Venster naar de wereld

'Er is in Leiden maar één plaats waar ik mezelf kan zijn.' Hij rekte zich loom uit en vervolgde: 'En dat is hier.' Hij loopt al meer dan drie jaar op straat, behoort tot de kleine harde kern van overlastveroorzakers en heeft een sfeer van onrust en agressie om zich heen hangen. Enigszins overrompeld was ik wel. We waren niet in gesprek, hij plaatste zijn opmerking in de ruimte van het Aanloophuis, waar op dat moment niet zoveel gasten waren. Maar zo is zijn manier van communiceren: hij zegt wat hij vindt en iedereen mag dat horen. Wat jij er mee doet, dat moet jij maar weten. Dat doet hij op straat, dat doet hij in de groep, dat doet hij ook in een gesprek onder vier ogen. Zo is hij. En met hem trouwens veel jongens van de straat. Hun leven speelt zich immers af in de openbare ruimte, privacy is er niet. Nergens. Soms zegt deze man verschrikkelijke dingen, dingen waar anderen bij steigeren. Onberekenbaar, denkend vanuit zichzelf en zijn gevoel. Maar soms zeer verrassend uit de hoek komend. Zoals deze keer. Of zoals die keer toen hij via ons een luxe vest aangeboden kreeg. Hij was er kinderlijk blij mee. 'Dat heb ik in het huis van God gekregen, dat vergeet ik nooit meer.' Hij heeft er inderdaad een hele tijd in rondgelopen. Vaker bij ons over de vloer dan in de tijd daarvoor. En minder provocerend. En dan nu deze opmerking.

Gastvrijheid
Dit soort veranderingen zien we regelmatig in het Aanloophuis. En zijn we daar op uit? Is dat de bestaansreden van het Aanloophuis? Ja en nee. Nee, omdat we niets anders bieden dan een luisterend oor. We zijn gastvrij, zonder de ander iets op te dringen. Gastvrijheid is ook geen gastvrijheid meer als het een middel is om iets anders tot stand te brengen. We willen een tegenover zijn. Mens tegenover medemens, de naaste. Met alle liefde en respect. In alle eigenheid overigens: we zijn christen en daar komen we ook voor uit. Maar de ander mag ook zichzelf zijn. Of eigenlijk: mag tot zichzelf komen. En waar een mens dat kan, krijgt hij de ruimte om te veranderen. Dat zie je dan ook regelmatig gebeuren. En ja, daar zijn we inderdaad op uit. Daar proberen we bouwstenen voor aan te dragen. In de vorm van spiegelmomenten. In de vorm van een stukje lezen als afsluiting van elke openstelling. Zaaien en voorleven. In de hoop (!) dat er iets gaat gebeuren bij die ander. Dat is een groot deel van de motivatie van onze gastmensen, die bij toerbeurt de bezoekers ontvangen.
Ik heb deze gast bedankt voor zo'n gaaf compliment. Want dat is het. Het is een bevestiging dat we iets hebben laten zien van de liefde van onze Here Jezus Christus. In de praktijk komt het voor een groot deel neer op het geven van aandacht en het accepteren van de ander als medemens.
Kunt u zich indenken wat dat betekent voor iemand die ongewenst is? Weet u wat het betekent als je er wel bent, maar niet gezien wordt. Wat het is als mensen naar je kijken alsof je iets smerigs bent? Weet u wat het dan betekent, dat er mensen zijn -in naam van God!- die je nou eens niet als tweederangsmens behandelen. Niet als een mislukte gebruiker, maar als een mens met positieve en negatieve kanten; niet als een (enge) psychiatrische patiënt, maar als medemens met menselijke problemen; niet als zielig en eenzaam, maar als mens met eigen kansen en verantwoordelijkheden. Kom eens kijken en zie hoeveel mensen hiervan opbloeien.

Daarnaast kan iedereen bij ons terecht voor -gratis- koffie, thee en limonade. Een zitplaats, droog als het regent, warm als het koud is. En altijd dat respect voor de mens die tegenover ons zit of staat. Met een warmte die de meeste van onze gasten nergens anders tegenkomen. En waarin ze zich koesteren. Of ze nu dak- en thuisloos zijn, een psychiatrisch handicap hebben of 'alleen maar' eenzaam zijn.

Noden
En daarin heeft iedereen weer zo zijn of haar eigen wensen en noden. Maar grofweg is er wel enige structuur aan te brengen in wat er gevraagd wordt. In de doelstelling van de Stichting voor Stadspastoraat te Leiden (die het Aanloophuis beheert) staat de opdracht zich te richten op de vragen en noden vanuit de stedelijke samenleving van Leiden. Wanneer we ons beperken tot de sociale en geestelijke noden, dan lopen een aantal daarvan aardig in het oog.

Met een psychiatrisch ziekenhuis in de buurt is het niet meer dan logisch dat er een groot aantal mensen met een psychiatrisch ziektebeeld in de stedelijke samenleving van Leiden aanwezig zijn. Deze mensen zijn vaak niet in staat zichzelf te redden en zijn vaak zonder werk of andere dagelijkse bezigheden. De vragen die op ons afkomen vanuit deze mensen variëren van vragen over hele praktische dingen tot vragen over relationele problemen.
Ook vragen over God en het geloof worden gesteld. Vaak blijkt dat er op al deze gebieden een hele hoop misvattingen bestaan. Luisteren is vaak waar zij behoefte aan hebben om ook voor henzelfde dingen op een rij te zetten.

Aandacht voor henzelf om te weten dat ze ook bestaan, er ook mogen zijn.
Naast psychiatrische gehandicapten zijn er in Leiden heel wat mensen die geen vaste verblijfplaats hebben. De meeste van hen hebben overdag geen structurerende bezigheden. Waar zij in de allereerste plaats behoefte aan hebben is een plekje om te zitten en een kop koffie. Daarna ook een luisterend oor om hun grieven te kunnen uiten. Soms is daarna de weg vrij voor een gesprek.

Van de daklozen en psychiatrische gehandicapten die het Aanloophuis bezoeken is een groot aantal alcohol- of drugsverslaafd. Vaak is niet te zeggen wat oorzaak en gevolg is. Deze groep is wel te traceren, maar moeilijk in de omgang en ook moeilijk te helpen, zeker wanneer ze dat niet willen. Bij verslaafden is er de behoefte om anderen voor hun karretje te spannen: geld of andere voorziening in hun behoeften wordt gevraagd van medewerkers en gasten. Soms willen zij alleen maar een zitplaatsje (als iemand erg stoned is), soms ontstaat om het minste of geringste een complete rel (als iemand dronken is).

Aangenomen wordt dal ook in de samenleving van Leiden veel mensen zijn die te lijden hebben van de verindividualisering. Mensen die weliswaar een dak boven hun hoofd hebben, maar om de een of andere reden niet of nauwelijks meer in contact komen met andere mensen. Helaas is deze groep mensen niet zo gemakkelijk te traceren en dus te bereiken als de andere groepen, omdat ze zich niet duidelijk als groep aandienen én omdat ze zich veelal wat terug getrokken hebben uit de samenleving. Deze mensen hebben voornamelijk behoefte aan een tegenover: een luisterende persoon die ingaat op wat zij te berde brengen; die hen zien zitten en die aandacht voor hen hebben. Soms komt er iemand met een concreet probleem waarbij verwezen kan worden naar een hulpverleningsinstantie.

Open huis en hart
Deze zomer zijn we 11 jaar open. Vijf keer 2 uur per week, voornamelijk in het weekeinde. En in die tijd is er meer dan 36.000 keer een mens over de drempel gestapt.
Maar de geschiedenis van het Aanloophuis gaat veel verder terug. Die begint al in 1961, wanneer de Leidse zwerver Johannes Brandt bij zijn overlijden aan drie Leidse kerken elk meer dan een miljoen nalaat. De Christelijke Gereformeerde Kerk is er een van.
Wanneer dat geld na 25 jaar vrijkomt wordt besloten het te besteden aan een groot project. Een project waarin de gemeenteleden gestimuleerd worden hun diaconale taak uit te oefenen.
Het is een aanloophuis geworden. Een plaats waar de kerk een venster naar de wereld heeft. Een plaats waar kerkmensen kennis kunnen maken met de noden van mensen die leven aan de rafelrand van de maatschappij. Een plaats ook waar omgekeerd mensen die in moeilijke omstandigheden leven, een open huis en een open hart van de kerk kunnen vinden. Of eigenlijk: van de Heer van de kerk. Want Hij heeft -lang geleden al- gekozen voor mensen. Gekozen voor het redden van mensen in slavernij. Gekozen om te wonen bij mensen. Ook bij mensen die leven aan de rafelrand van de maatschappij. Om er voor hen te zijn: IK BEN er! Heilig, maar ook aandachtig en trouw, liefdevol en daadkrachtig. En iets daarvan mogen wij, als medewerkers, als kerkleden, laten zien en doorgeven. Ook wij mogen gewoon 'er zijn'. Als zondige mensen en toch: totaal anders. Aandachtig en vertrouwend, vol van Zijn liefde en getuigen wordend van Zijn daden. Het is goed om -samen- in het Aanloophuis te zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen