Eenzaamheid (IV, slot)

We denken na over eenzaamheid. Pastoraal en praktisch.
Eenzaamheid is een soort sterven waarmee we vroeg of laat allen te maken krijgen. Daarom is het nodig dat ook mensen, die niet eenzaam zijn, nadenken over het lijden van de eenzaamheid. Eenzaamheid kan een ernstige hindernis zijn om geestelijk te groeien en te rijpen. Toch hoeft dat niet zo te zijn. Eenzaamheid hoeft geen belemmering voor geestelijk groeien te zijn. We kunnen door de eenzaamheid geheel nieuwe kanten aan het Evangelie ontdekken. Het kruis van Christus kan ons in onze eenzaamheid zeer nabij komen. We ontdekken meer van de allesomvattende betekenis van het kruis van Christus. Dat geeft geestelijke vreugde en is doorbreking van eenzaamheid. Wij allen moeten - willen we ware gelovigen zijn - een „stervend leven" kennen. Het „opstaande leven", het „bloeien" kan er niet zijn zonder het „sterven".

Liefde en het offer
Liefde kan alleen geven omdat ze het offer kent en niet vreest voor het offer en het verlies, omdat ze weet dat uit het offer altijd winst voortkomt. Juist de liefde kent het geheim van het offer! Als we bang zijn voor het offer, kunnen we aan de winst niet toe komen. Het zaad, dat in de aarde valt, brengt een nieuwe levensgang voort. De prachtige bloesems van het voorjaar moeten sterven om plaats te maken voor de rijping van de vruchten. Dit offerend leven van de liefde, waaruit het geven voortkomt, is ook het geheim van het huwelijk. Het huwelijk is in wezen de dood van het eigen ik en de eigenwilligheid. De opofferende liefde maakt ruimte voor zulk een heerlijk geven, dat het tot eenheid leidt. Daarom is de liefde totaal, radicaal, zonder ontbindende voorwaarden.
Van nature heeft niemand zo lief. Integendeel: we zijn bang voor deze liefde. Toch is dit het geheim van de ware liefde: uit verlies winst, uit sterven leven. Uit het offer het geven; de eenheid die verrukking en hoge blijdschap bewerkt.

Toch ten dele
Dit alles is, helaas, altijd ten dele. Want niemand kan ooit aan alle behoeften van de ander voldoen. Daarom geeft de liefde alles, maar ze overvraagt niet. We dienen wel ernstig te streven naar dit liefhebben, wil de liefde van God in ons kunnen blijven. Het zo liefhebben maakt kwetsbaar. Liefde en fijngevoeligheid gaan samen. De liefde kan aanvaarden, omdat ze het offer niet vreest. Sterk gezegd: door de kracht van de liefde kunnen we (vormen van) eenzaamheid aanvaarden. En dit is niet hetzelfde als lijdzaamheid, berusting, fatalisme of hulpeloosheid. Er zit de overgave in, het „vallen in" de oneindige liefde van God. Mensen kunnen ons verwonden. De liefde van God verwondt ons nooit. Zij is het medicijn tegen bitterheid, wrok, opstandigheid. Eenzaamheid mag er niet toe leiden om wrok te koesteren. De vrede moet gezocht en bewaard worden. En in het vergeten ligt de vrede niet. In het zich afzijdig houden ligt de vrede niet. In het opgeven ligt de vrede niet. In de aanvaarding door de liefde ligt de vrede.

Moed nodig
Eenzaam zijn vraagt moed. Je hebt iets dat je niet wilt en we moeten willen wat we niet hebben. Het reageren op en omgaan met eenzaamheid hangt mede af van het karakter dat we hebben. God maakt niet alles voor ons in orde zoals wij het graag wensen. Met het uitzicht op de prijs, het einddoel, het eeuwig met God en elkaar gelukkig zijn, moeten op reis daarheen gevaren getrotseerd en lijden gedragen worden. Zo is het mogelijk om eenzaamheid te dragen en te verdragen. Tenslotte is het of aanvaarden of wrok koesteren. En de aanvaarding is mogelijk door het geloof, dat door de liefde werkt.

Onderken verzoekingen
Het is een ernstige verzoeking om God de schuld te geven als er niemand anders is om te beschuldigen. Het toegeven aan deze verzoeking leidt tot geestelijke leegte. Onze eenzaamheid kan niet altijd verholpen worden. We kunnen die wel aanvaarden als Gods wil voor nu en zo kan er iets goeds uit voortkomen. We moeten het zelfmedelijden loslaten en het stellen van bittere, niet te beantwoorden vragen nalaten. Het onvermijdelijke zal toch aanvaard moeten worden.

Zoals Christus Zijn lijden gehoorzaam aanvaard heeft zo leren wij ons lijden - als dat komt of reeds gekomen is - van Hem en met Hem te aanvaarden.

Gods lof
Het diepste en rijkste is dat ons hele leven één groot offer mag worden voor Gods lof. Dat is levenslang een zware opgave. Tot de lof van God moeten we voortdurend bekeerd worden. Alles te offeren voor Gods liefde en lof is mogelijk als we uit het Evangelie, door de toepassing van de Heilige Geest, grote gedachten krijgen van Gods liefde, die in Christus aan ons is geopenbaard. God geeft Zijn kinderen wat waard is om te hebben. Jezus Christus is tenslotte de vreugde en de vervulling van het zwervende menselijke verlangen.
Het is vaak moeilijk om onze taak als een opdracht van God te zien. Want de vormen van lijden kunnen we niet zelf uitkiezen. Als we alleen, zelfs eenzaam zijn, hoeft dat niet te betekenen: onvervuld zijn. En geestelijke veerkracht ontwikkelt zich in de weg van strijd. Op die weg liggen nederlagen - hoe bitter! Hoe pijnlijk! Wat een tranen! - maar ook de overwinningen: Looft de Heere, mijn ziel!
Laten we niet te veel willen. Bied uw leven aan God aan. God zal u zegenen. Hij bewerkt vrede, ook in eenzame mensen.
Het komt er eenvoudig op neer dat wij eenzaamheid als opgave en gave gaan zien, die wij ontvangen en die wij als offer teruggeven aan God, zodat Hij het kan gebruiken. Dan wordt de last verlicht. En de vrucht zal rijpen, voor Gods lof!

J. Jonkman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen