Het huisbezoek (III)

Verschillen
Eigenlijk kan er niet gesproken worden over de praktijk van het huisbezoek. Per gemeente zullen er verschillen aan te wijzen zijn. In de ene gemeente komen twee ouderlingen op bezoek, terwijl in de andere gemeente de gewoonte is gegroeid om diakenen mee te nemen op huisbezoek. Dan zijn er gemeenten waar de predikant ieder jaar in een andere wijk meegaat op huisbezoek, maar er zijn ook gemeenten waar de dominee geheel los van de officiële huisbezoeken zijn bezoekwerk doet. Hoor je de verhalen van oudere broeders en zusters in de gemeente, dan was het vroeger meer de gewoonte dat de bezoekende broeders het meest aan het woord waren. Tegenwoordig heeft het huisbezoek meer het karakter gekregen van een echt gesprek met een inbreng van twee kanten. Het gaat er nu niet om dat er zoveel mogelijk verschillen aan de orde komen uit de praktijk van vele huisbezoeken in allerlei gemeenten. In dit artikel wil ik proberen een aantal ervaringen te verwerken die in elke gemeente kunnen voorkomen.

De praktijk
Wanneer wij nu gaan kijken naar de praktijk van het huisbezoek, dan wil ik niet de invalshoek kiezen van de ervaringen van gemeenteleden die ouderlingen op bezoek krijgen, maar ik wil u iets laten zien van de praktijk van de kant van ambtsdragers.

Kerkeraad
Op de agenda van de kerkeraadsvergadering zijn de verslagen huisbezoek een vast punt. Of het nu op een „smalle" of „brede" kerkeraad behandeld wordt, de huisbezoeken worden steeds weer aan de orde gesteld in de kerkeraad. Daaruit blijkt hoe belangrijk huisbezoek is. Er is geen betere manier voor een ambtsdrager om een gemeente te leren kennen, dan aandachtig toehoren bij de verslagen huisbezoek. In zo'n verslag wordt soms niets meer gezegd dan alleen: daar en daar een goed gesprek had. Soms moet er meer verteld worden, vooral als er bijzondere noden zijn, lichamelijk of geestelijk. De hele kerkeraad kan dan meebidden om zo'n gezin, of om wijsheid vragen voor de wijkouderling om mensen te begeleiden.

In de Naam van de Goede Herder...
Nu is dat huisbezoek voor de ouderlingen een veel omvattende taak. Vaak hebben de broeders een baan overdag, zodat het in de avond moet plaatsvinden. Dat kost je dan al gauw 25 avonden voor je eigen wijk, soms nog mee in een andere wijk, en op huisbezoek kom je er ook nog eens achter dat je op bepaalde adressen binnenkort beslist moet terugkomen. Het kost dus gewoon veel tijd. Maar huisbezoek doen vinden de meeste ouderlingen ook erg moeilijk. Het is voor velen het moeilijkste onderdeel van het ouderlingschap. In de Naam van de Goede Herder zorg dragen voor de kudde en dan heel persoonlijk die zorg en liefde op maat in de huiskamer brengen, tot aan het hart. Ga er maar eens aan staan! Natuurlijk weten ouderlingen en dominees ook wel dat je het niet in eigen kracht kunt doen, en dat de HERE Jezus Zelf in het midden wil zijn, en toch kun je er zo geweldig tegenop zien. Het huisbezoek kan zelfs een reden zijn om maar te hopen dat je niet op tweetal komt te staan als er nieuwe ouderlingen moeten komen.

Recht uit je werk
Ik geef een willekeurig voorbeeld dat u vast wel herkent. Vanavond huisbezoek op adres 47. De wijkouderling komt thuis van zijn werk. Na het eten snel de kinderen naar bed om nog tijd te vinden voor een moment stilte en afzondering om een Schriftgedeelte te overdenken, of bepaalde stukken van de preken van zondag in herinnering te roepen. Natuurlijk wordt de avond die verder volgt uitvoerig in het gebed opgedragen. Dan is het tijd om te gaan. Hoe ga je dan? Er zijn momenten dat je gaat in het besef van eigen zwakheid en kleinheid, in het besef van de grote verantwoordelijkheid voor de zielen die aan je ambtelijke hoede zijn toevertrouwd. Soms is het ook veel minder. Na de voorbereiding thuis raak je zo makkelijk afgeleid. Een knetterende ruzie thuis onder de kinderen maakt dat je stemming omslaat. Zorgen thuis laten je niet los. Noem maar op. Soms kom je aan met je hart vervuld van de liefde tot Christus, soms ook zo leeg.

