Gods ingrijpen in Elimelechs gezin (Ruth 1:1-7a

Naar het buitenland
Er zijn voorbeelden van geslaagde emigranten. Maar ook van mensen die - om wat voor reden ook - niet geslaagd zijn. Mogelijk kijken wij zo naar deze geschiedenis. Wat verdrietig, dat de emigratie van Elimelechs gezin mislukt is door tragische sterfgevallen. Maar het boek Ruth is geen streekroman, maar het Woord van God.
Het boek Ruth verplaatst ons naar de Richterentijd (vs 1). Dat was een tijd van geestelijk verval. Israël trok zich niets aan van Gods verbond. Ieder deed wat goed was in zijn eigen ogen. God kwam met zijn straf om het volk naar Hem terug te brengen. Met oorlog of hongersnood. Dan zochten ze weer een tijdlang de Here.
In die tijd van afval speelt deze geschiedenis. Er was een zware hongersnood. Ook de vruchtbare akkerbouwstreek rond Bethlehem heeft ermee te maken. Bethlehem betekent broodhuis. Het was de korenschuur van het land. Zelfs daar groeit weinig meer. Israël kon weten, dat de HERE door die moeite heen sprak, Mozes had bij zijn afscheid gezegd, dat er hongersnoden zouden komen als het volk van de Here zou afwijken. Het was Gods roepstem om tot Hem terug te keren. In die situatie neemt Elimelech de beslissing om naar Moab te emigreren.

De weg bij God vandaan
Op het eerste gezicht lijkt Elimelechs beslissing een verstandig besluit. Hij voelt zich verantwoordelijk voor zijn vrouw en kinderen. Hij kan hen in Bethlehem geen goede toekomst garanderen. En als ondernemende boer ziet hij in Moab goede kansen. Want daar is geen droogte en misoogst. Maar het is een puur menselijke beslissing. Nergens lezen wij, dat hij de Here vraagt of dit de goede weg is. Hij verootmoedigt zich niet onder de beproeving van de HERE, maar eigenmachtig onttrekt hij zich aan de straf van God door naar Moab uit te wijken.
In Elimelechs tijd is het nog geen Pinksteren geweest. Vanaf Pinksteren ging het evangelie de hele wereld door en is Christus kerk wereldwijd geworden. Overal kunnen wij de HERE dienen. Maar in die tijd was Gods volk beperkt tot Israël. Alleen daar kon je God dienen. Alleen daar vond de verzoening met God plaats door de offers in de tabernakel. Elimelechs emigratie is een breken met het volk van God. Ze onttrekken zich aan de gemeenschap der heiligen door naar een heidens land te gaan. De naam Elimelech betekent: Mijn God is Koning. Maar hij laat de Here niet over zijn leven regeren. Hij bepaalt het zelf.

Het verblijf in den vreemde
Het zich onttrekken aan Gods volk is een hellend vlak. Dat blijkt ook bij Elimelechsgezin. Ze kwamen in Moab en bleven aldaar (vs 2). Ze gaan zich er hechten. Als Elimelech sterft blijven Naomi en haar zoons in Moab. Ze voelen zich er blijkbaar thuis. Dat neemt alleen maar toe als Machlon en Chiljon trouwen met Moabitische meisjes. Door de heidense achtergrond van deze meisjes raken ze alleen maar meer verwijderd van de dienst van God. Maar het wonder is, dat God Zijn handen niet van hen aftrekt. Hij gaat het gezin van Elimelech in Moab beproeven. Om ze weer terug te brengen tot de dienst aan Hem.
In het begin ging het hen voor de wind. Vandaar, dat ze zich ook zo gemakkelijk gehecht hebben in de nieuwe woonomgeving. De weg bij de HERE vandaan gaat in eerste instantie vaak heel voorspoedig. Maar na enkele jaren sterft Elimelech. Hij ging naar Moab omdat hij in leven wilde blijven. Maar juist daar verliest hij zijn leven. Hij verliet Gods volk, omdat hij zo nodig moest zorgen voor zijn vrouw en kinderen. Hij moet ze juist daar in den vreemde onverzorgd achterlaten. Dat is de tragiek van de mens die denkt het zelf te moeten regelen buiten de HERE om.

De weg naar God terug
Naomi en haar zoons blijken van deze beproeving niets te leren. Ze bleef met haar beide zonen achter (vs 3). Ze moeten zonder man en vader verder. Het woord 'achterblijven' betekent ook, dat ze nog gespaard blijven. God heeft hen nog niet uit dit leven weggerukt. Maar het brengt hen niet tot bezinning. Ze blijven in Moab.
Machlon en Chiljon trouwen met heidense meisjes om het geslacht in stand te houden. Weer treft hen Gods beproeving. Hun huwelijken blijven kinderloos. jaar na jaar verstrijkt en de kinderzegen blijft uit. Om zijn geslacht in stand te houden was Elimelech naar Moab gegaan. Juist daar dreigt het uit te sterven.
Als ze een jaar of tien in Moab wonen, komt de derde beproeving, Machlon en Chiljon sterven vrij kort na elkaar in de kracht van hun leven. Nog indringender staat er dat Naomi alleen achterbleef zonder haar man en haar zonen. Zij alleen bleef gespaard. Dan dringt het tot haar door dat de Here in deze beproevingen tot haar spreekt. Ze besluit naar Kanaän terug te keren. Aangemoedigd door berichten, dat er in Israël weer brood genoeg is. Er komt een groot verlangen naar het volk van God en de dienst van God. Haar schoondochters gaan mee. Ze hebben Naomi lief gekregen. In Naomi hebben ze haar volk lief gekregen. Ruth heeft Israëls God lief gekregen. Ook in hun levens heeft de beproeving wat uitgewerkt.
Elimelech had door zijn emigratie naar Moab zijn geslacht uitgeschakeld van de geslachtslinie van de Messias. Maar door middel van Ruth, de Moabitische schakelt de HERE dit geslacht weer in. Ook zo zorgt Hij voor een weg terug.

Discussievragen
1. Voor Israël was het duidelijk, dat de hongersnood een gericht van God was. Is dat altijd zo bij natuurrampen? Is er verband tussen zonde en straf? (vgl. Joh. 9: 1-3)
2. Kun je het vertrek van Elimelech en zijn gezin naar Moab vergelijken met de kerkverlating in onze tijd vanwege aardse voordelen?
3. Machlon en Chiljon trouwen met Moabitische meisjes. Hoe spreekt de Bijbel over het huwelijk tussen een gelovige en een ongelovige? (vgl. 2 Cor 6:14)
4. Waaruit is op te maken, dat Elimelech en zijn gezin niet op de weg van de Here zijn? Wat kunnen wij hiervan leren?
5. Drie keer is er sprake van beproeving. Waarom beproeft God mensen? Wat is daarbij vaak onze moeite? Hoe vinden in de beproeving troost?

M.J. Oosting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen