Boekbespreking

C.J. den Heyer, Paulus. Man van twee werelden. Uitgeverij Meinema, Zoetermeer, 323 blz.
Dit boek over Paulus dient volgens de schrijver opgevat te worden als een beschrijving van leven en werk van de apostel. Het dient zich aan als vrucht van historisch-biografisch onderzoek, samengesteld met behulp van de bronnen die het Nieuwe Testament biedt en die chronologisch geanalyseerd worden, waarbij de historische achtergrond van de brieven in het oog wordt gehouden. Paulus behoorde tot de Farizeeën, in het bijzonder tot de ijveraars onder hen. Hij wierp zich op de uitroeiing van die navolgers van Jezus die van het joodse spoor al te veel afweken. Op de weg naar Damascus overkwam hem een apocalyptisch visioen, zoals ook wel bij tijdgenoten het geval was. Den Heyer vult dit visioen min of meer met de gegevens uit de brief aan Corinthen waarin Paulus vertelt dat hij een mens kent die in de derde hemel was opgetrokken (2 Cor. 12). Het is de vraag of deze vereenzelviging van het Damascusgebeuren met de mystieke ervaring waarvan in de genoemde brief sprake is klopt. In ieder geval ontleent Den Heyer daaraan de gedachte dat van een bekering van Paulus geen sprake is geweest. Hij is op een bepaalde manier in het joodse spoor verder gegaan, ook al zijn er in zijn brieven breuklijnen met het jodendom van zijn dagen te vinden. Dat Den Heyer een elegante hekel heeft aan dogmatiek was bekend. Het komt zo nu en dan in dit boek ook weer naar voren. Hij heeft eerst de bronnen geschift, vervolgens deze op een wijze die hem moet doen kennen als een historicus, gezuiverd en vervolgens ze in hun context geplaatst als tijd- en plaatsgebonden documenten. Zo is Paulus voor hem een contextueel „theoloog" geworden, ofschoon dit laatste niet mag worden opgevat, alsof hij theologie in het oude Kampen zou hebben gestudeerd. Geen dogma, geen leerstelligheden, simpelweg brieven die in een concrete situatie op concrete zaken ingaan. Met enige verbazing is nu te constateren, dat Den Heyer ook de aanduiding theologie al enigszins besmet weet. Omdat deze wetenschap te veel construeert en toch ook weer dogmatische premissen heeft. Zo ontstaat een boek dat onder theologen geen respect kan hebben, gezien de patente afkeer van wat men samenhangend denken kan noemen. Tegelijk heeft het boek onder „leken" (excuus) een schijn van theologie rond zich. Dat werkt niet verhelderend, vooral niet wanneer deze laatste categorie zich herinnert dat nog niet eens zo lang geleden uit Kampen een boek verscheen, de Paulus van Ridderbos. Het een rijmt zich niet met her ander, kan dit waarschijnlijk ook niet, omdat Den Heyer een man van twee werelden is, of van drie, vier werelden. Die echter geen van alle nog enige reminiscentie hebben met het gereformeerde belijden en denken, dat anders aankeek tegen Paulus, de apostelen en vooral anders tegen die Christus, van wie Paulus schreef dat hij niets anders begeerde te weten dan Jezus Christus en wel als de gekruisigde.

W. v. 't S.

Sallie Mc Fague - Het lichaam van God - Uitgeverij: De Horstink Zoetermeer . Prijs ƒ 39,90.
De ondertitel van dit boek is: Een ecologische theologie. De Amerikaanse theologe Mc Fague duidt in dit boek de schepping aan als lichaam van God en bespreekt op grond hiervan hoe de mens met de schepping dient om te gaan. Er zijn veel gedachten die aan het pantheïsme en het New Age denken verwant zijn. Het is een heel andere wijze van denken over schepping en verlossing dan wij uit Gods Woord leren. Een wijze, die bepaald niet tot opbouw van het geloof is.

M.J.O.

Evert Overeem, Prof. Herman Ridderbos en het Gereformeerd Weekblad, [1945-1982], Kok Kampen, 265 blz., ƒ 37,50.
Prof. dr. Herman Ridderbos was van 1945-1982 zeer nauw betrokken bij het Gereformeerd Weekblad, waarin hij het gereformeerde kerkelijke en culturele leven met de veranderingen die zich daarin voltrokken van dichtbij volgde. In deze studie is zijn werk weergegeven voor wat de grote lijn ervan betreft. Het boek werkt zo als een geschiedenis van de Gereformeerde Kerken, beschreven vanuit de gezichtshoek van een scherpe waarnemer, die meer dan toeschouwer was. Hij nam deel aan de ontwikkelingen, probeerde daaraan leiding te geven en moest ten slotte constateren dat niet alleen het klimaat veranderd was maar ook hetgeen ooit als wezenlijk was beschouwd voor het gereformeerde kerkelijke bestaan. Het boek zal ook najaren zijn betekenis houden vanwege de nauwe betrekking die prof. Ridderbos met deze kerken verbond en niet minder vanwege de evenzeer betrokken wijze waarop ds. Overeem het geheel wist te presenteren.

W. v. 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen