Samen rond het Woord in het gezin

Ook in gemeenten en bij kerkenraden leeft het verlangen om leiding te ontvangen om in onze tijd vorm te geven aan het samen als gezin bezig zijn met het Woord. Jonge ouders proberen een weg te zoeken om in een drukke tijd en jachtige samenleving de rust te scheppen om als gezin elke dag naar het Woord van God te luisteren en dit Woord te verwerken.

Verleden
De aandacht voor dit onderwerp is niet alleen van vandaag. Ook in de geschiedenis van de kerk zie je dat er uitdrukkelijk aandacht voor is. We hoeven maar terug te gaan naar wortels van onze eigen kerken. In de Reformatie stond niet alleen het onderwijs aan de jeugd in de kerk centraal door middel van een catechismus. Ook werd de noodzaak telkens onderstreept dat ouders hun kinderen zouden onderwijzen en met hen zouden spreken over de kernzaken van het geloof. Van Johannes Calvijn is het bekende woord dat het gezin “een kerkje in de kerk” behoort te zijn. In de tijd van de Nadere Reformatie werd ook speciale aandacht gegeven aan de plaats van het Woord van God in het gezin. Iemand als Willem Teellink heeft in zijn geschriften laten zien hoe belangrijk het is dat in het gezin de huisgodsdienstoefening in praktijk gebracht wordt. Daarnaast zien we dat in het puritanisme in Engeland, Schotland en Noord-Amerika dezelfde waarde wordt toegekend aan huisgodsdienst en vooral in tijden van opwekking is er ook een herleving van de huisgodsdienst. In sommige dorpen waren er geen woningen te vinden waar niet met elkaar gelezen, gesproken en gezongen werd.
Echter, het is niet alleen de geschiedenis die ons het belang ervan laat zien, maar in de Bijbel ontvangen ouders de opdracht om hun kinderen te onderwijzen in het Woord van God. In Deut. 6: 6-7 lezen we hoe ouders altijd en overal bezig moeten zijn met het doorgeven van de woorden van God aan hun kinderen. Dat moet niet incidenteel gebeuren, maar daarvoor structuur en orde nodig om kinderen de kernzaken van het Woord van God in te scherpen.

Vandaag
Het is dan ook een goede zaak dat er door jonge ouders met name ook gevraagd wordt om hierin leiding te ontvangen en vooral ook om er samen over te spreken. De vraag is dan niet of het noodzakelijk is, maar op welke wijze geef je er gestalte aan en hoe kun je de kinderen en ook de jongeren daar blijvend bij betrekken. Daarnaast is er ook een (grote?) categorie ouders die om welke reden dan ook hier niet mee bezig is. Uit een onderzoek van het LCJ onder jongeren is gebleken dat zeker niet in elk kerkelijk gezin bewust met het Woord van God wordt omgegaan. Lang niet in elk gezin wordt regelmatig doorgesproken over de preek die ’s zondags in de kerk wordt gehoord. Het komt voor dat er met jongeren nooit wordt gesproken over de verhouding tot God en over de betekenis van Zijn Woord voor ons leven.
Het is daarom van belang dat ook in de huisbezoeken hier aandacht voor is en wellicht in de jaarlijkse ronde van huisbezoeken hier wat extra aandacht aan te besteden.
Huisgodsdienst betekent dat we in onze gezinnen samen het Woord van God lezen, samen bidden, samen zingen en samen spreken over het Woord van God, bijvoorbeeld ook naar aanleiding van een preek.
Het probleem dat vaak genoemd wordt is het hebben van tijd. Kunnen wij daar in onze gezinnen wel echt tijd voor vrij maken? Vaak wordt dat ook als een excuus gebruikt wanneer er niet veel of weinig van huisgodsdienst terechtkomt. Het is vaak te druk of we zitten als gezin door de week maar heel weinig meer met zijn allen aan tafel tijdens de maaltijd vanwege de verschillende activiteiten. Iedereen heeft zijn eigen agenda en dat is zeker het geval als de kinderen wat groter zijn. Het is vaak al heel lastig om er met zijn allen te zijn.
Maar als wij echt overtuigd zijn van de noodzaak om met onze kinderen samen met het Woord van God bezig te zijn, is het toch ook niet alleen een kwestie van tijd. We zullen ook hier onze prioriteiten moet stellen. Zoals ook in de persoonlijke stille tijd er een discipline nodig is er de tijd voor te nemen, zo is het ook hier. We zullen zelf de tijd moeten nemen en moeten reserveren.

Het is belangrijk dat onze kinderen elke dag naar het Woord van God leren luisteren. Het stukje dat uit de bijbel gelezen wordt na de maaltijd, kan een goede aanleiding zijn om kinderen er een vraag over te stellen of ze begrepen hebben waarom het gaat. Er zijn ook vandaag verschillende uitgaven die ons daarbij kunnen helpen. Een stukje uit een dagboek dat eindigt met een vraag kan al een opening zijn om er over te spreken. Hardop bidden aan tafel is ook essentieel zodat onze kinderen leren wat het is om tot God te spreken en wat we aan Hem mogen vragen. We kunnen kinderen betrekken bij het gebed door hen mee te laten denken wat we in ons gebed in het bijzonder aan de orde zullen stellen. Daarbij zullen we in onze gebeden ook concreet de dingen noemen waar onze kinderen zich mee bezig houden, zodat zij merken dat er ook voor hen gebeden wordt. Ook het oefenen van het psalmversje voor school of zondagsschool is een manier om met elkaar bezig te zijn en uit te leggen wat hier door de Heere bedoeld wordt.

Geeft de preek op zondag geen aanleiding om regelmatig met elkaar te spreken over wat het Woord van God voor onszelf betekent en welke richting het Woord ons wijst? Als er nooit eens nagepraat wordt over de preek, en ik bedoel dan inhoudelijk, dan zit er toch wel wat scheef in geestelijk opzicht.
We moeten bij huisgodsdienst niet alleen maar denken aan allerlei nieuwe vormen die nog meer tijd kosten, maar het gaat er om dat wij bewust en doordacht omgaan met het samen lezen van de bijbel rond de maaltijden, samen bidden, samen zingen, samen luisteren naar de preek. Het is namelijk funest als zulke dingen alleen maar een gewoonte zijn, waarvan de kinderen verder niet merken dat ze voor ons als ouders van levensbelang zijn. Het is nodig dat onze kinderen leren dat de Heere spreekt op het moment dat we gaan lezen uit de Bijbel.
Ook is goed om na te gaan als ouders wat er op de catechisatie behandeld wordt.

Voorbereiding
We moeten ons er voortdurend op bezinnen hoe we met name onze jongeren die zich voorbereiden op het huwelijk ook hier in van dienst kunnen zijn. Zij zouden vanuit hun eigen opvoeding genoeg moeten mee krijgen om in de praktijk hiermee aan de slag te kunnen. Helaas is dat in veel gevallen toch niet zo. We zullen onze jongeren ook moeten leren, binnen onze kerkelijke gemeenten, hoe zij aan het dienen van de Heere en het luisteren naar Zijn Woord vorm moeten geven in het dagelijks leven.

We hebben daarin als ouders de taak om onze jongeren met de bijbel om te leren gaan als voorbereiding op hun verdere leven. We zullen hen moeten helpen bij het lezen van de Bijbel en het verstaan van de boodschap die God daarin tot ons doet komen.
Daarbij moeten we nooit vergeten dat huisgodsdienst niet het afwerken van een aantal regels is, maar vooral het centraal stellen van de omgang met de Bijbel als het Woord van God. Kennen we zelf als ouders de omgang met het Woord van God en horen we de stem van de Heere in Zijn Woord? Beven wij voor het Woord, zodat we er in onze harten diep respect en heilig ontzag is voor God? Hebben wij het Woord van God lief, omdat wij daarin onze zaligheid hebben gevonden? De kinderen en de jongeren mogen dan ook merken dat wij de Heere liefhebben en van harte naar Zijn Woord willen luisteren.

Overbodig om te zeggen dat het gebed onmisbaar is. De harten van onze kinderen en jongeren kunnen alleen bereikt worden door de Heilige Geest. Hij opent het hart van een zondaar. Wij kunnen als ouders in dat opzicht ook niets bewerkstelligen hoe goed wij alles misschien ook georganiseerd hebben. We mogen van de Heere op grond van Zijn verbond verwachten dat Hij door ons heen wil werken opdat onze kinderen en jongeren de Heere liefhebben. Dat is toch het grote doel.

H. Polinder
(ds. H. Polinder is predikant op Urk.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen