Waarom zijn er conflicten in Christus kerk?

Ook in de kerk
De vraag die boven dit artikel staat zal menig keer gesteld worden. Waarom komen er conflicten voor in de kerk? Immers daar wordt de liefde tot God en de naaste gepredikt. Daar zouden toch geen conflicten moeten voorkomen?
Allereerst is de kerk een gemeenschap van mensen. Overal waar mensen samen leven komen van tijd tot tijd meningsverschillen voor. Ook in de kerk zullen altijd verschillen van mening blijven bestaan. Dat geldt ondanks het feit, dat wij het Woord van God als richtsnoer hebben. Gods Woord geeft ons duidelijke aanwijzingen waar het de weg der zaligheid betreft. Er is onder de hemel maar Eén Naam gegeven door welke wij moeten behouden worden.
Maar er zijn heel wat dingen waar geen precieze voorschriften voor gegeven zijn. Daarvoor geldt -binnen de normen die God gaf- de christelijke vrijheid. Bovendien is Gods Woord veelomvattend. Paulus zegt in Ef 3:18, dat wij samen met alle heiligen in staat te vatten hoe groot de breedte en lengte en hoogte en diepte is van de liefde van Jezus Christus, die alle kennis te boven gaat. Niemand kan dus in zijn eentje het Woord van God ten volle verstaan. Daar heb je alle andere gelovigen voor nodig. Elke gelovige verstaat dus maar zeer ten dele wat de wil van God is.
Daarnaast gaan de ontwikkelingen door. In elke tijd komen er weer nieuwe dingen op ons af. Gelovigen moeten daarop vanuit de Schrift een antwoord geven. Maar niet iedereen zal zomaar met die nieuwe antwoorden instemmen. Al die dingen zorgen er dus voor, dat er in de kerk verschil van mening zal blijven. Dat is ook helemaal niet erg. Maar het moet ons wel voorzichtig maken om ons eigen standpunt absoluut te stellen alsof dat het enige geldige is.
Die verschillen van mening zullen er ook voor zorgen, dat er zich soms conflicten zullen voordoen. Zelfs dat is niet erg als we maar op een geestelijke wijze met conflicten omgaan. Maar daar zit nu vaak het probleem. Paulus zegt in de eerste brief aan de Corinthiërs: "Want scheuringen moeten er wel onder u zijn, zal het blijken, wie onder u de toets kunnen doorstaan" (1 Cor. 11: 19). Conflicten zijn dus onvermijdelijk, zegt Paulus. Dat is niet een soort noodlot. Het heeft met de zonde te maken. Het zou niet zo moeten zijn, maar de realiteit leert ons dat het wel zo is.
Voor de Here zijn die conflicten een soort toetssteen hoe we ermee omgaan: Of wij het van Hem verwachten of ten diepste op onszelf gericht zijn.

Oorzaak
Er kunnen allerlei redenen zijn waardoor in de kerk een conflict ontstaat. Verschil van mening over zakelijke dingen. Moet er wel of niet een nieuw orgel worden aangeschaft? In dat soort dingen weet men er vaak wel uit te komen. Moeilijker wordt het als mensen met principiële argumenten aankomen. Zeker als de één zaken heel principieel opvat die voor het gevoel van de ander onder de christelijke vrijheid vallen (bijv. zaken over liturgie). Het is dan ook de vraag: In hoeverre gaat het om dat "principiële" of zijn er misschien diepere motieven? Jaren geleden zei een predikant van een ander kerkverband tegen mij: "Er zijn bij jullie kerk veel malcontenten". Ik kon die opmerking niet zo waarderen. Het is ook de vraag of het terecht is. Voor mijn gevoel is het een probleem dat in heel kerkelijk Nederland een rol speelt. Maar hoe het ook zij, ook wij hebben er bij tijd en wijle mee te maken.
Het woord "malcontent" wordt niet zoveel meer gebruikt. Volgens van Dale is het verouderd, maar het geeft wel iets aan. Malcontenten zijn mensen die altijd ontevreden zijn. Ze lijden aan een soort chronische ontevredenheid. Altijd hebben ze kritiek. Dan op de ambtsdragers, dan op de gemeente, dan op de prediking. Als ze wat het ene betreft niets kunnen vinden komen ze wel met iets anders.
Die ontevredenheid kan allerlei oorzaken hebben. Het kan te maken hebben met moeiten in het dagelijkse leven. Dat men problemen heeft op het werk of in het gezin. Dat een huwelijksrelatie verstoord is of dat problemen uit het verleden nooit zijn opgelost. Ik heb de indruk, dat het ook nogal eens te maken heeft met een minderwaardigheidsgevoel. Als mensen een lage dunk van zichzelf hebben, geeft het hen een goed gevoel om op anderen kritiek te hebben. Hoe meer ze een ander naar beneden halen op grond van zijn standpunten of zijn visie des beter gaan ze zichzelf vinden. In kerkelijke conflicten spelen deze verkeerde uitgangspunten mijns inziens een grotere rol dan we op het eerste gezicht denken. Die gevoelens van ontevredenheid kunnen lange tijd latent aanwezig zijn en door omstandigheden ineens tot een uitbarsting komen.
Wij worden daarvoor gewaarschuwd in de brief van Jakobus.
Jakobus zegt tegen zijn lezers: "Waaruit komt bij u strijden en vechten voort? Is het niet hieruit: uit uw hartstochten, die zich in uw leden ten strijde toerusten?" (Jak. 4:1). Jakobus signaleert, dat er heel wat conflicten voortkomen uit een verkeerd bron. Uit zelfhandhaving en egoïstische motieven. Uit gebrek aan vergevingsgezindheid en uit eerzucht. Die verkeerde motieven zetten aan tot strijd. Jakobus waarschuwt ons daar voor om juist andere wegen te zoeken.

Remedie
Wat kun je nu doen om dit soort dingen te voorkomen? De dichter van Psalm 25 vraagt aan de HERE of vroomheid en oprechtheid hem mogen behoeden (Ps 25: 21a). Hij stelt dus vroomheid en oprechtheid voor als twee personen, die hem begeleiden op zijn levensweg. We zouden in onze tijd zeggen: Vroomheid en oprechtheid als de twee body-guards om je te beschermen, zodat er geen aanslag op je gepleegd wordt. Want het is duidelijk, dat ook gelovigen gevaar lopen als het om aanslagen gaat. De duivel houdt ervan om alles op zijn kop te zetten en gelovigen tegen elkaar op te zetten. Het is niet voor niets, dat de dichter van Psalm 25 om die twee body-guards bidt.
Vroomheid, dat is op een zuivere manier met de Here omgaan en Hem in het middelpunt van je leven stellen.
Oprechtheid, dat is op een zuivere manier met je naaste omgaan. Als je iets tegen je naaste hebt dingen bespreekbaar maken en uitpraten en niet de boosheid voeden door niets te zeggen. Het is het verlangen om zaken uit te praten en ze niet te laten escaleren. Oprechtheid is niet alleen eerlijk zijn naar je naaste toe, maar ook eerlijk zijn naar jezelf toe. Wat is mijn diepste beweegreden dat ik hier moeite mee heb? Waarom irriteert mij dat in het kerkelijk leven? Met vroomheid en oprechtheid als begeleiders is er minder kans op conflicten. Het is het leven geleid door de Heilige Geest. In dat leven zullen de vruchten van de Heilige Geest te zien zijn, die Galaten 5: 22 noemt: Liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Als die vruchten merkbaar zijn in de gemeente dan wil dat niet zeggen dat er zich nooit conflicten kunnen voordoen, maar dan wordt er wel alles aan gedaan om ze te voorkomen. Bovendien wordt er op een geestelijke manier met die conflicten om gegaan als ze zich mochten voordoen. Tot eer van onze Here en tot heil van Zijn kerk op aarde.

Moedgevend
De Bijbel roept ons op vredelievend en vergevingsgezind te zijn. Dat is de opwekking om waar mogelijk conflicten tegen te gaan en uit de weg te ruimen. De Here Jezus zegt in de zaligsprekingen: "Zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden". Ondanks deze opwekkingen zullen tot aan de jongste dag conflicten in Christus kerk op aarde blijven bestaan. Ook tussen mensen die oprecht de Here liefhebben. Want de zonde blijft zijn verwoestende werk doen zolang we op deze aarde zijn. Maar de troost van Gods Woord is, dat het conflict niet het laatste woord heeft. Wij zien dat in een conflict dat heel eerlijk in de Bijbel getekend wordt.
Het conflict tussen Paulus en Barnabas die samen de eerste zendingsreis hebben afgelegd. Als ze aan de tweede zendingsreis willen beginnen ontstaat er een verschil van mening over de vraag of ze Marcus mee zullen nemen. Paulus wil dat niet, omdat hij hen tijdens de eerste zendingsreis in de steek gelaten heeft. Maar Barnabas wil Marcus tegemoet komen en hem een nieuwe kans geven. Het conflict tussen die beiden loopt hoog op. Zo hoog dat ze verbitterd uiteengaan. Het conflict wordt niet opgelost. Ze gaan gescheiden op zendingsreis. Paulus gaat met Silas op pad en Barnabas trekt met Marcus een andere kant op.
Het eerste wat opvalt is, dat Gods werk hierdoor niet stagneert. Het zendingswerk gaat door. Er is zelfs sprake van een verdubbeling van de zendingsactiviteit. Want nu gaan er twee groepen op pad. Dat is natuurlijk geen reden om het conflict goed te praten. Het is tegen Gods bedoeling dat broeders verbitterd zijn. Maar het laat wel zien, dat de Here niet machteloos er tegenover staat, maar dat Hij ook dit conflict doet medewerken ten goede voor de uitbreiding van Zijn koninkrijk.
Het tweede is, dat later blijkt dat het conflict is opgelost. Paulus schrijft in zijn 2e brief aan Timoteüs positief over Marcus. Hij zegt: "Haal Marcus af en breng hem mede, want hij is mij van veel nut voor de dienst" (2 Tim. 4:11). Dat is natuurlijk vele jaren later. Maar het laat wel zien, dat waar mensen zich laten leiden door de Here en zijn Woord er toch een weg naar elkaar toe te vinden is. De bereidheid om elkaar in liefde te aanvaarden is in staat conflicten te overwinnen.

M.J. Oosting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen