Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Vaticaan en euthanasie

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Vaticaan en euthanasie

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Mag het nu eens over de buitenlandse politiek gaan?
U weet, dat er maar één land in de wereld is waar men precies weet, hoe men elders (b.v. in Zuid-Afrika) zijn zaken moet regelen, hoe men elders de democratie moet laten functioneren, wat men elders aan sociale wetgeving behoort te doen enz. Dat ene land is Nederland, het land van het geheven vingertje. Toch zijn er alleen al in West-Europa nog meer, zij het uiteraard in onze ogen gebrekkig functionerende, zelfstandige staten, in totaal liefst 22: 16 grotere en 6 kleinere.
In die grotere hebben wij een volwaardige Nederlandse ambassade: in alfabetische volgorde België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Ierland, Italië, Luxemburg, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, IJsland (waar onze ambassadeur in Londen onze belangen behartigt). Zweden en Zwitserland. Dan zijn er in West-Europa nog 6 zelfstandige staatjes, in 5 waarvan onze belangen worden behartigd door een consul-generaal of door een gewone (soms in een aangrenzend land gevestigde) consul, t.w. in volgorde van grootte Andorra, Malta, Liechtenstein, San Marino en Monaco. Maar er is één staatje, het allerkleinste ter wereld, waar wij een volwaardige ambassadeur hebben: Vaticaanstad, oppervlakte 44 hectare, ca. 1000 inwoners. Dat is het wereldlijk domein van de Paus, met o.m. eigen politie, postzegels, munt, bank, radio-omroep en spoorwegstation. Ook enkele buiten Vaticaanstad gelegen pauselijke bezittingen en een aantal kerken en paleizen in Rome behoren tot het wereldlijk domein van de Paus. De Paus oefent in dat staatje de absolute wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht uit, zij het dat hij die soms heeft gedelegeerd. Het staatje is dus als zodanig vrijwel te verwaarlozen, ware het niet dat deszelfs wereldlijk hoofd tevens geestelijk hoofd is van de R.K.- kerk over de gehele wereld.
In dat piepkleine staatje hebben wij een volledige ambassade en daarover is in onze parlementaire geschiedenis nogal wat te doen geweest. Reeds vanaf het begin van de vorige eeuw hadden wij een gezantschap bij de Paus. In 1870 werd dat opgeheven, toen de Italiaanse koning aan het wereldlijk gezag van de Paus een einde maakte. Tijdens de eerste wereldoorlog werd het gezantschap tijdelijk hersteld, omdat het Vaticaan een der weinige overgebleven neutrale centra van diplomatiek verkeer was. Met name de Christelijk-Historischen waren er fel op tegen, maar zij konden niet verhinderen, dat het tijdelijk gezantschap na de eerste wereldoorlog blijvend werd gemaakt. Telken jare vormde zulks bij de begrotingsbehandeling een punt van hevige discussie, totdat in 1925 in de befaamde „nacht van Kersten" de begrotingspost dank zij de steun van alle linkse partijen werd verworpen, de R.K.-ministers aftraden en het eerste kabinet-Colijn ten val kwam.
Toen in 1929 het wereldlijk gezag over Vaticaanstad door Italië werd overgedragen aan de Paus, werd het gezantschap weer in ere hersteld: Vaticaanstad was nu een zelfstandige staat geworden en daar hoorde een diplomatieke vertegenwoordiging te zijn, liefst nog wel op ambassadeursniveau! De vraag is echter of de scheiding tussen kerk en staat door ons kabinet wel voldoende in de gaten wordt gehouden. De R.K.-kerk is een duidelijk principieel tegenstandster van euthanasie. Zij laat zich daarover krachtiger uit dan de meeste Protestantse Kerken. Dat geldt overigens ook voor abortus. Niettemin werd onlangs de euthanasiewetgeving in de Tweede Kamer geaccepteerd door vrijwel alle, in elk geval ook de R.K.-leden van de CDA-fractie. In het Vaticaan gaf dat een grote schok en in een communiqué werd Nederland verweten, dat het nu het voorbeeld van het Hitler-regime volgde. Van wie dat communiqué precies afkomstig was, werd niet duidelijk, maar de inhoud was zonder meer schandalig en beledigend. Wat in Hitler-Duitsland op racistische gronden gebeurde, mag men niet vergelijken met onze - overigens verwerpelijke - euthanasie-wetgeving, die een medische controle beoogt.
Men kan zich dus voorstellen, dat het Nederlandse kabinet en met name de R.K.-minister van Justitie zich beledigd voelde. De belediging was echter niet geuit door het wereldlijk hoofd, maar door (of namens) het kerkelijk hoofd van Vaticaanstad. En dan behoren geen diplomatieke, maar kerkelijke protesten te worden geuit.
Als onze (Protestantse) minister van Buitenlandse Zaken zich er zelf mee gaat bemoeien en onze ambassadeur in Vaticaanstad wordt ingeschakeld, begeeft de staat zich op kerkelijk, nader: op R.K.-terrein. Dat past de staat niet. Protesten hadden moeten komen uit de kring der vóór het wetsontwerp gestemd hebbende politieke partijen, met name uit die van haar R.K.-leden. Als de Ned. Herv. Kerk dezelfde schandalige vergelijking had geuit, zou de burgemeester van Leidschendam, waar de Ned. Herv. Kerk een eigen bureau heeft, ook niet zijn ingeschakeld.
Een Nederlandse ambassade in Vaticaanstad kan een goede zaak zijn: de stad blijft neutraal in oorlogstijd, asielzoekers kunnen er worden opgevangen, zelfs financiële relaties met de bank van de stad kunnen worden geregeld. Maar men moet wel onderscheid maken tussen het wereldlijk en het kerkelijk hoofd van de stad.
Om met een voorbeeld uit mijn eigen leven te eindigen. Toen ik namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten deel uitmaakte van het bestuur der internationale gemeentenvereniging, hielden wij overal ter wereld congressen, waar wij meestal ook door het staatshoofd werden ontvangen: in Manila, in Nairobi, in Rio de Janeiro enz. Zo was er ook een congres in Rome, waar wij een uitnodiging kregen voor een bezoek aan het Vaticaans paleis met de prachtige Sixtijnse kapel en de schilderingen van Michelangelo en vervolgens voor een audiëntie bij de Paus. Maar aangezien Vaticaanstad geen lid is van de internationale gemeentenvereniging en de Paus ons dus als kerkelijk hoofd zou ontvangen, heb ik als enige niet aan die audiëntie deelgenomen (tot leedwezen en onbegrip van vele enthousiaste R.K.-collega's), maar mij aangenaam en leerzaam bezig gehouden met een aantal zoeaven, leden van de pauselijke lijfwacht, veelal behorende tot de Retoromaanse Zwitsers (kanton Graubünden). En dat onderscheid had ik door ons kabinet ook wel gemaakt willen zien.

Verplanke

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 maart 1993

De Wekker | 16 Pagina's

Vaticaan en euthanasie

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 maart 1993

De Wekker | 16 Pagina's