Kom binnen!
De deur gaat open op adres 47. Kom binnen! Ga zitten! Koffie? Ja natuurlijk! Je wordt op je gemak gesteld en binnen de kortste keren worden de koetjes en kalfjes met massa's tegelijk van stal gehaald. Je denkt soms bij jezelf: wat zou het toch stil worden op de wereld als er geen ziekte meer was. Want dan valt er niks meer te vertellen over het gebroken been van de buurman, over de sportblessure van zoontjelief, over een opa die in een verpleeghuis zit en een oudtante met suikerziekte. Is het geen ziekte, dan wordt de toestand van de wereld besproken, of met trots wordt de dure vakantie, de boot, de auto, kortom de rijkdom die men heeft, genoemd. Zien ze dat je aanstalten maakt om op een ander onderwerp over te stappen, dan komt steevast de vraag: u lust nog wel een tweede bakje koffie? En voor die koffie gemaakt, gehaald en gebracht is, zijn we weer een half uur verder.

Stroef
Komt het gesprek over kerk en geloof eenmaal wat op gang, dan gaat alles heel stroef. De antwoorden moeten er bijna uitgetrokken worden en dan nog geeft men zichzelf niet bloot, en zeker niet waar man of vrouw of kinderen bij zitten. De ambtsdrager gaat met een onvoldaan gevoel weg, en de mensen thuis zeggen tegen elkaar dat ze er toch niet echt iets aan gehad hebben.

Over kerk, dominee en kerkeraad
Kom je op adres 48, dan gaat het heel anders. Meteen kan er gepraat worden over de kerk. Ja, wel over de kerk en de dominee en de kerkeraad, maar niet over het geloof. De ambtsdrager wordt met vrachten kritiek overladen en het gesprek is al bezweken onder die zware last, voor het goed op gang komt. Het doel van het huisbezoek wordt niet gehaald. De kinderen uit het gezin op adres 48 zijn in geen velden of wegen te zien. Nee, gelukkig maar want stel je voor dat ze hun ouders zo schaamteloos en liefdeloos zouden horen praten over de kerk, waarvan toch gezegd wordt dat het ons aller moeder is . . . Zo kun je ook zo'n moeilijke avond hebben op adres 46, want daar zijn ze absoluut stil. Ze laten je gewoon praten, maar gaan toch hun eigen gang.

Verrast
Wat kun je ook verrast worden. Op adres 49 woont een gezin met een aantal kinderen in de puberteit. Het valt voor de ouders niet mee om ze trouw naar de kerkdiensten mee te krijgen. Je ziet van tevoren tegen het bezoek op. Maar eenmaal aan de praat blijkt dat die jonge mensen op zoek zijn naar wat werkelijk waardevol en wat waardeloos is. Ze nemen niet alles voor zoete koek aan, maar ze luisteren wel serieus. Aan het eind heb je het gevoel dat je wat kwijt kon op die avond, en dat het positieve de boventoon voert. Zo kan het gaan als je naar eigenwijze, hardnekkige gemeenteleden gaat. Je ziet er tegenop, maar de HERE geeft je de woorden in de mond. Met wijsheid en zachtmoedigheid laat men zich toch trekken. Het hart gaat open, en opeens ga je heel anders tegen de eigenwijsheid en de kritiek aan kijken. Er blijkt een stuk verdriet aan vast te zitten, of bepaalde tere gevoelens. En het eind van alles is, dat je het samen bij de HERE mag brengen. Wat kan huisbezoek dan een zegen zijn. In de nabijheid van de Opgestane en Levende Christus worden harten nog steeds warm, is er troost en komt er wijsheid, ook „als men dit allerminst verwacht".

(Wordt vervolgd)

Putten, ds. J.W. van Pelt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen