Desintegratie van het gezin vooral debet aan het jongerenprobleem van vandaag (II)

Het eerste artikel onder dit thema werd afgesloten met een korte beschouwing over de devaluatie van het gezag in de samenleving en de opmerkelijke gedragscodes van jongeren, die daaruit voortvloeien. Het is bepaald niet negatief bedoeld als we constateren dat onder veel jongeren van enig ontzag voor ouderen, voor mensen in leidinggevende functies of in posities van waaruit men sturend of richtingwijzend in de samenleving werkzaam is, geen sprake meer is. Dat uit zich op allerlei wijzen, niet in de laatste plaats in een houding van onverschilligheid, van afnemende of in het geheel niet aanwezige voorkomendheid en in onvriendelijkheid. Het gaat hier om dingen die in elke opvoeding, christelijk of niet christelijk, elementair zijn. Laat vooral gezegd zijn. dat men hier niet - en natuurlijk nooit - generaliserend mag spreken. Er zijn gelukkig weldadige uitzonderingen.
Maar een zich over een aantal jaren uitstrekkende registratie van reacties van jongeren en door de telefoon, wanneer bij hen werd geïnformeerd naar de aanwezigheid van vader (of moeder), met een beroep op hun welwillendheid vader bij thuiskomst in te lichten, kon tot geen andere conclusie leiden dan dat het algemeen gesproken met de fatsoensgraad onder jongeren niet zo goed is gesteld. De met twee-woorden-spreken- mentaliteit is er in elk geval uit. Te duidelijk is dikwijls voelbaar dat het aannemen van de telefoon bij afwezigheid van het gewenste familielid met tegenzin gebeurt, zeker als het om adressen gaat die pastoraal of voor andere doelen dikwijls worden geconsulteerd. Hallo, ja, nee en oké zijn dikwijls de woorden en het minimum aan informatie waarmee men het doet.
Dat slaat dan overigens in zijn oorzaak vooral terug op de ouderen. De verschraalde omgangsvormen, de opheffing van elke afstandelijkheid door iedereen en alles te tutoyeren nog vóór men iemand goed kent en nog vóór er een zekere vertrouwensrelatie is ontstaan, hebben niet nagelaten het gedrag van de kinderen in negatieve zin te beïnvloeden. Gezagsverhoudingen zijn er door geslecht.

Verruwing van de omgangsvormen
Er zijn méér voorbeelden te geven. In mijn onmiddellijke woonomgeving staat een kleine supermarkt. Iets verderop een (christelijke) school voor MAVO/HAVO/VWO. Op het raam van de supermarkt het duidelijke opschrift: „Niet méér dan twee scholieren tegelijk naar binnen". Bij de chef informeerde ik naar de aanleiding tot deze maatregel. Gelukkig bleek dat niet allereerst of alleen diefstal te zijn. De voornaamste reden lag in het feit dat door collectieve bestorming van de winkel in de middagpauze ouderen onder de voet, in elk geval op hinderlijke wijze voor de voeten worden gelopen, afgezien nog van de omstandigheid dat de situatie voor het winkelpersoneel totaal onoverzichtelijk wordt. Collectief vertonen veel leerlingen een macho-gedrag dat op het winkelende publiek onaangenaam overkomt. Vandaar...
Ook hier is de vraag gewettigd of thuis de goede omgangsvormen in de opvoeding wel voldoende aandacht krijgen en worden voorgeleefd, als serum tegen de verruwing van de omgangsvormen in de samenleving. Het coachen van kinderen door de ouders op vriendelijkheid, aardig zijn, onderdrukking van hinderlijk gedrag en respect voor hoge(re) levensnormen, vraagt in een verkillende wereld hoge prioriteit. En het is de vraag of men daaraan in het gezin nog wel toekomt en of men het gedrag van mensen dat via de beeldbuis de huiskamers binnenkomt wel voldoende evalueert.

Onderscheid tussen mijn en dijn
Er is, zo stond in de eerste aflevering te lezen, ook sprake van een groot verlies aan respect voor personen en dragers van verantwoordelijkheid op plaatsen en in disciplines, waarbij men op een zeker ontzag vanuit de samenleving zou mogen rekenen. Dat heeft onmiskenbaar te maken met het feit dat fraude en corruptie in alle verbanden van de samenleving diep zijn ingevreten, veel dieper en omvangrijker dan wij weten. Gezag en ontzag hebben te maken met integriteit en onkreukbaarheid. In het oog van vele jongeren kent de samenleving nauwelijks meer sectoren waarin niet op een of andere manier wordt gefraudeerd, financieel gemanipuleerd en waarin mensen met méér dan gewone verantwoordelijkheid niet corrumperen.
Zorgverzekeraars stonden enige tijd geleden onder verdenking van verrijking van zichzelf door kortingen op prijzen van medicijnen en medicamenten in eigen zak te steken. De criminaliteit onder particulieren en in het bedrijfsleven gaan - aldus krantenberichten - verzekeraars steeds meer geld kosten. Gefingeerde schade onder reisverzekeringen claimen en opdrijving van schade-omvang zijn algemene verschijnselen geworden.
Onder corruptie van onschuldige aard wordt verstaan dat bedrijven hun concurrentiepositie verstevigen door onder tafel door grote sommen geld toe te schuiven naar personen van wie men zich afhankelijk weet. Vandaag - 17 juli 1995 - meldt het Nederlands Dagblad dat het smeergeldvirus onder duitse ambtenaren epidemisch is geworden en voor justitie nauwelijks nog grijpbaar is. De gevoeligheid voor beloningen vanwege gegunde of te gunnen opdrachten is groot geworden. Sommige burgemeesters en wethouders weten ervan mee te spreken.
De fraudes bij boeren (melkquota), vissers (vangstquota) en de taxichauffeurs (zwart rijden) zijn nog niet vergeten. De twijfelachtige omstandigheden waaronder de levensverzekeraar Vie d'or failliet ging en de moeilijkheden waarin op dit moment een ziektekostenverzekeraar verkeert, laten vooralsnog veel vragen open. De screening voor een functie bij de politie blijkt niet zó zorgvuldig te zijn dat infiltratie van personen met twijfelachtige antecedenten uitgesloten is. Aan het zwartgeld-circuit, bij het wegvallen waarvan volgens deskundigen, onze economie in een diepe crisis zou geraken, gaan we nog maar voorbij.
Er zou nog veel meer te noemen zijn. Waar het om gaat is dat we onze kinderen duidelijk maken hoezeer deze dingen de grondslagen van een samenleving aantasten en hoe groot het gevaar is dat het normbesef vervaagt en de zonden van de samenleving als geheel als excuus worden gebruikt voor de ontsporingen van het individu. Eén been op dit pad en het andere is gauw bijgetrokken. Bega een zonde twee keer en het schijnt u niet langer een zonde toe, heet het in een gezegde. Het is nodig en nuttig dat in het gezin aan deze dingen grote aandacht wordt gegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen