Boekbespreking

Liet de Vries-Geervliet, Je hoeft je geloof niet te verliezen. Op zoek naar een nieuwe interpretatie van oude geloofswaarheden. Ten Have Baarn, 175 blz., ƒ 29,90.
De schrijfster tracht in dit boekje haar inzicht in de oorzaak van haar eigen ervaringen te verklaren met behulp van de gebeurtenissen die zij, naar haar zeggen in eerdere levens heeft meegemaakt. Reïncarnatie dus, waarbij ze stelt dat een mens meerdere lichamen heeft van onderscheiden kwaliteit en samenstelling, aangelegd op zuivering die wellicht aan het einde van een eeuwenomspannende cyclus bereikt zal worden. Men verbaast zich over haar kennis van een onnoemelijk aantal bestaanswijzen die zij heeft doorlopen, in de middeleeuwen, in de tijd van kloosters en monniken, bij ridders en lijfeigenen en wat niet al. Zo verwerkt zij haar hedendaagse frustraties en neurosen. De bijbel speelt ook een rol, niet als een boek voor fundamentalisten, ook niet als bron voor feministische of politieke theologie maar als mythisch gegeven waaruit levenslessen te trekken zijn. Het boek zegt dat een mens zijn geloof niet hoeft te verliezen. Wat voor geloof: een beetje gereformeerde nostalgie, wat korrels Kuitert, een snuifje Wiersinga, maar de hoofdmoot van het recept is oosterse „wijsheid", mystiek en gnostiek. Het is er allemaal al geweest. En het zal er altijd wel blijven ook. Maar deze religiositeit mist zelfs de verre geur van wat eens een gereformeerd leven voor haar moet hebben betekend. Een teken aan de wand. Je hoeft je geloof niet meer te verliezen. Het was er nooit en wat er nu is, is een mengsel van vreemd religieus spiritueel leven, zonder dat geloof dat eenmaal de heiligen is overgeleverd. Jammer! Want het boek doet het wel in deze tijd van syncretisme, let op.

Peter van Dijk, Orgels in de Elzas. Orgelcultuur tussen Frankrijk en Duitsland. Uitgeversmaatschappij J.H. Kok - Kampen, 277 blz.
In dit boek biedt de schrijver het resultaat van een tienjarige intensieve studie over de orgelcultuur in de Elzas tegen de achtergrond van de bewogen en wisselende geschiedenis van het land dat zo vaak een speelbal was tussen Duitsland en Frankrijk. Die geschiedenis komt in het eerste deel op een overzichtelijke manier aan de orde als het historisch kader waarin de orgelhistorie tot zijn recht komt.
Vanaf het oudste orgelbericht, daterend uit 1260 wordt het verloop getekend, zoals het in de tijd van de Reformatie zich ontwikkelde in de eeuwen die volgden. De principes van de orgelbouw komen duidelijk uit de verf, gedetailleerd met overzichten van disposities en al. De laatste zijn binnen kaders in de tekst opgenomen, overzichtelijk en toch niet storend voor het doornemen van de tekst. Bekende namen komen we tegen, zoals die van de familie Silbermann, die naam maakte door de herkenbare klankkleur van de werken die zij leverde. De produkten uit deze familie zijn wereldberoemd, wellicht door de aandacht die Albert Schweitzer er aan besteedde. Zijn plaats in de orgelgeschiedenis van de Elzas is onbestreden. Ook komen tal van andere orgelbouwers in het licht te staan.
Het boek informeert niet alleen over de geschiedenis van de bouw van het koninklijke instrument, het geeft ook telkens een overzicht van de ontwikkeling van het orgelspel en de -composities. Daardoor biedt het inzicht in de grote lijn van de Frans-Duitse literatuur, tot op heden herkenbaar binnen het geheel van de orgelcultuur. Talrijke illustraties zijn opgenomen, die het oog van de liefhebber boeien. Bovendien zijn er 4 CD's verkrijgbaar bij de KRO, Hilversum, waarop muziek uit de Elzas ten gehore wordt gebracht. Al met al een fraaie prestatie, deze uitgave.

Jetze Baas, Je groeit samen op. Tekeningen van Anneke Kerstholt, uitgeverij De Vuurbaak - Barneveld, 134 blz.
Een boekje voor jonge kinderen, waarin allerlei onderwerpen zo besproken worden dat vader en moeder er met hen over kunnen praten.

Ds. C. den Boer, De eerste brief van Paulus aan de Korinthiërs VII-XI, deel 2, Uitgeverij Kok Voorhoeve-Kampen in samenwerking met de Evangelische Omroep-Hilversum, 239 blz., ƒ 32,50.
Een beknopte commentaar op vijf hoofdstukken van de brief, oorspronkelijk voorgedragen voor de microfoon van de EO. De serie vindt op een goede manier voortgang. Menigeen kan van het boek gebruik maken. Het is toegesneden op bespreking in gespreksgroepen. Maar het kan ook een snelle oriëntatie in de tekst bieden.

Prof. dr. J. van Bruggen, drs. M.P.H. van Haeften. A. Joh. Kisjes, drs. J.C. Rots, drs. Jac. Schaeffer, J.A.P. van der Stoep, Gezin 2000: dynamiek of dynamiet? Uitgeverij De Vuurbaak Barneveld, 60 blz.
Uitgaande van het Gereformeerd Sociaal en Economisch Verband, dat zich richt op een breed terrein van het maatschappelijke en sociale leven, verschijnt dit boekje als no. 26 van een reeks, die voornamelijk informatief materiaal biedt. Het kan besproken worden en het verdient dit ook, gezien het thema, dat een geruisloze verandering in onze gezinnen signaleert. Het boekje zou in al onze gezinnen eens moeten worden besproken. Kijken of het zou helpen.

L.J.M. Nouwen, Willibrord, een heilig diplomaat of een diplomatieke heilige. Een onbevangen verhaal vanuit Geysteren rond de opkomst van het christendom in de Lage Landen en de rol die Willibrord daarbij speelde, opgedragen aan allen die niet van heiligenlevens houden. Tweede verbeterde en aangevulde uitgave, BV Uitgeversmaatschappij Tirion Baarn, 158 blz., ƒ 19,90.
Een boek over Willibrord, waarin men evenveel leert omtrent de opvattingen van de schrijver als van de heilige. De kritiek op de veranderingen binnen de kerk van Rome en daarbuiten wordt op een zeer leesbare manier aan de man gebracht tegen de achtergrond van een redelijke verering voor de man die te paard het christelijk geloof en de kerk hier plantte.

Robert Murray MacCheyne, Een Hogepriester in eeuwigheid. 12 bijbellezingen over Hebreeën 8 en 9. Uit het Engels vertaald door M. Krijgsman, Den Hertog BV-Houten, 99 blz. ƒ 16,90.
Wie geestelijke leiding zoekt, waarin het nodigende en het onderwijzende element samengaan, kan hier terecht. De armoede die in het leven van velen het hart met dorheid slaat, kan worden bestreden door de uiteenzettingen van deze begaafde prediker. Hij volgt de tekst van de twee hoofdstukken uit Hebreeën en wijst de weg naar de verzoening in Christus en hoe men daaruit kan leven.

Wilhelmus à Brakel, Het leven des geloofs op de beloften. In hedendaags Nederlands herschreven door drs. S.D. Post, Den Hertog BV-Houten, 58 blz., ƒ 14,90.
Het hoofdstuk uit de Redelijke Godsdienst dat hier in hedendaags Nederlands wordt aangeboden bevat een van de bekendste gedeelten uit het grote dogmatisch en bevindelijke handboek van à Brakel, dat generaties lang de mensen geholpen heeft. De uitgave bedoelt niet het hele werk te vervangen, maar een onderdeel dat bijzonder praktisch is, afzonderlijk beschikbaar te stellen. Hoe vaak heeft een bloemlezing uit „Vader Brakel" reeds geholpen om geloofsbezwaren te helpen oplossen. Dit hoofdstuk leent zich wel heel bijzonder daarvoor. Het boekje wil ik van harte aanbevelen.

Dr. O. Noordmans, Verzamelde werken. Deel VII, Preken, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok-Kampen 1990, 560 blz.
In de serie Verzamelde werken van Noordmans neemt deze bundel een geheel eigen plaats in. De redactie heeft van de in totaal 465 preken er 155 opgenomen. Men kan niet zeggen dat het allemaal uitgewerkte preken zijn. Voor een groot deel bestaan zij uit aantekeningen met kort geformuleerde gedachten, waarvan men mag aannemen dat ze op de kansel hun uiteindelijke vorm kregen. Het is wellicht typisch voor de fragmentarische aard van Noordmans' denken als zodanig. Daarmee is niets ten nadele daarvan gezegd. Het „wij kennen ten dele" heeft niet alleen een materiële, het heeft ook een formele kant. Die afgewerkte en uitgebalanceerde theologieën doen het ook weer niet zo voortreffelijk. Noordmans heeft in ieder geval iets te zeggen.
Deze uitgave is ook bijzonder geschikt om een zekere ontwikkeling van zijn theologie op het spoor te komen. Indien het waar is, wat prof. W. Kremer eens opmerkte, namelijk dat in de prediking de golven van de theologie en de dogmatiek uitvloeien als op het strand en zo doorzichtig worden, dan kan men hier waarnemen hoe het dogmatische denken van Noordmans gestalte krijgt. Ik kan me voorstellen dat een dominee, die om gedachten verlegen zit, naar het tekstregister van deze bundel zal grijpen en er ook iets van zijn gading in zal vinden. Een paar lezingen over preken („De plaats der bekering in de prediking", en „De prediking der kerk in deze tijd") dienen de theorievorming, die ook al weer op de praktijk is gericht. De bundel vormt een onmisbare schakel in de reeks van de verzamelde werken, die haar voltooiing nadert.

G.W. Neven (Red.), Oecumenische ontdekkingen in het werk van O. Noordmans, met bijdragen van R. Hensen, H.W. de Knijff, A. van der Kooi, G.W. Neven, H.W.M. Rikhof en M.H. Schenkeveld, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok-Kampen, 124 blz.
Dit boek biedt als het er op aankomt minder dan de titel belooft. Het begrip oecumenisch moet men wel heel breed opvatten. Wanneer een r.-k. theoloog zich met Noordmans bezig houdt behoeft dit nog niet oecumenisch te zijn. Een bijdrage over Noordmans' literaire opstellen is essentieel, maar niet zozeer onder de noemer van de oecumene. Een verhandeling over de soberheid van Noordmans' liturgische inzichten raakt een wezenlijke kant van zijn theologie, maar of die juist daarom zo oecumenisch moet heten is de vraag. Maar de bijdrage van H.W. de Knijff over Noordmans' calvinistische oecumene laat zien wat voor karakter die draagt. Tevens hoe oecumenisch het calvinisme kan zijn. En dat vergoedt vrijwel alles. Niet dat die andere bijdragen geen betekenis zouden hebben! Ik zou het niet graag zeggen. Ze hebben alle hun eigen waarde voor de benadering van het denken en de vormen daarvan bij Noordmans. Daarom is deze bundel zeer welkom als een aanvulling op de wezenlijke literatuur inzake een van de grootste theologen die we kennen.

We ontvingen de volgende vier uitgaven van De Groot Goudriaan:
Th. van der Groe, De ware bevinding, 107 blz., ƒ 19,50.
Van der Groe schreef vaak een uitgebreide voorrede bij een door hem uitgegeven vertaling van een theologisch werk. Deze is minder bekend. Ze behandelt het wezen en de uitingen van de bevindelijke kennis van het heil.

Dr. G. van den End gaf een klein boekje over Kernteksten uit de zendbrief aan Efeze, in de serie Schriftwerk, o. red. v. drs. M. van Campen.
In acht hoofdstukken verdeeld, geschikt voor gespreksgroepen, 72 blz., ƒ 14,90.

John Charles Ryle, Wie Hem vroeg zoekt. Enkele gedachten voor jonge mensen. Uit het Engels vertaald door J.J. Snijders, 76 blz., ƒ 17,50.
Een boekje met vermaningen en adviezen voor jonge mensen.

Robert Murray MacCheyne, Troost in verdriet, 96 blz., ƒ 18,50.
Meditaties over Johannes 11.

Van uitgeverij J.J. Groen en Zoon, Leiden: Tot onze troost. Voor de week van voorbereiding. Avondmaal vieren met de Kerk der eeuwen,
een meditatief boekje met stukjes uit klassieke literatuur over het Heilig Avondmaal geschikt om in een voorbereidingsweek te gebruiken, 67 blz., ƒ 12,50.

Eveneens van uitgeverij J.J. Groen: Elisabeth Elliot, Hartstocht en reinheid. Liefdesverlangen voor Gods aangezicht, 157 blz., ƒ 24,95.
De schrijfster was gehuwd met Jim Elliot, de zendeling die met vijf anderen in Zuid-Amerika werd vermoord. Zij schrijft op een overtuigende manier over de ervaringen en gevoelens van iemand die weet wat liefhebben is in de vele betekenissen van het woord en die tegelijk weet heeft van reinheid van hart en lichaam. Terecht een levensecht boek genoemd.

Bij dezelfde uitgever: Ds. P. de Vries, Het zout der aarde. Geloven en belijden in een geseculariseerde samenleving, 196 blz., ƒ 29,95.
De auteur geeft een overzicht van de vele vormen van verwereldlijking en herleidt deze tot de afval van God en zijn dienst. Hij wijst de weg naar het centrum van het christelijk geloof om van daaruit het middel aan te geven tot herstel.

Drs. Pieter van Kampen, Door zijn hand, Gods leiding in ons leven. Kok Voorhoeve, 251 blz.
Over Gods leiding in het leven wordt er heel wat afgetobd. De schrijver draait niet om de vragen heen, hij geeft ook geen pasklare antwoorden, maar met kennis van zaken, met geloof in Gods leiding en met veel getuigenissen van gelovigen ook van vandaag betreedt hij het terrein, als een helper voor velen.

Drs. R.H. Matzken, Charisma uit de diepte. Oorzaken en gevolgen van het moderne pastoraat, Buijten & Schipperheijn, 135 blz., ƒ 24,90.
Met een korte introductie van de hand van prof. dr. W.H. Velema verschijnt dit boek dat laat zien, hoe ver de „psychologisering van het pastoraat is voortgeschreden". De psychologie van Jung speelt in het moderne denken over pastoraat een grote rol. Zij speelt ook mee in de beweging van New Age. De gevaren liggen voor de hand. Ze worden met kennis van zaken aangewezen, geanalyseerd en bestreden door de schrijver. Een nuttig boek voor de pastor die zijn tijd wil verstaan.

W. van 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen