„Laat gehandicapten niet alleen kerkblaadjes kopiëren"

Van der Knijff zat al drie jaar als diaken in de kerkenraad van Rijnsaterwoude, toen hij gehandicapt raakte. Een kleine gemeente met zo'n vijftig leden. Toen hij zijn dwarslaesie kreeg, realiseerde hij zich niet dat hij z'n hele leven niet meer zou kunnen lopen. „M'n lichaam had 28 jaar goed gefunctioneerd. In het begin denk je: het komt wel weer goed." Maar het kwam niet goed bij Van der Knijff. Zijn hele onderlichaam is verlamd en de controle over zijn blaas en darmen is hij kwijt geraakt.
Ook zijn functie als telefoonmonteur bij KPN-Telecom kon hij niet meer uitoefenen. Toch is Van der Knijff niet de zielige man die niets meer kan en bij alles geholpen moet worden. Integendeel zelfs. Ondanks zijn handicap functioneert hij nog steeds als ieder ander in de samenleving. „Na het ongeluk heb ik vier weken in het ziekenhuis gelegen. Daarna heb ik verschillende therapieën gehad in het revalidatiecentrum. Daar leerden ze me hoe ik met mijn beperkingen moest omgaan."

Aan de slag
'Wat er ook gebeurt, je komt terug', zei de baas van Van der Knijff toen hij z'n werknemer kort na het ongeluk bezocht. Hij heeft woord gehouden. Na enige tijd gaat Van der Knijff weer aan de slag bij zijn oude werkgever. Niet meer in zijn oude functie. Hij krijgt een baan die hij zittend kan doen. Ook het kerkenraadswerk is hij blijven doen. Heeft hij overwogen om te stoppen? „Nee, eigenlijk niet. Op het moment dat ik m'n dwarslaesie kreeg, waren er nog maar twee ambtsdragers in onze gemeente. Ikzelf was er één van. De enige wens was dus om door te gaan met het kerkenraadswerk."

Brengt het gehandicapt zijn in het kerkenwerk veel belemmeringen met zich mee?
„Zeker wel. Neem bijvoorbeeld de toegankelijkheid van het kerkgebouw. Ik kon niet meer in de kerkenraadsbank zitten. Ook de drempel in de consistoriekamer was een probleem. Onlangs zijn die problemen verholpen bij de renovatie van ons kerkgebouw."
Hoewel het kerkgebouw van de Christelijke Gereformeerde Kerk in Rijnsaterwoude inmiddels goed toegankelijk is, zijn er nog heel wat kerkgebouwen waar dat niet het geval is. Dit zorgt geregeld voor problemen. Bij voorbeeld bij kerken zonder liften of kerken met lastige drempels waar je niet met je rolstoel overheen kunt rijden.
Omdat Van der Knijff bij de laatst gehouden particuliere synodes namens de classis Den Haag afgevaardigde was kwam hij regelmatig in andere kerkgebouwen. Ook in classisverband komt hij vaak in verschillende kerkgebouwen. „Er zijn op dit moment maar vier kerkgebouwen waar we goed kunnen vergaderen, zonder dat ik gehinderd word met m'n rolstoel. Toch denk ik dat dit gaat veranderen. In steeds meer gemeenten wordt men zich ervan bewust dat het belangrijk is dat het kerkgebouw toegankelijk is voor gehandicapten."
Volgens Van der Knijff is de slechte toegankelijkheid van kerkgebouwen iets van alle tijden. „Kijk bijvoorbeeld naar de geschiedenis waar Jezus een verlamde geneest. De verlamde moest door zijn vrienden via het dak aan de voeten van Jezus gebracht worden, omdat de mensen weigerden plaats te maken. In onze tijd zien we eigenlijk hetzelfde probleem. Kerken zijn slecht toegankelijk, omdat de mensen vaak te laks zijn om de gebouwen aan te passen voor gehandicapten. Zonder dat men het naar bedoelt, belegt men een vergadering op de eerste etage van een kerkgebouw. Men denkt gewoon niet aan gehandicapten. Je ziet vaak dat kerkenraden moeten weten dat er iemand in de gemeente is die gehandicapt is, voordat men actie onderneemt. Je ziet in Nederland echt een incidentbeleid. Er gebeurt iets en naar aanleiding daarvan wordt er actie ondernomen. Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Het is daarom ook heel belangrijk om als gehandicapte in het kerkelijk leven te participeren. Op die manier kun je heel goed zaken in gang zetten. Als men je als gehandicapte ziet tobben, wordt men er zich van bewust dat er iets moet veranderen. Daar komt bij dat men je dan ook in de eerste plaats ziet als gemeentelid en niet als gehandicapte. Dat is erg belangrijk. In het begin waren veel mensen honingzoet voor me. Men vroeg: 'kan ik je helpen?' Vaak zei ik: 'Je helpt me het meest door niets te doen'. Nu weten de meeste mensen dat ik liever de dingen zelfstandig doe en zeggen ze geregeld: 'Oh, je redt het wel.' Het is niet zo dat ik nooit hulp nodig heb. Maar als ik hulp nodig heb, dan zeg ik dat wel."

U klinkt een beetje als iemand die z'n handicap niet echt als een groot bezwaar ervaart.
„De handicap zelf ervaar ik niet als een bezwaar, maar de gevolgen wel. Dat is toch wat anders. Ik kan bijvoorbeeld zondags niet collecteren. In onze gemeente werken we nog met een lange stok en een zak eraan. Dat kan ik niet en dat vind ik pijnlijk. Je voelt dan echt dat je met je handicap een beperking hebt."

Welke rol speelt uw geloofsleven in het accepteren van uw handicap?
„Enorm veel. Ik heb heel veel gehad aan Psalm 147. Daar staat in de verzen tien en elf 'Hij heeft geen lust aan de sterkte des paards; Hij heeft geen welgevallen aan de benen des mans. De Heere heeft een welgevallen aan hen, die Hem vrezen, die op Zijn goedertierenheid hopen.' Deze teksten spreken me bijzonder aan. God hecht geen waarde aan de benen van een man."

Is uw geloofsleven door deze handicap ook erg veranderd?
„Ja, ik ben afhankelijker geworden, doordat ik een aantal fysieke beperkingen gekregen heb."

Zegt u wel eens tegen God: 'Waarom heeft dit moeten gebeuren'?
„Nee, dat niet. Het gebeurt wel eens dat ik dingen in m'n leven meemaak waarbij ik zeg: waarom moet dit gebeuren. Heere, u weet toch dat ik die handicap heb, waarom krijg ik dit er dan nog bij."

Kerkblaadjes
Van der Knijff maakt zich grote zorgen over medisch-ethische ontwikkelingen in ons land. „Als ik hoor dat minister Borst vindt dat kinderen met een open ruggetje ondraaglijk lijden en daarom niet geboren moeten worden, dan denk ik: mag ik er eigenlijk wel zijn? Je ziet een ontwikkeling waarbij er voor gehandicapten steeds minder plaats is. Ik denk wel eens: zullen er over tien jaar nog wel gehandicapten zijn? Volgens mij zijn we een uitstervend ras."
Telkens weer benadrukt Van der Knijff het belang van de participatie van gehandicapten in de samenleving, maar ook in de gemeente. „Geef gehandicapten sleutelposities in de gemeente. Laat ze niet alleen maar kerkblaadjes kopiëren en dat soort dingetjes. Maak ze bijvoorbeeld voorzitter van de mannenvereniging."
Van der Knijff zelf zit in een commissie van deputaten Adma, een diaconaal deputaatschap binnen de Christelijke Gereformeerde kerken. Nog niet zo lang heeft hij ook een andere baan. „Op het moment ben ik adviseur en pr-medewerker bij een vereniging die mensen adviseert bij de besteding van een persoonsgebonden budget, waar je als gehandicapte aanspraak op kunt maken."
Aan alles is te merken dat Van der Knijff nog geniet van het leven. Het rijden in een rolstoel ervaart hij niet echt als vervelend. „Mijn stelling is: rolstoelrijden is leuk. Ik doe bijvoorbeeld ook mee aan de rolstoelvierdaagse. Rolstoelrijden heeft echt voordelen. Als ik een dag naar de dierentuin ga, heb ik het voordeel dat ik niet moe word en m'n vrouw en twee kinderen wel. Als ik naar een verjaardag ga, vragen alle neefjes: ome Hans, mag ik even in de rolstoel rijden. Kinderen vinden dat echt schitterend."

Dit klinkt wel heel erg positief.
„Ja, maar het is echt zo. Ik vind het niet leuk om in een rolstoel te zitten, maar rolstoelrijden op zich is heel leuk om te doen. Als je de zaak op deze manier benadert, is je handicap een stuk dragelijker. Je kunt het dan wat beter in proporties zien."
„In deze positieve benadering speelt m'n geloof een heel belangrijke rol. Ik spreek ook wel eens gehandicapten die niet geloven. Dat vind ik verschrikkelijk. In dit leven valt het niet altijd mee, maar als je niet in Christus gelooft, zal het straks nog veel ondragelijker worden. Ik heb hier wel eens gesprekken over met niet-gelovige gehandicapten. Een keer zei iemand: 'Maak je maar niet druk. Met mij komt het wel goed.' Dat is heel schrijnend. Ik probeer te doen wat Simeon deed: verwachtende de Vertroosting Israëls. Daar moet het in het leven naar toe. Dat je Christus verwachtende bent."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen