De Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) en de CGK

Gesprekken
Al sinds de jaren '80 van de vorige eeuw hebben er in opdracht van beide synodes intensieve gesprekken plaatsgevonden tussen deputaten van de GKV en van onze kerken. De draad van vroegere reeksen gesprekken die in de jaren '60 waren afgebroken, was daarmee weer opgenomen.
Op een aantal synodes is over de voortgang van de gesprekken gerapporteerd, waarbij onder de diverse thema's die aan de orde waren vooral dat van de 'toe-eigening des heils' veel aandacht kreeg. Het bleek dat in de gescheiden geschiedenis van een eeuw afstand was gegroeid - in visie, in verstaan van elkaar, en in de praktijk van prediking en bearbeiding van de gemeente.
In het licht van de Heilige Schrift en daarbij van de gemeenschappelijke belijdenisgeschriften, is wederzijds moeite gedaan om tot elkaar te komen. Dat heeft er onder de zegen van de Here toe geleid, dat aan onze synode in 1998 kon worden gerapporteerd, dat op de wezenlijke punten van de toe-eigening van het heil overeenstemming werd bereikt. Op de synode leidde dat tot het besef dat een mijlpaal was bereikt. De gesprekken waren niet oeverloos geweest!
Deputaten voor de eenheid van gereformeerde belijders droegen die naam niet voor niets! Zo werd het in 1999 ook op de synode van de GKV beleefd. Al werd aan beide kanten natuurlijk beseft, dat na deze bemoedigende ontwikkeling nog een lange weg verder te gaan was.

1998 en verder
De opdracht van de synode van 1998 was - natuurlijk - om verder te spreken. In het verlengde van de overeenstemming op wezenlijke punten lag de vraag naar de manier waarop in de praktijk, vooral van de prediking, deze dingen tot hun recht kwamen. Het gaat immers bij de thema's van verbond en bevinding, zonde en genade, het werk van de Heilige Geest, en het met onderscheid zien naar de gemeente en daar geestelijke leiding aan geven, niet om theorie, maar om de realiteit van de bediening van Gods Woord.
De synode droeg deputaten op te zoeken naar wegen om in de diverse geledingen van het kerkelijk leven op een vruchtbare manier over deze dingen te speken. Daar is en daar wordt in goed overleg met de vrijgemaakte deputaten op diverse manieren aan gewerkt. In de afgelopen jaren heeft De Wekker er de sporen van te zien gegeven.
Een opdracht van de synode aan deputaten was ook - in het licht van de gevonden overeenstemming - na te denken over de mogelijkheden van een federatie tussen beide kerkverbanden. Tegen een dergelijke mogelijkheid was door eerdere synodes steeds 'nee' gezegd. Het was in relatie met de Nederlands Gereformeerde kerken enkele keren ter sprake geweest. Nu werd beseft dat er op een andere manier over zou kunnen worden gedacht, omdat het ging om een relatie waarin meer dan ooit tevoren op wezenlijke punten overeenstemming was gegroeid.
Tegelijk werd natuurlijk beseft, dat er gezien de verscheidenheid in het kerkelijk leven, gezien de verschillende geestelijke beleving en praktijk, zorgvuldigheid en geduld werd gevraagd.

"Federatief groeimodel"
O.a. wat betreft de mogelijkheden van een federatie is die zorgvuldigheid door gezamenlijke deputaten betracht. Het woord 'federatie' werd niet gebruikt, maar er werd gezamenlijk een 'federatief groeimodel' ontwikkeld dat bedoelde tot uitdrukking te brengen, dat er in de kerkelijke contacten niet iets moest worden opgelegd. Er kon in de landelijke en plaatselijke ontwikkelingen recht worden gedaan aan de eigen verantwoordelijkheid van alle kerkelijke vergaderingen. De les van 1892, waarbij een vereniging van boven werd opgelegd, moest niet worden vergeten!
Waar vooral aan werd gedacht was, dat in de ontmoeting met elkaar op alle niveaus het gesprek voor Gods aangezicht zou worden gezocht om juist ook met het oog op de praktijk van het geestelijk leven elkaar te ontmoeten. In die zin dient immers de doorwerking van de bereikte overeenstemming vruchtbaar te worden gemaakt.
De synode van 2001 waar uitvoerig gerapporteerd werd over de gezamenlijk ontwikkelde visie, heeft het element van de voorzichtigheid nadrukkelijk opgepakt. De synode sprak uit, dat het ontwikkelde federatieve groeimodel een goed model is, maar tegelijk besloot de synode ook nog niet tot daad werkelijke "invoering" ervan over te gaan. Het zou beter zijn eerst een indruk te hebben van de wijze waarop in de plaatselijke kerken over deze route geoordeeld wordt. En er was nog geen tijd geweest daar met de plaatselijke gemeenten contact over te hebben. Tevens overwoog de synode dat er in de plaatselijke contacten met de GKV aandacht diende te zijn voor de nota over de toe-eigening van het heil, de bespreking van preken van plaatselijke predikanten van beide kerken, de gemeentebeschouwing en de relatie met de NGK wanneer die er is.

Van federatief groeimodel naar fusie?
De summiere schets van de ontwikkeling van enkele jaren geeft in ieder geval aan hoe zorgvuldig er met de relaties is en wordt omgegaan. Ook met de relaties binnen het eigen kerkverband. We hebben wat ervaring met elkaar en met de tere eenheid ook binnen de kerk.
Dat kwam onlangs aan het licht toen in de dagbladpers enkele opmerkingen van prof. Selderhuis werden opgetekend. Deze gebruikte het woord "fusie" als doel van het proces waarin beide kerkgemeenschappen elkaar ontmoeten en sprak over "twee kerken die op weg zijn naar eenwording".
Publieke en rechtstreekse reacties, ook in de richting van deputaten Eenheid, vroegen of dat wel kon worden gezegd. Bezorgdheid klonk, o.a. over de vraag of er met de overeenstemming nu echt wel zoveel was bereikt. Het moet immers gaan over de praktijk van de zorg voor de gemeente, en over de functionering van een en ander in de prediking.
Deputaten willen graag duidelijk zeggen, dat de synode niet voor niets heel zorgvuldig is geweest. Het woord fusie doet daar geen recht aan. Daar zijn we nog niet aan toe. het bleek, zoals hierboven geschetst, dat de woorden die wél werden gebruikt, "federatie" en zelfs "federatief groeimodel", al moeite genoeg opleverden.
De opdracht van de synode van 1998 om aandacht te geven aan de vraag hoe datgene waarover overeenstemming werd bereikt in de praktijk gestalte krijgt, had ook in de overwegingen van de synode van 2001 een belangrijke plaats.

Voor Gods aangezicht kerk zijn
Een paar overwegingen willen deputaten er aan toevoegen, die voor ambtsdragers en gemeenteleden stof mogen zijn tot bezinning voor Gods aangezicht over de gebrokenheid van het lichaam van Christus.
Dat de CGK sinds meer dan een halve eeuw deputaten voor de eenheid van gereformeerde belijders hebben heeft te maken met de belijdenis dat er maar één lichaam van Christus is, en dat de eenheid ook op de organisatorische gestalte van de kerk slaat. Zoeken naar eenheid zal ook in die zin zoeken naar eenheid dienen te zijn.

Toen in de synode van 1998 van een mijlpaal werd gesproken was daarbij de gedachte natuurlijk ook aan een weg. Een mijlpaal op een doodlopende weg heeft niet zoveel betekenis.
De bedoeling van de aan deputaten verleende opdrachten was daarom het gesprek over de zaken die aan de orde waren te bevorderen. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan interne bezinning over hoe het bij ons is en hoe het bij de GKV is, maar ook aan gesprek met vrijgemaakten in de eigen regio, opdat we samen de betekenis van datgene waarover overeenstemming werd bereikt, ons meer en meer eigen zouden maken.
Wat ook gezegd is, is dat we niet net moeten doen alsof in de CGK alles aan Schrift en belijdenis beantwoordt. De overeenstemming wijst ook naar onszelf.
Als voor het aangezicht van God gezamenlijk wordt gezocht naar Zijn bijbels onderwijs voor deze tijd, en wanneer we elkaar daarop eerlijk aanspreken, zou daarmee ook geen perspectief voor de eenheid van de kerk dagen?
Deputaten hebben dat als de intentie van de opdracht begrepen die de synode hun gaf. Ze geven het graag door...

Namens deputaten,
J.W. Maris, voorzitter
J.W. Schoonderwoerd, secretaris

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen