"Werk waarin je je hart kwijt kunt!"

Harriëtte Smit, net 27 geworden, is zonder enige twijfel de DJW-er met de meeste dienstjaren. Afgelopen zomervakantie ging ze voor de achtste keer naar Frankrijk. Ze heeft er inmiddels een netwerk van contacten opgebouwd, dat met behulp van kaarten, brieven, telefoontjes en jaarlijkse werkvakanties onderhouden wordt. Zo begon het echter niet. "Ik ging er met mijn gebrekkige Havo-Frans heen en verstond bijna niets van wat ze zeiden. Al pratend en luisterend heb ik mijn niveau opgekrikt. Waarom Frankrijk? Een beetje banaal: dat was de goedkoopste reis van DJW. En het mooie weer trok me ook wel aan."

Bemoedigen
In de loop der jaren kregen andere motieven bij Harriëtte, die werkt op een christelijke basisschool en de tweejarige opleiding voor jongerenwerker aan De Wittenberg volgt, de boventoon. "Je merkte echt dat je wat voor die mensen betekende. Zeker toen we afscheid moesten nemen. Je was nog net geen toeristisch object, maar ze vonden het wel heel bijzonder dat jongeren uit het rijke Nederland voor hen kwamen werken. De Franse protestanten worden door ons bemoedigd en zij bemoedigen mij. To love is to serve (liefhebben is dienen). Jezus heeft het ons voorgedaan. 'Hij kwam bij ons heel gewoon... Zijn voorbeeld roept om te dienen ied're dag', is mijn lijflied."
"Sommige deelnemers willen gewoon een goedkope vakantie. Anderen studeren Frans en willen de cultuur zo beter leren kennen. Er zijn er ook die uit een stuk bewogenheid bewust een gemeente willen dienen. Tijdens een reis of in de loop van opeenvolgende werkvakanties zie je mensen soms wel veranderen. Ze gaan dan niet meer alleen om te relaxen en er een gezellige boel van te maken. Of om veel te doen! Nederlanders zijn echt resultaatgericht. Ze zien die Fransen open bloeien en worden daardoor geraakt."

John Fontijn (22) werkt als matroos en stuurman in de internationale binnenvaart. Tussen de Rijnreizen e.d. door ging hij twee keer op werkvakantie in KwaNdebele en Venda. "Op m'n vijftiende wilde ik al naar Afrika. Ik voelde me er prima thuis. De mensen waren hartelijk en gastvrij. Ze doen hun uiterste best om het je naar je zin te maken. De Afrikaanse cultuur heb ik nu van binnenuit leren kennen. Het was blikverruimend. Eigenlijk wil ik nog eens als hulpverlener aan de slag om meer voor die mensen te betekenen, want ze zijn vaak arm. Met luie-stoel-medelijden is niemand geholpen."

Samen werken
In Zuid-Afrika zette John zich met anderen in voor onderhoudswerk en bouwwerkzaamheden. Ze ontdeden een terrein van gras en onkruid, egaliseerden het en spanden het hek opnieuw. Ook legden ze de fundering voor een nieuwe kerk. "Het is echt gaaf om met Afrikaanse jongeren samen te werken. Ze lieten ons merken dat we een bijdrage leverden aan het doorbreken van de rassentegenstellingen. Samen werken verbroedert en dat zegt heel wat in een samenleving waar de apartheidspolitiek zijn sporen nog nalaat."
Tijdens haar opeenvolgende werkvakanties verrichtte Harriëtte zeer uiteenlopende klusjes: metselen, veel verven, een toilet bouwen, tuinen opknappen en wat niet al. "Kan ik dat wel?", dacht ze wel eens. Maar veel Franse dominees zijn bekwame doe-het-zelvers geworden, aangezien de man en macht waarmee de gemeente de pastorie te lijf gaat, meestal niet zo groot kan zijn. Onder hun leiding en die van anderen leren DJW-ers veel.
Gewoon dienen, ook al zie je het nut van bepaalde karweitjes niet van in, is Harriëttes motto. "We moesten een keer een totaal verroest hek verven van een kerk die bijna nooit werd gebruikt. Toch diende het ergens voor. Met een Marokkaanse jongen uit de buurt spraken we over het geloof.'

Tempo
Werken in Afrika is een aparte ervaring. "Wat je hier in vijf minuten moet doen, kost daar een hele dag", overdrijft John om de verschillen aan te geven. "Als ze een boom willen rooien, gaan ze op de eerste dag vragen wie er een bijl heeft, op de tweede gaan ze hem halen, op de derde dag beginnen ze met hakken en voordat ze klaar zijn, ben je weer even verder. Alles gaat minder gehaast, overigens zeker niet met minder motivatie en plezier. Van die relaxte omgang met de tijd heb ik wel wat geleerd." DJW-ers moeten zich kunnen aanpassen aan hun begeleiders. Ook voor andere landen dan Afrika geldt dat materiaal wel eens een dag op zich laat wachten. Maar er is altijd wel wat te zien.
De werktijden verschillen, afhankelijk van de temperatuur. Sommige vakanties wordt er van 8.00 tot 17.00 uur gewerkt, maar meestal zijn de jongeren van 9.00 tot 12.00 en van 14.00 tot ongeveer 16.00 uur actief Als het te warm wordt, zit er niets anders op dan eerder te beginnen en 's middags niet te werken. Gemeenteleden verwijzen de groep naar de bezienswaardigheden in de omgeving. Regelmatig gaan ze zelf mee. "Bijna elke avond", vertelt Harriëtte, "werd je wel ergens uitgenodigd om te eten. Het unieke van DJW-vakanties is dat je de cultuur van binnenuit leert kennen. Mensen zetten hun hart voor je open. Niets is hun te veel. Soms denk je zelfs: rustig maar! Het klikt altijd. Vaak werken gemeenteleden mee. Zo leg je gemakkelijk contact. Die contacten zijn onwijs gaaf."
De Franse taal een probleem? "Je inzet is heel belangrijk. Fransen merken het als je het probeert. Ze leggen uit wat ze bedoelen en zoeken naar makkelijke omschrijvingen. Communiceren met handen en voeten! Als je drie weken je mond houdt, mis je de essentie van de werkvakantie!"

Karakter en cultuur
Voor een DJW-reis kom je vaak uit alle streken van het land bij elkaar. Allerlei verschillende types en karakters zitten drie of vier weken op elkaars lip. "Eigenlijk klikte het elk jaar prima", constateert Harriëtte. "Soms was het echt niet leuk meer, vooral als mensen vermoeid raakten. Dan moet je tijdens het eten het groepsgedrag even evalueren. Je moet elkaar een beetje de ruimte geven. Natuurlijk heeft dat zijn grenzen. We komen niet om te luieren, dus moet je 's ochtends wel eens wat mensen uit hun bed trekken.' Ook John heeft de ervaring dat er snel een vrij hechte groepsband ontstaat. "Je bent op elkaar aangewezen. Omdat je samen in een vreemde omgeving bent, trek je met elkaar op." Subcultuurverschillen vallen op vakantie grotendeels weg. Na de terugkeer blijven de contacten vaak niet beperkt tot een reünie. Zo draagt een DJW-vakantie bij aan de inter- en binnenkerkelijke oecumene.
Elke avond werd er door gemeenteleden een avondsluiting gehouden. John deed het ook een keer. "ik heb mijn 'preekje' maar kort gehouden, want ik werd niet lang van tevoren gevraagd en het moest in het Engels. We zongen heel veel. Het gaat er daar in de gereformeerde kerk heel wat uitbundiger aan toe dan bij ons. Hier zou het, denk ik, niet aanslaan."

Sprakeloos
Harriëtte wil graag opkomen voor Frankrijk: "We zijn daar echt nodig. Frankrijk is een ondergeschoven kindje op het gebied van de zending. Minder dan 1 % is echter protestant en het katholicisme is totaal uitgehold! Afgelopen keer sprak ik een man die zich echt afvroeg wat God met zijn vergrijsde gemeente voorhad. Over 10 jaar is de gemeente dood, verwachtte hij. Christelijke jongeren in Frankrijk zijn zeldzaam. De meesten zijn niet in het geloof geïnteresseerd. Jongeren uit Nederland vormen voor Franse jongeren een stimulans om het vol te houden. Als je met hen over de Nederlandse situatie spreekt, zijn ze sprakeloos. In Nederland worden soms gemeentes opgeheven als ze veertig leden hebben. In Frankrijk preken veel dominees voor tien mensen! Het is belangrijk dat het evangelie verkondigd wordt, ook al zou het voor drie of vier mensen zijn."

Dienstverlening Jongeren Wereldwijd organiseert dit jaar werkvakanties voor diaconale projecten in Botswana, Brazilië, Egypte, Frankrijk, KwaNdebele, Venda en de Oekraïne. De stichting ontstond in 1989 als werkgroep uit de zendingscommissie van de classis Leeuwarden. Nadat de commissie in korte tijd overstelpt werd met aanmeldingen, besloot ze als werkgroep landelijk te gaan opereren. De stichting werft actief onder christelijke gereformeerde jongeren, maar bijna altijd bestaat een groep uit een kerkelijk gemengd gezelschap. De doelstelling is niet zozeer dat een klus afkomt, maar dat contacten worden gelegd. Informatie: secretaris P. Wolters (0511-472922/ wolters.1@hccnet.nl). Opgave is tot 1 maart mogelijk.

Niels van Driel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen