Gereformeerde Kerken in Australië (II)

Geruime tijd voor het begin van de synode had ik de officiële stukken al in huis. Al met al ruim 450 bladzijden, voornamelijk rapporten, maar ook bezwaarschriften en wat wij noemen instructies.
Uit deze stukken had ik de indruk gekregen dat er nogal wat meningsverschillen waren binnen de Gereformeerde Kerken van Australië. Bepaalde bezwaarschriften wezen op spanningen binnen gemeenten.
Op de synode zelf was daarvan wel iets te merken, maar op een andere manier dan ik had verwacht. De synode keurde allerlei ontwikkelingen goed. Zij weigerde op zijn minst bepaalde dingen af te keuren. Een behoorlijke vrijheid in de inrichting van de eredienst, zoals kringgebeden tijdens de kerkdienst, werd door de synode aanvaard.
Op grond van een argumentatie op een half A4-vel werd toegestaan dat ouderlingen het Avondmaal bedienen. Er is een commissie benoemd om na te gaan hoe de kerkorde aangepast kan worden aan behoeften van onze tijd. Op de achtergrond ligt de overtuiging in plaatselijke gemeenten, dat we met de kerkorde eigenlijk niet uit de voeten kunnen. In de synode werd er een conferentie gehouden over „Gaven en dienaren". Twee onderwerpen werden behandeld. De synode ging uiteen in verschillende discussiegroepen. Deze hadden geen officieel karakter. De resultaten werden dan ook niet besproken in de plenaire vergadering. Met name in de groep waarvan ik deel uitmaakte werd zeer vrijmoedig kritiek geoefend op de inrichting van de eredienst en van de kerkorde. Of dat in andere groepen ook het geval was, weet ik niet. Wel trof mij het argument dat de kerkorde echt bepaald wordt door de tijd waarin zij is ontstaan.
Vanaf 1996 kan een predikant slechts voor zes jaar aan zijn gemeente verbonden zijn. De overeenkomst kan met drie jaar verlengd worden. Daarna moet de predikant omzien naar een andere gemeente. In uitzonderlijke gevallen mag hij langer dan negen jaar dezelfde gemeente dienen!
Er moeten voorzieningen getroffen worden om in het levensonderhoud van de predikant te voorzien. Als hij na drie jaar nog geen beroep heeft ontvangen, kan hij van zijn ambt vervallen worden verklaard. Er is een deputaatschap dat bemiddelt tussen gemeenten die vacant zijn en predikanten die een gemeente zoeken. Er zijn kennelijk problemen, die voortkomen uit een al te lang verblijf in een bepaalde gemeente.
Ons interesseerde vooral de beslissing met betrekking tot de Gereformeerde Oecumenische Raad. Veel afgevaardigden pleitten voor het continueren van het lidmaatschap, met een kritisch geluid naar de Gereformeerde Kerken in Nederland. Dat men hier geen enkele kritiek meer duldt, werd als argument tegen het vasthouden aan het lidmaatschap terzijde gesteld. Een ruime meerderheid koos voor het lid blijven. Dit standpunt is eigenlijk typerend voor de koers die deze synode vaart.
Een voorstel om kinderen aan het Avondmaal toe te laten, haalde het niet, ofschoon al wel uitgesproken was, dat de kinderen aan heel het gemeentelijke leven kunnen deelnemen. Dit met een beroep op het Oude Testament, waar de kinderen het Pascha mochten meevieren. Men durfde de consequentie uit reeds aangenomen uitspraken toch niet aan. Ook werd verworpen een voorstel om de ambten open te stellen voor vrouwen. Voor het openstellen van het diakenambt stemde een flinke minderheid; voor dat van het ouderlingambt een kleine minderheid, en voor dat van predikant was geen voorstemmer.
Een punt moet nog vermeld worden. De vorige synode (1991) heeft een rapport aangenomen over het thema Woord en Geest. Daarin wordt gezegd dat de openbaring voortgaat via de profetie in de gemeente.
Tegen dit besluit is van verschillende kanten bezwaar ingebracht. Is de canon dan niet afgesloten? De synode heeft het besluit gehandhaafd. Wel werd gezegd dat de profetie onderworpen blijft aan de Schrift. De gedachte van een voortgaande openbaring is echter niet teruggenomen. Er waren zes synodeleden die vroegen aantekening in de Acta van het feit dat ze tegen dit besluit hadden gestemd. Er was onder de aanwezige gemeenteleden nogal wat commotie over deze beslissing. Jammer dat hier de buitenlandse afgevaardigden niet werden geraadpleegd.
Er waren afgevaardigden uit Nieuw-Zeeland, Amerika, Venda en uit Nederland. Broeder P. Wassenaar vertegenwoordigde de Nederlands Gereformeerde Kerken. De predikant uit Venda had ik ook in Harare ontmoet. Ik kreeg de indruk dat de Australische Kerken zich sterk richten naar de Christian Reformed Churches in Amerika, die op hun beurt weer veel overnemen van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Er was ook een zendingspredikant, oorspronkelijk afkomstig uit Nederland. Hij was afkomstig uit een van onze vissersdorpen. Als hij Nederlands sprak, hoorde ik de intonatie van de plaats waar hij geboren was.
De mensen waren zeer hartelijk. Zij waren ook zeer belangstellend naar Nederland. Sommige ouderen vertelden ons, dat ze vreemd opkeken van het gebrek aan hartelijkheid en meeleven, in Nederlandse kerkdiensten. Als ze na dertig of veertig jaar terugkomen in Nederland, is er in de plaatselijke kerk niemand die zich voor hen interesseert. Het waren drukke dagen. Van 's morgens negen tot 's avonds half tien (of nog later) zaten we in de synodezaal. Dan moeten we er nog een half uur 's morgens en 's avonds bijrekenen om in het uitgestrekte Perth ons logeeradres te verlaten (of te bereiken).
We hebben van het land niet zo veel gezien, behalve op de vrije zaterdag. Toen maakten we, al de synodeleden, (voor een deel op eigen kosten - en dat terecht) een uitstapje naar Fremantle, de havenstad van Perth. Hier zijn in de eerste helft van de vijftiger jaren veel emigranten Australië binnengekomen. Het was ontroerend te zien hoe sommige synodeleden (ook predikanten) voor het eerst na veertig jaar weer op die plek van aankomst terugkwamen.
De Gereformeerde Kerk van Nieuw-Zeeland gaat een andere koers. Daar zijn invloeden van de Orthodox Presbyterian Church uit Amerika.
Slechts enkele indrukken kon ik geven. Het is een goede zaak dat, nu we contacten hebben met de Reformed Churches of Australia, er een vertegenwoordiger van onze Kerken op de synode daar is geweest. Ik heb de voorzitter van de synode uitgenodigd voor onze synode in Zierikzee.
Er zijn in vergadertechniek, in vergaderstijl en ook in kleding van synodeleden vrij grote verschillen. Elk land heeft zijn eigen gewoonten.
Hoewel het programma vol was, hebben we een goede tijd gehad in een ons geheel onbekend werelddeel. Temeer waardeer je het dat je weer thuis bent. De eerste zondag dat ik weer preekte in Nederland, heb ik de gemeente gezegd dat ik blij was weer op een christelijke gereformeerde preekstoel te staan.

W.H. Velema

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen