Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een boek van en over professor G.A. Lindeboom

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een boek van en over professor G.A. Lindeboom

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Lindeboom
De titel klinkt wat dubbelzinnig. Hoe is het mogelijk een boek te ontvangen van een schrijver, terwijl dit boek tegelijk over hem gaat.
Toch is dat met het nu te bespreken boek het geval. Veel lezers kennen de naam van de Lindeboomstichting. Zij is opgericht als een instituut voor medische ethiek. Zij wil op verschillende manieren aandacht voor de medische ethiek bevorderen.
De stichting is genoemd naar professor doctor Gerrit Arie Lindeboom, een kleinzoon van de bekende Kamper hoogleraar Lindeboom.
In 1950 werd G.A. Lindeboom tot hoogleraar aan de VU benoemd. Zijn leeropdracht bevatte naast interne geneeskunde ook de geschiedenis en de encyclopedie van de wetenschap der geneeskunde. Al spoedig bleek dat Lindeboom ook lezingen hield en artikelen schreef over medisch-ethische onderwerpen. Deze werden in 1960 gebundeld onder de titel „Opstellen over medische ethiek". Lindeboom was een van de eersten in ons land die over medische ethiek schreef.
Welnu, in het hieronder te noemen boek zijn als eerbewijs aan zijn persoon en werk een aantal opstellen en academische redevoeringen bijeengebracht. Het Lindeboominstituut heeft een Lindeboom-reeks opgezet. Daarin zijn reeds eerder enkele boeken verschenen. Toch heeft men het getal 1 van de reeks bewaard voor dit boek. Ik vind dat een prachtig gebaar.

Verzamelde opstellen
In dit boek zijn elf opstellen (redevoeringen) van zijn hand bijeengebracht. Ik noem enkele titels: „De ziel der geneeskunde", zijn inaugurele rede uit 1950; „Natuur en geest in de geneeskunde", een diesrede, die hij heeft uitgesproken in tegenwoordigheid van Koningin Juliana (1965). En dan zijn afscheidscollege uit 1975 „De integratieve functie van de Inwendige Geneeskunde". Verder ontmoeten we onderwerpen als: „Over medische ethiek in het algemeen"; „Arts en patiënt" en „De medische ethiek in de branding" (1967). De titel van het boek is aan dit opstel ontleend. „Beroepsgeheim en samenleving" is een waardevolle studie uit 1968. Uit 1978 dateert het laatste hoofdstuk „Euthanasie in historisch perspectief". Het betoog voor het Nederlands Artsen Verbond is in 1979 zelfstandig gepubliceerd (en van aantekeningen voorzien) door de Willem de Zwijgerstichting. Met name om zijn standpunt inzake abortus en euthanasie is in medische kringen de waardering voor Lindeboom verminderd. De medische ethiek aan de VU en in de Gereformeerde Kerken koos een andere koers. Daar kwam Lindeboom niet meer aan te pas. Uit gesprekken met hem weet ik, hoe hij dat als pijnlijk heeft ervaren.

Lindebooms positie
De titel van het boek karakteriseert ook Lindebooms eigen positie. Dr. Strijbos heeft in de Inleiding tot het boek de positie van Lindeboom geschetst. Dat is een positie in de branding.
Lindeboom heeft zich gekeerd tegen een vertechnisering van de geneeskunde. Deze was bij zijn aantreden als hoogleraar in opkomst. Hij heeft daartegen positie gekozen, mede door aansluiting te zoeken bij de Zwitserse geleerde Paul Tournier.
Lindeboom vraagt aandacht voor de mens in de patiënt. Hij wil van het ziektegeval in het laboratorium terug naar de mens. Tegelijk verzet Lindeboom zich tegen te ver doorgevoerde specialisatie en zelfs super-specialisatie. Dat is het thema van zijn afscheidsrede in 1975. Ook de rede uit 1965 (een jaar na de opening van het VU-ziekenhuis) is van zijn protest tegen de oprukkende techniek in de geneeskunde een bewijs. De mens als schepsel van God - dat is voor hem de inzet van het medische beroep. En dan naar de normen van Gods Woord. Vandaar een ethiek die niet drammerig is en niet fanatiek is, maar dienstbaar aan de mens. De medicus moet niet dominant zijn, maar dienstbaar. Zo mogen we zijn visie typeren. Vandaar ook zijn verzet tegen euthanasie en abortus. In het pleidooi tegen euthanasie en abortus ziet hij deze beide als consequenties van de medische ethiek. Een menselijke geneeskunde naar bijbelse normen - dat was zijn ideaal.
Dr. Strijbos tekent ons het portret van de geneeskunde naar natuur-wetenschappelijk ontwerp, en de positie van Lindeboom daar tegenover.
Prof. van Lieburg schetst Lindebooms portret als wetenschapper. Lindeboom was in zekere zin zijn tijd vooruit. Hij heeft gewaarschuwd voor ontwikkelingen die hij in gang zag komen. De resultaten ervan, zoals wij die meemaken, waren toen nog niet gerealiseerd. Hij heeft ze wel voorzien en daartegen positie gekozen. Daarom is zijn werk niet verouderd. Men vindt er uiteraard niet de meest recente discussies in vermeld. Wel vindt men er uitgangspunten die vandaag nog volop hun betekenis hebben.
Men kan een ander deel uit deze reeks „Christelijke oriëntatie in medisch-ethische onderwerpen" zien als een uitwerking van zijn standpunt in onze tijd. Voor een menselijke geneeskunde naar bijbelse normen heeft Lindeboom het pleit gevoerd.
We zijn blij dat dit boek als een erfenis van Lindeboom, jongere generaties hun houding kan doen vinden te midden van verwarring. Lindeboom heeft zich er niet voor geschaamd tegen de stroom op te roeien. Daarvan legt dit boek getuigenis af. Zo heeft het betekenis voor vandaag. Het is vooral een heel positief boek. Het draagt een boodschap uit.

W.H. Velema

De medische ethiek in de branding. Een keur uit het werk van Gerrit Arie Lindeboom, voorzien van een inleiding door S. Strijbos en een nabeschouwing door M.J. van Lieburg, Buijten & Schipperheijn - Amsterdam, 1992, 235 blz., ƒ 39,50.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 juni 1993

De Wekker | 16 Pagina's

Een boek van en over professor G.A. Lindeboom

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 juni 1993

De Wekker | 16 Pagina's