve voor de statistieken misschien. Welke waarde men aan onderzoeksresultaten moet toekennen is ook niet altijd duidelijk, net zomin als de vraag wat men met die resultaten kan doen, welk vervolg eraan zou kunnen worden gegeven. Misschien geldt dat ook wel van het onderzoek, waaruit kortgeleden is komen vast te staan dat één op de tien werknemers in onze Nederlandse samenleving aan stress lijdt. Met stress worden hier natuurlijk niet bedoeld spanningen en opwinding die zich op enig moment door omstandigheden van buiten af of van binnen uit van een mensenleven meester kunnen maken en waartegen de Schepper voldoende stabilisatoren tot herstel heeft ingebouwd. Het onderzoek richtte zich op mensen met een structurele en constante verstoring van het evenwicht tussen spanning en ontspanning, in een mate waardoor het die mensen onmogelijk of bijna onmogelijk is geworden om in de samenleving, op de werkplaats en misschien zelfs thuis, nog op normale wijze te functioneren.
Eén op tien, dat is niet gering. Het is niet de bedoeling hier in te gaan op de medische aspecten van stress en op de maatschappelijke gevolgen. We weten dat velen die een WAO-uitkering hebben arbeidsongeschikt zijn geworden doordat zij hun werk geestelijk niet meer aankonden. Een veelheid aan omstandigheden en factoren is oorzaak van stress. Het is eigenlijk vreemd om het te zeggen, maar juist onze welvaartssamenleving, waarin voor de meesten een redelijk tot goed bestaan is gewaarborgd, wordt gekenmerkt door een relatief groot percentage uitval aan mensen met mentale ontregeling. Dat lijkt voor een belangrijk deel in de samenleving zelf te zitten. Zij overvraagt. Het tempo en de intensiteit waarmee de dingen zich in onze samenleving voltrekken zijn voor heel veel mensen niet meer bij te houden. Natuurlijk is er veel stress onder mensen, die voortkomt uit allerlei moeiten en spanningen in de privé-sfeer (huwelijk, gezin, verstoordheid binnen familieverhoudingen, opgebroken vriendschappen en wat al niet meer), maar ook dáárin is dikwijls verband aanwijsbaar met de maatschappelijke belasting waaronder velen gebukt gaan. Wat wordt er vandaag veel van mensen gevraagd, afhankelijk van de sector waarin men zich waar moet maken. Zwaar is de mentale belasting van de welzijnswerker die dagelijks met ontregelde mensen moet omgaan. Onrustig en gejaagd is het bestaan van de commerciële buitendienstmedewerker die aan het eind van het jaar niet onder de geplande omzetcijfers mag blijken te zitten. Angst en een gevoel van onzekerheid beheersen medewerkers in bedrijven waarvan de economische positie wankel wordt en waarvoor overname of fusie nog een laatste redmiddel lijkt te zijn. De kans is dan groot dat er twee mensen bij één stoel komen te staan. In het gunstigste geval wordt er een stoel bij gezet. In welke rangorde? In veel bedrijven en bij veel instellingen worden technische en administratieve processen aangepast aan nieuw bedachte middelen en methoden. Oudere medewerkers „maken dat niet meer mee", zoals men dat tegenwoordig zegt. Ze haken gedwongen af, teleurgesteld dat men zijn carrière op deze manier moet beëindigen. Hoeveel stress is er niet onder zelfstandigen, bijvoorbeeld in de agrarische sector, wier financiële positie binnen de internationale economische machtsverhoudingen steeds kwetsbaarder wordt. Gesproken is dan nog niet over de stress bij vaders en moeders van gezinnen, die zich een groter aandeel in de welvaart veroorloven dan het gezinsbudget toelaat.

Hectische wereld
En met alles wat mensen in hun persoonlijk leven bezighoudt, moeten zij en moeten wij dan ook nog leven in een wereld waarin het steeds hectischer toegaat.
Wie kan nog zeggen dat hij of zij, temidden van alles dat vanuit de mensenwereld mondiaal en vanuit de samenleving in onze eigen omgeving op ons toekomt, vandaag een stil en gerust leven leidt? We zijn gejaagd en we worden opgejaagd. De vraag hoe we ons leven moeten of willen inrichten, wordt in het leven van bijna alle mensen sterk door allerlei factoren van buitenaf bepaald, door omstandigheden en eventualiteiten waarover de media ons elke dag meedogenloos inlichten; door de snelheid ook waarmee de dagen in weken en de weken in maanden verglijden, zonder dat we in ons gevoel het leven van elke dag, bewust en in rust, in vrede en met een gevoel van geborgenheid hebben geleefd.
Voor velen die in het volle leven staan, zijn weken geen weken, dagen geen dagen en uren geen uren meer. We jagen er doorheen en komen er niet meer aan toe om als mensenkinderen voor Gods aangezicht te leven en te spelen op een wijze die in ons leven (in-)spanning en ontspanning in balans houdt.
Hier ligt waarschijnlijk voor velen de diepste en de verst verwijderde oorzaak (de causa remota zoals men vroeger zei) van de mentale ontregeling. Ons leven is met wat de samenleving vraagt en biedt zo zeer gevuld, dat de ruimte en de tijd ontbreken om echt tot onszelf te komen, om de dingen van ons persoonlijk en van het leven om ons heen in alle rust te ordenen en enigermate overzichtelijk te maken en onze opstelling daarin te toetsen aan de voorwaarden die de kwaliteit van leven uitmaken. Het is nogal wat om in de wereld van nu te moeten leven. Dat hebben natuurlijk de mensen van alle tijden gezegd. De geschiedenis kent perioden, waarin het leven van grote delen van de mensheid ondraaglijk veel ellende meebracht en waarin een stil en gerust leven een verre illusie leek. Voor een belangrijk deel van de mensheid geldt dat ook nu nog. In sterkere mate, doordat alles, bijna alles, binnen onze waarneming is gekomen. Oost-Europa is in beweging op een manier die ons af en toe het gevoel geeft dat het vroegere kwaad minder erg was dan wat zich nu voltrekt. Het trekt dagelijks aan ons voorbij: Bosnië-Hercegovina, Somalië, het groeiende rechts-extremisme, de stagnatie in de Europese integratie, de dreiging van een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa, de dreiging ook van een economische teruggang, het zwaar drukkende probleem van de milieuvervuiling, de verloedering van onze Nederlandse samenleving, waarvan niet alleen gewelddadige criminaliteit een verschijnsel is. Langzaam maar zeker komt de ijsberg van fraude in allerlei verbanden boven water. Langs bedenkelijke wegen verzekeren bedrijven zich ten onrechte van subsidies en genieten individuen uitkeringen die hun niet toekomen. Met een samenleving, waarin het onderscheid tussen „mijn en dijn" niet meer of steeds minder wordt geëerbiedigd, is het slecht gesteld. Leest u de profeten van het Oude Testament er maar op na. Het benauwt ons. Het veroorzaakt stress. Hoe moeten we, buiten dit alles, de gedachte aan ca. 40.000.000 aidspatiënten en aan een sterke toeneming van de ziekte kanker verwerken?

Plaats van rust
Temidden van dat alles de kerk, de enige plaats waar een mens nog werkelijk rust zou moeten kunnen vinden. Daarvan mag hier en daar en van tijd tot tijd zeker sprake zijn. Er wordt in de kerk heel wat nood opgevangen. Maar de kerk vertoont toch ook te sterk dezelfde verschijnselen als de samenleving te zien geeft. Ook in de kerk veel protest, misnoegdheid, miskenning van de ander, individualisering en verwarring; ook in de kerk gejaagdheid, overspanning, onderlinge irritatie en animositeit, ook de werkdruk in de kerk kan zo groot zijn, dat we aan ons zelf en aan God voorbij leven.
Hoe is het in de plaatselijke gemeenten? We willen en mogen de ogen niet sluiten voor veel goeds, maar horen we niet al te veel van innerlijke verscheurdheid, van moeiten rond allerlei bijkomende zaken?
Kleinburgerlijkheid, verzakelijking en vormelijkheid beheersen maar al te veel het kerkelijk leven van vandaag. Misschien is dat voor een deel toe te schrijven aan de omstandigheid dat we ook als kerkmensen bezig zijn meer en meer gevoelloze mensen te worden, mensen die de samenhang tussen geloof en gevoel niet meer zo goed ervaren. Midden in een wereld vol zelfzucht, hebzucht, ontevredenheid, zelfgenoegzaamheid en liefdeloosheid, zou de kerk een beeld moeten geven van mensen, die vanuit het Evangelie leven met gevoelens van ootmoed, nederigheid, tevredenheid, bescheidenheid en warme liefde, naar binnen en naar buiten; van mensen die leven uit verwondering en in aanbidding van Hem, die ons niet alleen ter verlossing maar ook tot voorbeeld is gegeven. Mankeert het ons individueel en samen misschien aan die verwondering en aanbidding?
Zou dat ten diepste er de oorzaak van kunnen zijn dat ook in de kerk steeds sterker de klacht over toenemend individualisme wordt gehoord, terwijl dáár juist de luwte te vinden zou moeten zijn voor mensen die tegen het gure klimaat in de samenleving bijna niet (meer) bestand zijn?

Het moge u, lieve lezers, gegeven zijn tijdens de kerstdagen en ook in de toekomst uw plaatselijke kerk als een plek van rust te ervaren. Als een plaats van verootmoediging onder de gerichten van God die over de aarde gaan, van zekerheid ook dat God degenen die de verschijning van de Here Jezus liefhebben, in de chaos van dit aardse gebeuren niet uit het oog verliest. Schuift in een kouder wordende wereld wat méér naar elkaar op, als mensen die allen op dezelfde genade van God aangewezen zijn en laten de sterkeren een helpende hand toesteken naar de zwakkeren, de meer stress-bestendigen naar hen die stressgevoelig zijn.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 18 december 1992

De Wekker | 24 Pagina's

Eén op tien...

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 18 december 1992

De Wekker | 24 Pagina's