INgeboekt

Marilynne Robinson, Gilead. De Arbeiderspers, Amsterdam en Uitgeverij Mozaïek, Zoetermeer 2005. € 18,95, 227 pagina’s, ISBN 90.239.9169.9
Een roman, bekroond met de Pulitzerprijs, met de National Book Award, gekozen tot boek van het jaar in onder meer The New York Times, The Washington Post en Newsweek, dat moet een bijzonder boek zijn. Gilead is inderdaad een bijzonder boek: authentiek christelijk en (wat toch maar zelden samengaat) literatuur van het hoogste niveau. De hoofdpersoon, John Ames, is predikant in Gilead, een stadje op het platteland van Iowa. Hij voelt het einde van zijn leven naderen en schrijft een brief aan zijn zoontje van zeven, waarin hij terugblikt op zijn leven en op het leven van zijn vader en grootvader die in dezelfde gemeente predikant waren. Zo wil hij zijn enige kind een erfenis nalaten van alles wat hij in zijn leven van belang vindt. De brief, die de hele roman beslaat, is de nalatenschap van een oude man, gerijpt in de omgang met Gods Woord, getekend door verlies en onvervulde verlangens. Tegelijk fel bewogen om zijn gemeente en vol liefde voor zijn vrouw en kind. Er komen veel ontroerende passages in het boek voor, bijvoorbeeld wanneer hij er aan denkt dat zijn zoontje later als volwassene zeker ook tijden zal kennen van twijfel aan zichzelf. Om hem als het ware nu al te bemoedigen, schrijft hij: “…jij (bent) een genade van God voor me geweest, een wonder, nog meer dan een wonder…” De waarde van het leven van zijn zoon ligt in Gods barmhartigheid, zoals Hij aan Abraham op hoge leeftijd Izaäk gaf. Ames probeert zijn zoontje nu al die dingen te leren waar hijzelf de tijd niet meer voor zal krijgen. Zo schrijft hij over de schoonheid van de natuur, over het overwinnen van eenzaamheid, over ‘Gij zult niet oordelen’, over doodsangst en schuld, maar evengoed over het genoegen om de All American Boys baseball te zien spelen. Zijn gedachten illustreert hij met herinneringen aan zijn voorgeslacht en aan mensen uit zijn gemeente. Telkens weer plaatst Ames de persoonlijke beleving van zijn geloof midden in het dagelijkse leven. Blijkbaar voelt hij intuïtief aan dat dàt de beste manier is om zijn zoon vertrouwd te maken met de rijkdom van het leven uit God. Zo gezien is Robinsons boek één lange, schitterende preek over het geloof van een christen in de Levensbron. Zoals het ook in de bekende ‘negro spiritual’ wordt gezongen: “Er is balsem in Gilead”.

J. Stolk

Jochem Douma, Scheuring, ballingschap en herstel. Uitgeverij Kok, Kampen 2005, € 10,–, 127 pagina’s, ISBN 90.435.1140.4.
Dit boekje is het vierde deel in de serie ‘Gaan in het spoor van het Oude Testament’. Het behandelt de geschiedenis van Israël na de scheuring in een tienstammenrijk en een tweestammenrijk. Ook komt de periode van de ballingschap aan de orde, met name de geschiedenis van Daniël en Ester. Eveneens is een hoofdstuk gewijd aan de periode van herstel van het rijk onder Ezra en Nehemia. Erg handig is de bijgevoegde kaart met een overzicht van onder andere koningen en profeten. Het deeltje bevat uitstekend materiaal voor persoonlijke bijbelstudie en bespreking in bijbelstudiegroepen. Dr. Douma wil de betekenis van de beschreven geschiedenis duidelijk maken voor ons leven. Daartoe leidt hij ons door de tekst van de Bijbel. Dan blijkt dat het verhaal van de Bijbel ons verhaal is. De conclusies komen vervolgens vanzelf. Een van de conclusies is: ‘Wie van de menselijke mogelijkheden om goed en vroom te leven hoge verwachtingen heeft, kan in de geschiedverhalen uit de koningentijd terecht om van het tegendeel overtuigd te worden.’ En: ‘De dragende grond voor de eeuwenlange geschiedenis van Israël en Juda is daarom alleen maar te vinden in het geduld van Jahwe met zijn volk’. Waar is wat de auteur zegt: de verhalen uit de Bijbel zijn actueel voor ieder die in de bijbelse geschiedenissen God met de mensen, met zijn eigen mensen en met de vreemden, bezig ziet. Ook van dit deeltje geldt: van harte aanbevolen. Voor meer informatie over de serie: www.gaaninhetspoorvandebijbel. nl.

D. Steensma

J.D.Th. Wassenaar, Om te zien, hoe het hun gaat. Een historisch onderzoek naar bedoeling en werkwijze van de kerkvisitatie. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer 2005. € 14,50, 221 blz., ISBN 90.239.0979.8
In deze historisch getoonzette fraaie studie bespreekt de auteur eerst de bijbelse achtergrond. Hij schetst vervolgens de historische ontwikkeling in vroege kerk en middeleeuwen, die van fundamenteel belang is geweest voor de principes, uit de tijd van de Reformatie. Luther, Melanchthon, Zwingli, Bucer, Calvijn, A Lasco en Knox troffen regelingen. De Franse kerk diende voor ons land als een model. In het gereformeerd protestantisme, zo blijkt uit het vierde hoofdstuk, kwam men voor de vraag te staan hoe men kon ontkomen een aan vorm van bisschoppelijk ambt. De kerken bleken nog al bevreesd voor het opkomen van hiërarchische trekjes, die aan het presbyteriaal-synodale karakter van de kerk afbreuk zouden kunnen doen. De kwestie bleef op de een of andere manier spelen en van tijd tot tijd duikt dan het verlangen op naar een bisschop, die met gezag leiding zou kunnen geven aan prediking en pastoraat. In het Algemeen Reglement (1816, Herv. Kerk) kreeg de administratieve kant van de visitatie bijzonder accent. De vernieuwing van de Hervormde kerk onder de kerkorde van 1951, legde de nadruk op een pastorale functie van de visitatie: gemeenteopbouw. Een schets van de situatie in de Gereformeerde Kerken gaat over in een uiteenzetting van de regelingen binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Vandaag komt de factor van de gemeenteopbouw er zeer nadrukkelijk bij. Het boek verdient serieuze aandacht in de kerkenraden. Wassenaar heeft op competente manier aandacht gevraagd voor de kerkvisitatie als middel, dat veel moeilijkheden kan voorkomen.

W. van ’t Spijker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen