Dominee op catechisatie

In de praktijk
Je stuit in de praktijk van de catechese op tal van problemen. Meer dan eens, zeker in grote gemeenten, zijn er (te) grote groepen, zodat het een hele toer is om een zekere orde te handhaven. De een heeft heel veel gaven om orde te scheppen, de ander weet niet hoe hij ermee om moet gaan. Het is nog niet zo eenvoudig om week aan week urenlang, soms wel zes uur achter elkaar, catechisatie te geven. Het vergt heel veel energie. Vandaar dat in veel gemeenten de groepen kleiner gehouden worden. Op zich is dat een grote zegen.
Tegelijk dienen we er oog voor te hebben dat in kleine gemeenten en steeds kleiner wordende gemeenten het aantal catechisanten zo klein wordt, dat de aardigheid er op een andere manier vanaf gaat. Want je scherpt elkaar in het vragen stellen op en je kunt met meer jongeren een fijn contact hebben en een blijvende band krijgen. Zowel vóór, onder als na het catechisatie-uur gebeurt er nogal wat!
Vanwege het grote aantal catechisanten in diverse gemeenten én om de dienaar des Woords meer te 'ontlasten' worden anderen gevraagd om het catechetisch onderwijs te verzorgen. Niet alleen ouderlingen worden daarbij ingezet, maar in verscheidene gemeenten ook anderen, soms gezinnen, met alles wat daaraan vastzit. Nu is het waar dat niet elke dominee evenveel 'gaven' heeft om met jongeren om te gaan en zeker niet de meeste gaven heeft om catechisatie te geven. Het vraagt ook zoveel! Maar, mag het ook? Het gaat toch om de jeugd van Gods gemeente.
Soms komen onze jongeren met veel lawaai en al stoeiend binnen, op andere momenten is het zo 'tam', dat er geen vaart in te krijgen is. Elk uur is weer een verrassing, want na de eerste vraag kan alles geheel anders lopen dan de catecheet zich voorstelde bij de voorbereiding van al die uren. Er zijn ogenblikken dat het muisstil is, wanneer gesproken wordt over wat er in het hart van jongeren leeft. Vooral wanneer getuigd wordt van Gods daden in je leven!
Wat is dan een klein uurtje snel om. Het komt echter ook voor dat jongeren al snel op hun horloge zitten te kijken of het al niet tijd is.
Van september tot april, want meestentijds duurt het niet langer, wordt de jeugd van de kerk onderwezen in Gods Woord en in de belijdenis van de kerk. Fijn is het wanneer er voldoende ruimte is om met allerlei vragen te komen die het leven raken, vooral het leven in en door het geloof. In de praktijk is catechisatie een niet te onderschatten deel van heel het gemeentelijke leven en wordt op deze manier de gemeente gebouwd.

Een hele opdracht
Catechisatie is niet niets. Wanneer je in Apeldoorn wordt opgeleid tot dienaar des Woords ontvang je onderwijs in de catechetiek. Daarbij krijg je inzicht in allerlei facetten van dit zo belangrijke werk. De laatste jaren maakt het catechisatie geven een onderdeel uit van de stage en dat is van groot belang. Wanneer je daarmee zou denken dat je ook maar enigszins bent toegerust tot dit werk, kom je er in de praktijk wel achter dat er meer voor nodig is. Bovendien heb je nauwelijks enige pedagogische vorming ondergaan. Toch is het - als je in een gemeente komt - meteen je werk. Hoe moet je deze taak verrichten en hoe moet je het aanpakken? Want het is je taak. In de beroepsbrief wordt als een van de vereisten gesteld dat je catechisatie moet geven aan de jeugd van de gemeente.
Het kost de dominee heel veel energie. Velen kunnen er van getuigen dat ze aan het einde van een behoorlijk aantal catechisatie-uren 'op' zijn. Want elk uur vereist zoveel inspanning om er een goed, zo mogelijk geestelijk gesprek van te maken, dat je veel gebed nodig hebt om dit werk aan te kunnen. Ook hiervan geldt: Hij, Die roept is getrouw, Hij zal het ook doen.
Je bent op catechisatie niet de leraar, zoals op school. Je bent zeker niet de oppasser van de schapen van de kudde. Je bent geen huurling! Je bent voluit herder en het hoort tot het herderlijk werk om heel de kudde, en dus ook het jongere deel van de kudde, naar de goede Herder te leiden. Want daarom gaat het op catechisatie. Jongeren dienen te worden geleid naar de Heere, om te komen tot het doen van belijdenis des geloofs. Dat is het grote doel. Daarvoor ben je bezig, in opdracht van de kerkenraad. Kun je deze opdracht afschuiven? Je hebt een roeping te vervullen, een hele mooie ook nog. Want wat is er heerlijker dan gebruikt te worden om jongeren bij de Heere te brengen, in wezen zelf met hen mee te gaan naar Hem en zo dicht bij Hem terecht te komen?

Vormend
Catechisatie geven is in de eerste plaats vormend voor de predikant. Je leert elke keer zoveel van onze jongeren. Je leert hen kennen en je leert de gezinnen waaruit ze komen heel goed kennen. Je kunt eigenlijk geen herder zijn van de kudde als je geen catechisanten hebt. Dan mis je veel. Juist als je de catechisanten al jong op catechisatie meemaakt, groeit er zo'n band, dat je daardoor ook door de moeilijke periode die zij doormaken, heen komt. Want er ligt een basis. Catechisanten van een jaar of 10,11 kunnen zomaar bij je komen vóór of na catechisatie en vragen of je wat wilt schrijven in hun poëzie-album. Soms komen ze ook zomaar met allerlei vragen naar je toe waarbij de vertrouwelijkheid toeneemt naarmate je rustiger en eerlijker op hun vragen ingaat. Dan kan het een stootje lijden wanneer de jaren komen die zoveel moeilijker zijn. Stel voor dat je deze jongeren in deze jaren niet zou ontmoeten, dan ben je hen 'kwijt' met alle gevolgen vandien. Er is veel voor om niet alleen een dominee catechisatie te laten geven, maar om werkelijk dominee te zijn op catechisatie.
Want in de tweede plaats leer je ook de taal van je jeugd verstaan. Je kunt vragen wat ze bedoelen bij bepaalde uitdrukkingen en dan weet je het. Je merkt ook dat men grote moeite heeft met de taal van de Bijbel en met die van de belijdenis van de kerk. Soms hebben ze bij bepaalde woorden en uitdrukkingen een volstrekt ander gevoel. Dat moet je aan de weet komen, want anders praat je langs elkaar heen. Wanneer je dan samen probeert het goede woord te vinden, versta je elkaar en dat heeft weer betekenis voor de prediking. Want als ik in de preek diverse keren uitdrukkingen gebruik, waarbij jongeren een andere invulling geven, schiet ik langs hen heen en kom ik met het Woord van God niet dicht bij hen. Het is niet overdreven om te zeggen: zonder mijn catechisanten kan ik niet preken! Vandaar dat er alles voor te zeggen is en er ons alles aan gelegen moet zijn dat de dienaar des Woords voluit dominee is op catechisatie. De dominee uithangen breekt snel op, de dominee spelen roept geen respect op, maar dominee zijn wordt ook nog eens echt gewaardeerd. Door onze jongeren zelf en niet minder door hun ouders, als ze tenminste enig besef hebben waar het om gaat.

Herderlijke zorg
Wat is het een zegen dat jongeren niet kennis behoeven op te doen per computer of via een aantal boekjes die ze voor zichzelf door moeten werken. Voor sommigen zou het dan wel veel vlugger gaan, omdat ze ver boven het tempo kunnen werken dan op catechisatie mogelijk is. Er zijn er ook die het nog veel te moeilijk vinden om de dingen zich eigen te maken. Op catechisatie heb je heel de jeugd van de gemeente, begaafd en minder begaafd in het leren. En dit met elkaar omgaan moeten ze leren om werkelijk als een kudde te fungeren. Juist in deze tijd van individualisme is het van groot belang dat er een dominee is op catechisatie, een herder, die de kudde weidt en hoedt. Die zorg heeft voor het geheel van de kudde en aandacht heeft voor het enkele schaap van de kudde. Die vanuit de catechisanten zoveel 'signalen' ontvangt, dat hij daardoor meer in staat is herder te zijn voor heel de kudde. Want zijn herderlijke zorg houdt niet op bij de catechisanten, maar wordt vanuit de catechisanten nog meer verbreed en zelfs verdiept om zorg te dragen voor allen. Als beeld van de goede Herder. Om allen tot Hem te leiden. Want het gaat om Hem.

J. Van Amstel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen