Vreemdeling en discriminatie

Allereerst wil ik, al lijkt dit misschien wat overbodig, aangeven wat met beide woorden bedoeld wordt.
De vreemdeling bestaat niet, het is een verzamelnaam van allen die van buiten onze grenzen ons land binnen komen, hier voor korte of lange tijd verblijven en geen staatsburger van Nederland zijn.
Er wonen in Nederland 220.000 vreemdelingen uit EG-landen.
Het begrip vreemdeling wordt al gauw verengd tot kleurling in combinatie met een andere godsdienst.
In ons land verblijven 470.000 mensen uit onze vroegere koloniën. Het merendeel daarvan is Nederlands staatsburger. Daarnaast zijn er de vluchtelingen/asielzoekers.
Tenslotte zijn er de illegalen. Hun aantal wordt geschat op 40.000-100.000 mensen.
Discriminatie. Een veel gebruikt begrip. Het wordt zoveel gebruikt dat het bezig is aan kracht in te boeten. Als mensen bij het minste of geringste beginnen te roepen „discriminatie" hol je daar de eigenlijke betekenis van dat woord mee uit.
Discriminatie betekent: onszelf of de groep waartoe we onszelf rekenen hoger achten dan de ander en vanuit die invalshoek te spreken en te handelen. Anders gezegd: onszelf meerderwaardig voelen en gedragen ten opzichte van anderen.
Als we kijken naar de beroering rond de komst van asielzoekers naar ons land, zou de indruk kunnen ontstaan dat ons land staat voor een nieuwe nooit eerder voorgekomen opgave. Een opgave is het wel, nieuw is het niet! In de zeventiende eeuw bestond 15 tot 20% van de toenmalige bevolking uit vreemdelingen. Hugenoten, joden, avonturiers, huursoldaten, deserteurs enz. Zij hebben een niet onbelangrijke bijdrage geleverd aan de welvaart in de Gouden Eeuw.
Voor mij ligt Het Rotterdams Nieuwsblad van 22 april 1920.
Onder het kopje „Binnenland" zie ik het bericht: Vreemdelingen!
Het aantal in ons land vertoevende vreemdelingen bedroeg 20 maart 1920 jl. 145.813 (78.861 mannen en 66.952 vrouwen). In krap 5 weken is hun aantal toegenomen met 2.840. Einde citaat. Andere kranten uit die tijd wijzen op een grote woningnood en schaarste aan voedsel. Verder lees ik van veel rechtzaken over diefstal van voedsel (spek, suiker, cacao, reuzel, enz.) en fikse straffen daarop.
Wat ik bedoel te zeggen is dat het in die tijd, met de toenmalige woningvoorraad en de slechte kwaliteit ervan, niet eenvoudiger zal zijn geweest dan nu met de huisvesting van de vreemdelingen.
Daarnaast was ons welvaartsniveau niet te vergelijken met nu en er was gebrek aan de eerste levensbehoeften.
Terug nu naar deze tijd. Er zijn wat onderzoeken gedaan naar het stemgedrag in de verschillende Rotterdamse wijken. Daaruit zijn enkele opvallende gegevens naar voren gekomen.
Wijken waar relatief weinig vreemdelingen wonen, maar die aanliggen tegen wijken met veel vreemdelingen hebben veel CD/CP-stemmen gekregen. Daaruit mag de voorzichtige conclusie getrokken worden dat deze mensen bang zijn voor de komst van vreemdelingen.
In wijken met veel vreemdelingen is het aantal CD/CP-stemmen stabiel gebleven of teruggelopen. Verder is naar voren gekomen dat naarmate het opleidingsniveau hoger ligt de aanhang voor CD/CP minder is en hoger is bij een laag opleidingsniveau.
Tussen de CD/CP-stemmers en hen die het volstrekt niet met hen eens zijn zit nog een grijs gebied. Dit zijn de mensen die wel sympathiek staan tegenover de ideeën van deze partij maar er niet op stemmen.
Zo van „er zit toch wel wat in wat Janmaat zegt".
Beangstigend vind ik dat er ook onder kerkmensen CD/CP-sympathieën voorkomen. Verwacht zou mogen worden dat juist onder hen de inhoud van begrippen als barmhartigheid, herbergzaamheid en mededeelzaamheid geen ruimte zou laten voor een CD/CP of sympathie daarvoor.
De vreemdeling wordt immers in de Bijbel naast de weduwen en wezen naar voren geschoven. Naar voren geschoven om hen te beschermen, de ruimte te geven.
Van de vele teksten hierover wil ik er enkele noemen.
Als een onder u geboren Israëliet zal de vreemdeling gelden, die bij u vertoeft; gij zult hem liefhebben als uzelf ... Lev. 19:34.
Enerlei recht zult gij hebben; de vreemdeling zij gelijk de geboren Israëliet, want Ik ben de Here, uw God. Lev. 24:22.
Gij zult het recht van de vreemdeling en de wees niet buigen. Deut. 24:17.
Wanneer u oogst zult binnenhalen ... zult u niet nog eens nalezen; voor de vreemdeling de weduwen en de wees zal het zijn. Deut. 24:19-22.
Regelmatig worden weduwen, wezen en vreemdelingen in één adem genoemd. Alle drie waren en zijn ze vaak in een afhankelijke positie ...
Nu klinkt dat in een tijd van vergaande individualisering niet zo eigentijds, toch waag ik het er maar op het te zeggen.
Hoe heeft het zo ver kunnen komen dat betrekkelijk kort na de verschrikkingen van het nazirijk dit toch weer de kop opsteekt?
In willekeurige volgorde wil ik een aantal redenen noemen:
- Angst voor veranderingen, het onbekende.
- Angst voor het mogelijk moeten inleveren/delen van een stukje welvaart.
- De behoefte aan een zondebok bij economische neergang/recessie.
- Halve waarheden, fabels en vooroordelen die het goed doen op de werkplek, thuis, aan de koffietafel en helaas ook hier en daar in de kerk.
Met name om tegen dat laatste enig tegenwicht te geven wil ik u een kleine bloemlezing geven uit een drietal bronnen:
- Reizigers tegen wil en dank. Vluchtelingen en migranten. Van de Oecumenische ontwikkelingsorg. in Nederland, febr. 1994, Postbus 19170, 3501 DD Utrecht.
- Feiten tegen vooroordelen. Van de Anne Frankstichting, 1993. Verkrijgbaar in de boekhandel.
- Het Nederlandse vreemdelingenbeleid. Min. van Justitie, maart 1994. Postbus 30125, 2500 GC Den Haag.

Het percentage vreemdelingen is de laatste jaren niet sterk gestegen, namelijk van 3,8% in 1984 tot 5% nu. Vaak wordt gezegd dat Nederland wordt overspoeld door duizenden economische vluchtelingen. Dit is niet waar, zij worden niet toegelaten. Maar als het wel zo zou zijn, zijn na de Tweede Wereldoorlog niet duizenden Nederlanders ons land ontvlucht voor een betere toekomst in Canada en Australië?
Op de wereld zijn zeker 20 miljoen mensen op de vlucht. 85-90% blijft in de eigen regio. In het straatarme Soedan bijvoorbeeld verblijven 4 miljoen vluchtelingen, in Mozambique zijn dat er 2 miljoen, in Afghanistan herbergt men er bijna 6 miljoen! Voor die landen bijna een onmogelijke opgave. Het gebeurt dan ook niet op een niveau zoals hier.
Wie kent niet de afschuwelijke beelden van de vluchtelingenkampen?
Tweederde van de vreemdelingen die per jaar ons land binnenkomen, komen in het kader van gezinshereniging. Hiertoe zijn wij internationaal verplicht. Het zijn er ongeveer 42.000. Aan de andere kant gaan er ongeveer 22.000 terug naar hun land van herkomst of een ander land.
Enige veel gehoorde uitspraken heb ik voor u op een rijtje gezet.
„Ze laten iedereen maar toe ...". De laatste 5 jaar meldden zich totaal 102.460 vluchtelingen/asielzoekers, van hen werden er 69.280 niet erkend en dus teruggezonden. Gemiddeld bleven er dus 6.600 per jaar.
Met name het laatste jaar was er een grote toestroom door de situatie in het voormalige Joegoslavië. Vanaf 1 januari 1994 krijgen zij en anderen een voorwaardelijke vergunning tot verblijf, die kan worden ingetrokken zodra de toestand in het land van herkomst dat toelaat.
Andere landen zoals Duitsland, België, Scandinavië en Frankrijk namen veel meer vluchtelingen op. Aan de andere kant is de opvang en zorg voor de vluchtelingen beter geregeld.
„Het zijn profiteurs ...". Nee, de vreemdelingen (ik bedoel hier niet de vluchtelingen) betalen net als u en ik belasting en premies.
„Er gaan enorme bedragen aan kinderbijslag naar het buitenland ...". Minder dan 1% gaat naar het buitenland. 3,5% van de kinderbijslag wordt aan buitenlanders betaald, terwijl zij 5% van de bevolking vormen.
„Ze willen geen Nederlands leren ...". In 1991 stonden er 9.000 vreemdelingen op de wachtlijst om Nederlands te leren.
„De meeste illegalen komen uit de Derde Wereld ...". Nee, de meeste illegalen komen uit Europa.
„Nederland raakt overbevolkt door vluchtelingen en illegalen . . . " . 5% van de Nederlandse bevolking bestaat uit buitenlanders/vreemdelingen. We tellen nu veel minder inwoners dan 20 jaar geleden was voorspeld. Toen rekenden we nog op 20 miljoen inwoners in het jaar 2000, het zullen er nu waarschijnlijk minder dan 16 miljoen zijn.
Met veel van die uitspraken is het net als met de reclame: als iets maar lang genoeg wordt geroepen lijkt het net of het waar is.
U herkent mogelijk meerdere van de bovengenoemde uitspraken. Ze zijn te horen op kantoren en werkplaatsen, bij visites en in de winkels.
Vaak buiten het zicht woekert het voort. Voor zover dat nodig was hoop ik u duidelijk te hebben gemaakt dat de meest gangbare uitspraken niet waar zijn. De bronnen die ik gebruikt en genoemd heb kan ik u van harte aanbevelen.
Ik denk dat de situatie die er nu is en zich uitbreidt, voldoende aanleiding geeft als kerk er op haar eigen wijze aandacht aan te besteden: in de prediking, de catechisatie, in de kerkeraadskamer en op huisbezoek.

Rotterdam, J.J. de Graaf

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen