Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Hoe zet men een gesprek op huisbezoek op?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Hoe zet men een gesprek op huisbezoek op?

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Over die vraag en over méér dan dat, zal het gaan in de landelijke najaarsconferentie voor ambtsdragers, die bij leven en welzijn zal worden gehouden op zaterdag 5 oktober, zoals gebruikelijk in de Ichthuskerk in Amersfoort. Het comité heeft drs. A. Baars, hoofddocent aan onze Theologische Universiteit in Apeldoorn bereid gevonden de conferentie tot de discussie over deze vraag in te leiden. Geen gemakkelijke vraag.
Hoever mag een ambtsdrager het persoonlijke geloofsleven van de aan zijn zorg toevertrouwde leden van de gemeente trachten te peilen? Hoe moet hij dat doen?

Veel ambtsdragers zijn met die vraag verlegen en die verlegenheid is soms ook duidelijk voelbaar bij degenen die huisbezoek ontvangen. Het kost in de regel niet veel moeite om met elkaar in gesprek te raken, maar zodra men de dingen nadert waarom het gaat, de dingen van geloof en leven, vallen er dikwijls beklemmende stilten. Er treedt niet zelden stagnatie op. De vraagstelling is dikwijls moeilijk, de antwoorden zijn kort of ontwijken de eigenlijke bedoeling van de vragen en menige ambtsdrager ervaart het als erg moeilijk om goede invalshoeken te bedenken om over deze dingen tot een gericht gesprek te komen. Veel mensen geven zich, als het op het persoonlijke geloofsleven aankomt, niet gemakkelijk bloot. En de weldenkende ambtsdrager zal zich altijd bewust zijn dat hij met mensen omgaat die de dingen van het geloof op verschillende manier, al naar hun instelling en levensomstandigheden zijn, beleven. Dat vraagt van de ambtsdrager in de benadering van mensen een zekere mate van flexibiliteit en vindingrijkheid.

Recht op het doel af
Nu zijn er die op het standpunt staan dat men over het huisbezoek niet moeilijk hoeft te doen. Technieken en strategieën bedenken om het gesprek op huisbezoek optimaal te laten verlopen zijn echt niet nodig. Als de ambtsdragers zich van hun taak en verantwoordelijkheid bewust zijn, van te voren een gedeelte van de Heilige Schrift hebben overdacht om het gesprek langs de lijnen daarvan richting en stuur te geven en vooral ook in het gebed van te voren hebben gevraagd of de Here God bijstand wil geven in de ordening van de gedachten en de keuze van woorden dan mag men de loop der dingen rustig afwachten. De loop van een gesprek is niet te plannen en toepassing van gesprekstechnieken kunnen aan een huisbezoek ook een geforceerd karakter geven. Men moet het maar een zo natuurlijk mogelijk verloop geven. En sommigen huldigen daarbij de stelling: zonder omtrekkende bewegingen recht op het doel af.

De sprong van het alledaagse naar het geestelijke
Met dit alles kan men het eens zijn, zeker waar het de geestelijke voorbereiding van het huisbezoek betreft, maar in de praktijk worden de gesprekken op huisbezoek èn door bezoekers èn door bezochten dikwijls toch als een beetje moeizaam ervaren. De ambtsdrager die graag openingen wil voor een goed gesprek, doet er daarom goed aan van te voren enkele dingen te overdenken. Bij wie ga ik (of gaan wij) op bezoek? Wat weet ik van de broeders en zusters met betrekking tot hun instelling, karakter, openheid, maatschappelijke positie, bijzonderheden in sociaal opzicht, hun interesses en niet in de laatste plaats hun visie op en beleving van de dingen van geloof en leven?
De ervaring leert dat een zekere openheid kan worden bereikt als bij de inzet van het gesprek over de essentiële dingen wordt aangeknoopt bij dingen en omstandigheden die het leven van de bezochten bepalen. De sprong van het alledaagse naar het geestelijk leven hoeft niet groot te zijn. Deze twee liggen als het goed is zelfs met elkaar verweven. Als geïnformeerd wordt naar het werk, dat de man mag doen en het blijkt dat hij daarin voorspoedig en gelukkig mag zijn, als desgevraagd met enthousiasme over de goede studie-resultaten van de kinderen door de ouders wordt gesproken, kan het gesprek op het thema dankbaarheid worden gebracht. Heeft men te maken met mensen in wier leven zich veel ziekte en moeiten voordoen dan wordt het al moeilijk. Het aspect van onze aan- en sterke afhankelijkheid jegens de Here God zal dan sterk aandacht moeten krijgen, het leven in vertrouwen en overgave aan de Here.
Wat is het fijn als mensen in wier leven zich ten opzichte van dat van anderen soms zo ongebalanceerd veel verdriet en ellende ophoopt, merken dat de ambtsdragers - na stil te hebben geluisterd - woorden spreken die weloverwogen zijn, woorden die aan de Heilige Schrift ontleend of daaraan gerelateerd zijn. En daardoor echte betrokkenheid tonen. Want daarvan is niet altijd sprake. Wat door mensen soms haarscherp wordt gezien en pijnlijk wordt gevoeld. Ik herinner mij van mensen, die in erg moeitevolle omstandigheden huisbezoek krijgen, de opmerking: „hij praatte er wel met ons over maar zijn ogen waren er niet bij". En laat men onder zulke omstandigheden als ambtsdrager niet te gemakkelijk woorden in de mond nemen.

Trooster bij uitnemendheid
Een bevriende ambtsdrager uit een andere kerkgemeenschap dan de onze vertelde mij enige tijd geleden over een collega die verbaal zeer begaafd was en het vermogen bezat mensen in kommervolle omstandigheden op indrukwekkende manier te troosten. Had zich in gezinnen of families een schrijnend verlies of diep ingrijpende tegenslag voorgedaan dan werd hij er heen gestuurd omdat hij trooster bij uitnemendheid was. In elke situatie wist hij wel woorden te vinden die van toepassing leken. Totdat zich in zijn eigen directe omgeving iets voordeed dat in zijn eigen leven een heel diepe inslag veroorzaakte. Zo diep, dat hij zich in het verdriet daarover realiseerde dat hij op menig adres in soortgelijke omstandigheden waarschijnlijk al te gemakkelijk woorden van troost en bemoediging had gesproken en al te gemakkelijk had gezegd dat hij zich de zorg, de moeite en het verdriet heel goed kon indenken. Hij is naar enkele van die adressen teruggegaan om dat gewoon eerlijk uit te spreken en te zeggen dat hem eerst nu goed duidelijk was geworden hoe een mens zich onder zulke omstandigheden kan voelen.

Niet om geestelijk de maat te nemen
Als het aankomt op aanknopingspunten voor het gesprek op huisbezoek kan ook worden gedacht aan algemene gebeurtenissen en ontwikkelingen van ingrijpende betekenis die zich in de wereld van nu voordoen. Samen proberen daarin het licht van de bijbel Gods sturende hand aan te wijzen kan heel opbouwend en richtingwijzend zijn, terwijl het dan soms van het algemene wat makkelijker op het bijzondere van het persoonlijke leven kan worden gebracht.
Zo zijn natuurlijk veel meer invalshoeken te bedenken die het leven van elke dag raken en van waaruit lijnen naar de persoonlijke verhouding tot de Here God zijn te trekken. Zo'n gesprek hoeft èn naar de kant van de bezoekers èn naar die van de bezochten echt niet krampachtig of geforceerd te zijn. Als de ambtsdragers laten blijken niet gekomen te zijn om bij de bezochten geestelijk de maat te nemen maar om van hart tot hart te spreken over ons christelijk geloof en de betekenis voor het leven van elke dag, kan een sfeer van openheid en wederzijdse toegankelijkheid het gesprek kenmerken.

En dan zijn er natuurlik ook de heel moeilijke gesprekken, bijvoorbeeld met mensen die malcontent zijn over de prediking. Die ontevredenheid vormt een punt apart. Maar de bezoekende ambtsdrager komt op zijn tocht door de gemeente nog veel meer moeilijke dingen tegen.
Buiten het gemis en het verdriet over het verlies van geliefden, zijn er de moeilijkheden met kinderen die uit de pas lopen, de verstoordheid in huwelijksverhoudingen, de ongehuwd samenwonenden en niet in de laatste plaats leden van de gemeente die met elkaar in onmin leven.

In onze tijd, vol polarisatie en verscheurdheid, zouden ambtsdragers zich wat meer moeten toeleggen op de vraag hoe zij vanuit de christelijke optiek aan conflictbeheersing zouden kunnen bijdragen. Wat gaat er in sommige gemeenten veel stuk door het onvermogen en ontbrekend initiatief om principiële conflicten goed te begeleiden en persoonlijke conflicten onder beheersing te brengen. Kerkeraden volgen daarin dikwijls gemakshalve of uit onvoldoende vermogen zelf over de conflictueuze situaties een oordeel te vormen, maar de toonaangevende figuren in hun midden. Staat een gemeente onder de dreiging van conflicten of van scherpe persoonlijke tegenstellingen tussen broeders en zusters dan kunnen met wijsheid en onderscheidingsvermogen gevoerde gesprekken op huisbezoek heilzaam en preventief werken.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 juni 1996

De Wekker | 16 Pagina's

Hoe zet men een gesprek op huisbezoek op?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 juni 1996

De Wekker | 16 Pagina's