Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ook dit raakt ons kerk-zijn

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ook dit raakt ons kerk-zijn

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Kerk en theologie
In het vorige nummer van de Wekker schreef ds. G. van Roekel over de Christelijke Gereformeerde Kerken in de 21e eeuw. Ik heb behoefte om nog iets te schrijven over zaken, die direct ons kerk-zijn en ons christen-zijn in de huidige samenleving raken. Onze kerken dragen de katholieke en oecumenische naam: Christelijke Gereformeerde Kerken. Het woord 'kerk' zou al genoeg moeten zijn. De kerk is van de Kurios, van de Here. De Zoon van God vergadert Zich uit het hele menselijke geslacht een gemeente, die tot het eeuwige leven uitverkoren is. Hij doet dat in alle tijden, van het begin van de wereld tot aan het einde. Hij vergadert voor Zich die gemeente en beschermt en onderhoudt haar (naar zondag 21 van de Catechismus). De kerk zal er dus altijd zijn. Dat staat vast. Geen woeden van de satan krijgt deze gemeente weg. Christus staat er voor in dat de poorten van de hel Zijn gemeente niet zullen overweldigen (Mattheüs 16:18). De kerk is dus van alle tijden en plaatsen. En zij is altijd dezelfde kerk. De kerk heeft haar verschijningsvorm in elke tijd en zij draagt mede het stempel van de eeuw waarin zij kerk is. Maar zij wordt nimmer door de eeuw beheerst. Het wezen van de kerk is in alle tijden en op alle plaatsen hetzelfde. Want Jezus Christus is gisteren en heden Dezelfde en tot in eeuwigheid. De kerk heeft in elke eeuw te strijden tegen de dwaalleer. Haar eerste opdracht is het Woord van God te bewaren. Het bewaren vindt plaats door de theologische studie van het Woord van God en van de hele theologie die uit het Woord God begeert te kennen. De heilige theologie wordt gedreven door het verlangen om steeds rijker inzicht te mogen ontvangen in de heerlijkheid van God en het Evangelie. Het kan gemakkelijk verkeerd gaan in de theologie. De bewijzen daarvan liggen voor het grijpen voor wie zich verdiept in de geschiedenis van kerk en theologie. De theologie naar het Woord en de theologie van het Woord is altijd theologie bij het licht van de Heilige Geest. Hij zal in alle waarheid leiden. Het bewaren van het Woord vindt ook plaats door de verkondiging van het Evangelie. En ook de verkondiging ontspoort als zij niet is de prediking van Jezus Christus en Die gekruisigd en opgestaan in het krachtenveld van de Heilige Geest. Met andere woorden: wij zijn diep afhankelijk van het eigen werk van God in het bewaren van het Woord van de Christus. Deze afhankelijkheid neemt onze eigen verantwoordelijkheid niet weg, maar onderstreept die. Zonder aanhoudend gebed om de verlichting van de Heilige Geest zal het niet gaan. Iedere dienaar van het Woord behoort deze gebedsworsteling om het licht van de Geest te kennen. Maar de bijstand en de verlichting van de Heilige Geest zijn ons beloofd.

Kerk naar Schrift en Belijdenis
Onze naam is dus: Christelijke Gereformeerde Kerken. Dat is geen exclusieve naam. Hoe zou het kunnen? Het is geen naam die uitsluit. We begeren voluit kerk te zijn naar Gods Woord. De kerk van Christus is te kennen en te herkennen. De kenmerken van de ware kerk zijn volgens art. 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis: 1. de zuivere prediking van het Evangelie; 2. de zuivere bediening van de sacramenten en 3. de uitoefening van de kerkelijke tucht. Waar deze kenmerken gevonden worden, is de kerk van Christus aanwezig. Kort geformuleerd: de Christelijke Gereformeerde Kerken zullen kerken moeten zijn naar de Schrift en de belijdenis. Een kerk kan niet zonder belijdenis. Want niemand heeft de waarheid in pacht. De kracht van de belijdenis is dat de kerk zelf zich daarin uitspreekt. De belijdenis is gegrond op het Woord van God. Wie de belijdenis loslaat, komt vroeg of laat met een eigen vorm van 'belijdenis' en men ziet dan al spoedig dat de afwijkingen van de Schriften beginnen op te komen.
Maar dat is dan ook genoeg! Kerk te zijn naar Schrift en belijdenis. Dat is het beginsel van de Afscheiding te noemen. Dit beginsel geldt voor de gehele kerk en niet voor een bepaald deel van gemeenten, die tot het kerkverband behoren. We hebben niet nodig dat we naast dit beginsel en naast de genoemde kenmerken van de kerken nog aparte kenmerken er op nahouden. Het is al moeilijk genoeg om kerk te zijn naar Schrift en belijdenis. Wie met extra kenmerken het kerk zijn veilig wil stellen, ontdekt dat het niet lukken zal. Het gevaar van verdere scheiding en splitsing is geboren. Het is de opgave voor de Christelijke Gereformeerde Kerken om in de 21e eeuw kerk te zijn naar het Woord en de belijdenis. Het zal ons veel inspanning kosten om aan de jongere generatie duidelijk te maken wat de zegen van dit kerk zijn is. Niet de subjectiviteit bepaalt hoe het kerk zijn er uit dient te zien. Er zijn 'objectieve' normen gegeven die uitgaan boven de individuele subjectiviteit. Hiermee is tegelijk een spanningsveld aangeduid dat niet is weg te werken. Er zal altijd subjectieve verscheidenheid zijn in welke kerkgemeenschap ook. De beleving van de waarheid van God is per definitie subjectief. Toch is het werk van de Heilige Geest in de ene mens niet een ander werk dan in een ander mens. Wie door Woord en Geest wordt wedergeboren, worden innerlijk door het geloof verbonden aan het Woord van God en aan de God van het Woord. We worden in Christus ingelijfd. De verscheidenheid van het werk van de Heilige Geest in Zijn wederbarend werk heft de eenheid van Zijn werk niet op. Daarom verstaan christenen elkaar. Ze weten waarover het gaat als er gesproken wordt over wedergeboorte, bekering en geloof. Ieder heeft daarbij een eigen weg, een eigen verhaal van het werk van God in eigen leven, maar ze spreken van het ene werk van de Heilige Geest. Ze gaan Jezus Christus kennen door het geloof.

Eenheid en verscheidenheid
Het vraagt grote wijsheid om de eenheid in de verscheidenheid te bewaren. Eenheid en verscheidenheid zullen altijd in de kerk aanwezig zijn. De een komt verder dan de ander in het verstaan van de heilgeheimen. We hebben elkaar nodig. Wie in Christus wordt ingelijfd, kent de gestalte en de gezindheid van een dienstknecht. Hij en zij zijn bereid om de ander te dienen. Om het geheel van de gemeente en van de kerken te dienen. Er is ruimte voor ieders gaven. Er is geen ruimte voor dominantie van wie ook. Dat gevaar van heersen in lichte vorm tol ernstige vorm dreigt steeds weer de kop op te steken. Een christen is een wervend en open mens. Hij en zij wordt immers door de liefde gedreven. Men mag vaste standpunten hebben; men moet die zelfs hebben. Maar men de eigen standpunten niet verabsoluteren. Het hoeft ook niet. Want niemand hoeft bevreesd te zijn dat de Heilige Geest Zijn werk in harten en levens van mensen niet goed zal uitvoeren. We hebben elkaar ook nodig om elkaar op te scherpen en indien nodig te corrigeren. Vermaningen en correcties uit liefde zijn heilzaam.

Oecumenisch van instelling
Uit dit alles vloeit voort dat de Christelijke Gereformeerde Kerken oecumenisch van instelling zijn. Zij zijn christelijke kerken en ze zijn gereformeerde kerken. Dat betekent dat ze per definitie de hand reikt aan allen die met haar christelijke en gereformeerde kerken zijn. Daarbij geeft niet het subjectieve gevoelen de doorslag, maar de duidelijke taal van Schrift en belijdenis. Dat in het oecumenisch bezig zijn van de gereformeerden wijsheid en voorzichtigheid geboden zijn, spreekt voor zich. Maar men mag zich niet door de eigen 'kerkgeur' en nog minder door angst laten leiden. Zo eng gaat het bij de Koning niet toe! Het kan niet waar zijn dat een klein groepje van kerken de enige, ware kerk van Christus is. De genade is wel particulier, maar de kerk is niet particulier. Zij is van Christus. Van Hem is ook de genade. Het oecumenisch bezig zijn op gereformeerde wijze geeft bepaalde spanningen. Maar als men het er over eens is dat men naar het Woord handelt, hoeft men voor die spanningen niet bang te zijn. Het oecumenisch bezig zijn op gereformeerde wijze scherpt elkaar ook op. Er zit rijkdom in! Die rijkdom ervaart men als men in het oecumenische proces op gereformeerde grondslag bezig is.
De kracht van de Christelijke Gereformeerde Kerken kan geen andere zijn dan het Woord van God en het duidelijk maken hoe levend en krachtig onze belijdenis is. Daarbij heeft Gods Woord het laatste woord. Als wij in waarachtig vertrouwen in deze dingen bezig zijn, gevoed door een intensief gebedsleven, mogen wij van de Heere grote dingen verwachten.

Geestelijke weerbaarheid tegen de tijdgeest
Want wij leven inderdaad in zware tijden, geestelijk gesproken. Ik kan over de tijdgeest met geen mogelijkheid optimistisch zijn. Tegelijk ben ik ook weer geen pessimistisch mens. Dat wordt mij onmogelijk gemaakt door de rijke beloften van het Evangelie. Hoe weerstaan wij en persoonlijk en als kerken de tijdgeest? Door vele uren door te brengen alleen met het Woord, afgezonderd uit de drukte van het alledaags bestaan en door veel contact met de God van hemel en aarde te onderhouden via het gebed. En door innerlijk de zonde te haten en er aan te lijden, dat wij het moeten uitroepen naar de hemel: ik ellendig mens! Door berouwvol - steeds weer! - de toevlucht te nemen tot de God van alle genade en alle vertroosting en door onvoorwaardelijk te zeggen: Heere, doe met mij zoals U het behaagt. Wilt U mij gebruiken naar Uw welbehagen. Dit zijn grote woorden. En toch kan het niet anders of dit is het verlangen van ieder wedergeboren christen. (Overigens bestaan er geen onwedergeboren christenen. Men is christen of men is het niet).
We hebben allen met de tijdgeest te maken. De geest van onze tijd haalt de rust uit ons leven weg. De materialistische tijdgeest kweekt egoïsme, onvermogen tot samen leven en roept veel onbehagen wakker. Er wordt een innerlijke, moeilijk benoembare agressie opgebouwd, die plotseling kan exploderen. We zien hoe moeilijk het voor mensen is om relaties in stand te houden. Huwelijken en samenlevingsvormen sneuvelen aan de lopende band. Het geweld en de agressie in de samenleving is een politiek item van de eerste orde geworden. Wie alleen voor dit leven leeft, kan nimmer ware bevrediging vinden! Een mooi huis, veel luxe, veel geld: ze bevredigen de ziel van een mens niet. Het dienende, gevende leven vanuit de verbondenheid aan Christus geeft onvermoede rijkdom aan het aardse bestaan. Laat Christus maar Koning zijn over uw leven: helemaal en in alle delen van het leven. De ware vrijheid zal al meer inhoud krijgen.

J. Jonkman

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 januari 2000

De Wekker | 16 Pagina's

Ook dit raakt ons kerk-zijn

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 januari 2000

De Wekker | 16 Pagina's