Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het geheugen van de kerk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het geheugen van de kerk

Deputaatschap kerkelijke archieven

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Elk mens heeft een levensgang met daaraan gekoppeld een uniek geheugen. En daar horen bijzondere fotos, diplomas, hypotheekaktes, brieven, een dooptekst en een belijdenisboekje bij. Het bewaren van deze documenten vinden wij allen belangrijk. "Als het huis afbrandt, dan neem ik zeker de fotos mee!"

Ook de kerk, plaatselijk en landelijk, heeft een geheugen. Het zogenaamde archief. Plaatselijk zijn daarin opgenomen de notulen van de kerkenraad, belangrijke correspondentie, duidelijke afspraken over verkiezingen, regels over de keuze van de organisten. Wie er wanneer gedoopt is, maar ook wanneer mensen zijn overleden. Vaak heeft de kerkenraad naast de scriba een archivaris benoemd om het archief vorm te geven, zorg te dragen voor aanvullingen en het archief steeds te schonen. Een inventarislijst waarop systematisch het archief is ingedeeld, is een handig hulpmiddel. Zo kunt u een doopdatum vinden, maar ook de regeling van 10 jaar geleden over het percentage bij enkelvoudige kandidaatstelling. Bij garantie voor het gebouw of het orgel kan het ook een juridisch element hebben.

Ons kerkverband heeft een deputaatschap Kerkelijke Archieven benoemd. Dit bestaat uit twee theologen drs. R.W.J. Soeters en mevr. C.Th. Boerke; twee archivarissen, de heren mr. C.J. van Heel en F. van der Hart. En twee leden voor de documentatie, mevr. G. van der Laan-de Boer en J.N. Noorlandt. In het jaarboek 2006 vindt u op pagina 177 alle adressen.

Synodaal archief
Het archief van de generale synode en van de deputaatschappen worden door de archivarissen bewaard en beheerd. Het archief uit de periode 1892- 1980 ligt veilig in het Utrechts Archief, Alexander Numankade in Utrecht. Mr. C.J. van Heel uit Hattem beheert dit archief. Het archief vanaf 1980 ligt in het Streekarchief Rijnstreek in Woerden. Beheerder daarvan is de heer F. van der Hart te Krimpen aan den IJssel.

Documentatie
Naast archiefstukken als notulen is er een groot veld van materiaal dat veel waarde voor de geschiedenis heeft. Zo bewaren deputaten documentatie als geluidsopnames van preken, de prekenserie Uit de Levensbron, vele regionale en landelijke chr. geref. kerkbladen, een complete serie Goede Moed, krantenknipsels, gedenkboekjes, briefwisselingen, preekschetsen, foto’s en voorwerpen.
Een bijzondere collectie is die van Dick van Arkel. Hij heeft systematisch per gemeente een dossier bijgehouden. Na zijn overlijden heeft de collectie een goede plaats in het Documentatiecentrum gekregen. De duizenden foto’s bevinden zich in het depot in Nieuw-Amsterdam ten huize van mevr. G. van der Laan-de Boer. Zij helpt u graag op de zoektocht naar de juiste foto. Het Documentatiecentrum is net verhuisd en bevindt zich aan de Kernreactorstraat in Veenendaal. De heer J.N. Noorlandt is het aanspreekpunt voor vragen.

Kerkelijke kunst
Tenslotte zijn onze kerkgebouwen vaak waardevoller dan wij denken. Ds. Soeters en mevr. Van der Laan-de Boer zijn benoemd in de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst. Al diverse kerken hebben een boeiend inventarisatierapport gekregen van hun kerkgebouw. Een oude waardevolle Statenbijbel, gebrandschilderde ramen, een mooi doopvont worden deskundig beschreven. Handig voor inzicht, maar ook bij eventuele diefstal. Beide genoemde deputaten vertellen u er graag meer over.

Geheugen
Als voorbeeld tonen we een bijzondere briefkaart uit het Documentatiecentrum. Het is een kaart van A. Mak uit Schiedam, gedateerd 7 februari 1943. De postzegel laat inderdaad Hitler zien. Hij is tewerkgesteld in Kassel, Duitsland. Hij schrijft onder andere: “Ook ‘s zondags nog een halve dag erbij werken. Principes hebben absoluut geen waarde. Ze zeggen eenvoudig: De kerk staat er ’s middags ook. ’t Ergste is dat die dan dicht is. (...) Toch is het dikwijls heel moeilijk om maar stillekens achter den Heiland aan te wandelen.” Dit schreef hij aan ds. M.W. Nieuwenhuyze die een bemoedigend schrijven naar de jongens in Duitsland schreef.

Van de familie Mak vernam ik dat A. Mak het eind van de oorlog niet levend heeft meegemaakt. Dit maakt deze kaart nog aangrijpender. Een goed geheugen houd je wakker en geeft inzicht.

(drs. J.N. Noorlandt is secretaris van bovenbenoemd deputaatschap en woont te Rhenen.)


Elftal adviezen
Deputaten hebben tot taak om de kerken te stimuleren om hun archief goed te bewaren. Daartoe beleggen zij toerustingsavonden. De archivarissen geven advies op maatwerk.
De laatste tijd zijn er veel vragen over digitaal archiefbeheer. Hierbij geven wij u enkele adviezen:
1. Bewaar het archief in een brandwerende kast.
2. Bewaar het archief in archiefdozen waarbij u de dozen nummert en aangeeft wat de inhoud is.
3. U maakt een inventarislijst van het archief waarbij goed is terug te vinden wat in welke doos zit. Deze lijst is bij scriba en archivaris aanwezig. Uiteraard laat u deze lijst zien bij kerkvisitatie.
4. Goedgekeurde notulen worden door voorzitter en scriba ondertekend en bewaard.
5. Notulen en relevante correspondentie worden uitgeprint en goed bewaard in het archief.
6. Ledenlijsten worden regelmatig uitgeprint.
7. Leden die vertrekken worden bijgehouden. Een uitdraai wordt bewaard. De eerste computerproblemen geven aan dat leden “gedeletet” worden. Niemand kan later vinden dat iemand lid was. Dat mag niet.
8. De computer is een geweldig hulpmiddel in het kerkelijk leven. Maar het geeft ook gevaren: Oude bestanden van 10 jaar geleden kunnen niet meer worden gelezen!
Virussen kunnen hele bestanden vernietigen. Of vermenigvuldigen zodat heel Nederland kan meegenieten. Print voor het archief toch maar alles uit.
9. De kerkenraad stelt voor de kerkenraadsleden een virusprogramma verplicht en bekostigt dat indien nodig ook.
10. Bij voldoende deskundigheid kunt u ook kiezen voor het coderen van e-mails.
11. Het is verstandig een regeling te treffen waarbij twee personen op de hoogte zijn van wachtwoorden en inkomende e-mails kunnen bekijken. Dit om kwetsbaarheid van een individu te beperken.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 september 2006

De Wekker | 16 Pagina's

Het geheugen van de kerk

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 september 2006

De Wekker | 16 Pagina's