Boekbespreking

Drs. K. van der Zwaag e.a.: Gewetensvrijheid. Bijbels en staatkundig gereformeerd aspect van een grondrecht. 72 blz., ƒ 19,75.
Een werkgroep van het studiecentrum van de SGP, o.a. mr. G. Holdijk, drs. J. Mulder, biedt deze handreiking voor de principiële bestudering van begrip en implicaties van gewetensvrijheid, in een spanningsveld met godsdienstvrijheid, met vergelijkingsmateriaal t.o.v. GPV en (minder) het RPF.

J. van 't Hul: Uit het diensthuis uitgeleid. Het leven van Mozes. 220 blz., ƒ 20,50.
De tocht door de woestijn naverteld aan de hand van de geschiedenis uit de bijbel en gegevens uit archeologie enz. De schrijver neemt de lezer mee op zijn reis en weet op een boeiende manier te vertellen wat hij ziet.

Ds. L.G.C. Ledeboer: 's HEEREN wegen gehouden met een alles verbeurd hebbend zondaar. 106 blz., ƒ 7,90.
Authentieke stukken van de befaamde prediker die langs de Afscheiding heen zijn eigen weg ging, zo veel gelijkend op die van zijn gescheiden broeders en zusters. Deze druk bevat ook de latere aanvullingen door Ledeboer zelf gegeven, en een aantal foto's die deze figuur dichter bij brengen.

W. Huntington: Bestreden en bemoedigd. Briefwisseling met J. Jenkins. 91 blz., ƒ 16,90.
Uit het Engels door J. de Jager, dit boekje met puur pastoraal bedoelde brieven aan iemand die temidden van aanvechtingen en twijfel zekerheid zoekt. Praktische theologie.

Jonathan Edwards: Een schuilplaats in gevaren. 103 blz., ƒ 17,90.
Vertaling door M. Krijgsman van enkele preken van de achttiende-eeuwse opwekkingsprediker, bij wie een zo grote plaats was ingeruimd voor de ervaring van het geloof. Edwards, een meester in de geneeskunst van de ziel.

Wilhelmus à Brakel: Het Heilig Avondmaal. 111 blz., ƒ 17,90.
Een hoofdstuk uit de Redelijke Godsdienst, overgebracht in hedendaags Nederlands. Brakel hoeft men niet aan te bevelen. De kerken van de Afscheiding zijn mede in zijn theologie geworteld en gegrond. Dit boekje leent zich voor lezing en herlezing in tijden waarin de ziel dor en mat is.

Ds. J.H. Velema: Wonen in uw Huis. Psalm 84: een pelgrimslied. Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, Leiden, 116 blz., ƒ 14,95.
Tekst voor tekst gaat ds. Velema de psalm na, zoals hij graag ook in andere uitgaven doet, zeer verstaanbaar, vaak allittererend, d.w.z. spelend met de eerste letter van de woorden die helpen om de stof onder te brengen. „Getracht is te laten zien dat ook in deze psalm de roep is om het werk van Christus". Van harte aanbevolen.

Drs. G.W. Lorein (red.): Naar een nieuwe bijbelvertaling? Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, Leiden, 124 blz., ƒ 19,95.
Het boekje bevat een aantal terreinverkenningen inzake de situatie, zoals deze nu is m.b.t. de vertaling van de bijbel, en het biedt aan het eind een standpunt van een groep evangelische en reformatorische theologen, waarin de voorwaarden voor een nieuwe vertaling zijn vastgelegd. Informatief, en instructief.

Van uitgeverij J.J. Groen en Zoon, Leiden: Thomas Brooks: „Ik ben verstomd ... Over de slaande hand van God". 175 blz., ƒ 29,95.
Een leerzaam pastoraal boek over de verzoekingen en beproevingen waaronder een gelovige gebukt kan gaan. Puriteinse vroomheid van de beste soort.

Drs. N.C. van Velzen: „In broederlijke liefde. Voor de week van voorbereiding". Teksten rond de viering van het Heilig Avondmaal uit de Kerk der eeuwen. 68 blz., ƒ 12,50.
Dit is het derde deeltje dat teksten geeft die in verband met het avondmaal kunnen dienen tot opbouw van de gemeente. Nu inzonderheid in verband met de voorbereiding. De gehele kerkgeschiedenis is present.

Huib Verweij: „De profeten over Israël. Een rubricering van schriftgegevens". 106 blz., ƒ 19,75.
Teksten uit heel het oude testament, gerubriceerd naar de begrippen Israël, Jeruzalem, de grote gerichten, de Messias en de Theocratie, ter ondersteuning van de ideeën in de kringen van Christenen voor Israël.

Prof. dr. K. Schilder: „Profeten en evangelisten". Een bloemlezing uit de Schriftoverdenkingen van prof. dr. K. Schilder. Oosterbaan & Le Cointre B.V., Goes, 1994, 260 blz., ƒ 28,-.
In dit jaar waarin de Vrijmaking wordt herdacht, zij is al weer 50 jaar geleden, verschijnt dit boek met een aantal Schriftoverdenkingen opnieuw. Ze zijn afkomstig uit de drie forse delen die indertijd door dezelfde uitgever op de markt werden gebracht. Ze doen ons Schilder kennen in zijn eigen barokke stijl, met zijn eigen benadering van de dingen, meer dichter soms, dan schrijver, meer sprekend tot de verbeelding dan tot het scherpe verstand, intellectueel met een geheel eigen mystiek.
Vaak misverstaan, toch niet te vergeten omdat hij voor alles een groot theoloog was die zuiver bij het Woord alleen wilde leven. Een voorbeeld: in dit boekje het duidelijke onderscheid tussen toezegging en toeëigening.
Ik zeg: te vroeg is hij weggerukt. Hij had zo veel nog kunnen betekenen voor de eenheid van de kerken en voor de substantiële herbouw van de Nederlandse gereformeerde theologie. Weggerukt, verteerd door een kerkstrijd die hem de krachten, de tijd en de gelegenheid benam om werkelijk in breder kring werkzaam te kunnen zijn. Dit boekje, een klein eerbewijs aan Schilder, een oproep om het verleden niet te vergeten en vooral om op de toekomst meer bedacht te zijn.

Ds. J. Bouma, drs. J. Dekker, drs. A.M. van Leeuwen, ds. K. Muller (red.). Begeleidend schrijven. 25 Jaar Theologische Studie Begeleiding. Met artikelen van de begeleiders: drs. H. de Jong, drs. O. Mooiweer, drs. H. Smit, en vier leerlingen: ds. J. Bouma (inleiding), drs. A.M. van Leeuwen, dr. A. van der Dussen en dr. B. Wielenga, Buijten & Schipperheijn - Amsterdam 1994, 240 blz., ƒ 39,95.
De Studiebegeleidingscommissie van de Ned. Geref. Kerken houdt het oog op de studenten die zich voor een kerkelijke toekomst in deze kerken door theologische studie voorbereiden. Zij bestaat. Zij roept daartoe op geregelde tijden die studenten bijeen, meestentijds in Apeldoorn in het gebouw van de Theologische Universiteit. Daar werden preken besproken en een of ander theologisch onderwerp ingeleid. Drs. H. de Jong begaf zich meestal op het terrein van de exegese, drs. H. Smit op dat van de dogmatiek, terwijl drs. O. Mooiweer voornamelijk de praktische vorming begeleidde.
Nu dit instituut 25 jaar geleden van de grond kwam en het zich laat aanzien dat binnen korte tijd deze studiebegeleiders hun werk zullen beëindigen, nam men het initiatief om deze bundel uit te geven. In het geheel zijn 17 bijdragen opgenomen, 7 op het terrein van de exegese, evenveel op het gebied van de leer, terwijl er 3 een onderwerp hebben ontleend aan de prediking, het gebed en de zendingshermeneutiek. Voor het merendeel zijn de bijdragen van de hand van de begeleiders zelf. Uit hun werk, in de loop der jaren verricht, is een keuze gemaakt. Daardoor zijn sommige stukken gedateerd. De keuze, zoals deze uitviel, heeft echter ook veel in zich dat van blijvende waarde is.
Het is voor de studenten, hier leerlingen genoemd, een goed ding om op deze wijze de herinnering levend te kunnen houden aan hetgeen voor hen een wezenlijk punt is geweest in hun opleiding. Het is voor de begeleiders zelf een eerbetoon. En het is voor allen die op zekere afstand, in verbondenheid, een en ander meemaken, een proeve, hoe de opleiding werd begeleid.
De Ned. Gereformeerden zullen zich blijvend hebben te bezinnen op de kwestie van een opleiding der kerken. Het seminarie gaat er niet bij ieder even vlot in. En ook hier valt te lezen dat onder hun studenten in de laatste jaren de animo voor Apeldoorn tanende is. „Helaas", staat er bij (blz. 15). Maar dan toch. Maar die situatie hangt naar onze gedachten samen met de kerkelijke toestand, waarin na een kwart eeuw, nog weinig verandering kwam. Ook daarvan dient men te zeggen „helaas". Er is samenhang tussen het ene en het andere eilacie! Maar de lezers van deze bundel zullen er, over het ene artikel meer dan over het andere, hun vreugde wel over beleven.

Ineke de Kam, Ik denk dat het door mijn geloof komt... Over vrouwen, religie en hulpverlening, Uitgeverij Kok Kampen, 128 blz., ƒ 24,50.
In dit boekje, een Utrechtse doctoraalscriptie, vindt men de weergave van een onderzoek over de problematiek van vrouwen en met name die vrouwen die uit de synodaal-gereformeerde kerken stammen, of uit de orthodox-gereformeerde, ook bevindelijken genoemd, of uit de vrijgemaakt gereformeerde. De schrijfster is afkomstig uit de eerste groep, althans zij is synodaal gereformeerd opgevoed. Zij woont blijkbaar nu in een zwaar dorp, waar haar eigen ervaring haar nu leert dat het leven er vast ligt, althans voor een groot gedeelte. Zij heeft in haar praktijk als hulpverlener een aantal vrouwen geïnterviewd, een vrijgemaakte, een orthodox-gereformeerde, een synodaal-gereformeerde. Zij beschrijft voor haar vakgenoten de gereformeerde wereld (waarin zij is opgevoed). Dat is een verdienstelijk streven. Maar het resultaat rammelt van alle kanten. De Cocksianen zoekt zij met vrijmoedigheid onder de bevindelijke groepering.
Francien woont ergens waar veel mensen zijn aangesloten bij de Hervormde Bond in de Gereformeerde Kerk. De hele kerkelijke toestand, die juist de achtergrond moet vormen waartegen de problematieken spelen, wordt, laat ik maar zeggen, slordig beschreven. De zaak rammelt, zei ik. Als de waarde van dit onderzoek zo schamel is, dan valt niet in te zien waarom het op het terrein van de socialisatie, waarover zo veel geschreven wordt, erg veel beter zou moeten zijn. Toevallig zijn er enkele vrouwen in de kreukels gekomen, vanwege een keiharde schoonvader, vanwege andere ongelukkige toestanden. Toevallig zijn die twee of drie vrouwen op de een of andere manier gereformeerd, of gereformeerd geweest van welke denominatie dan ook.
En daar hebben we een doctoraalscriptie, die vereerd wordt met de Anna Maria Schuurmanprijs van de Rijksuniversiteit van Utrecht. Beetje vreemd. Maar het zal wel komen omdat er een snuifje feminisme in zit.
Overigens, de conclusie van deze scriptie: Wat de religie van die vrouwen betreft: er is geen aanwijsbaar verband tussen psychische problemen en een gereformeerde opvoeding. Elementen uit die opvoeding geven aan die problemen wel een bepaalde kleur. Dat is een plausibele these. Maar dat daarvoor zo veel misgrepen van te voren gedaan moesten worden! Bijna is het een wonder, die conclusie. Moet ik per se iets goed vinden, omdat er een feministische geur over de hele zaak hangt? Die goede Anna Maria Schuurman keek er wel anders tegen aan, meen ik.

W. van 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen