Jezus als koning: opgestaan (Het Koningschap van Jezus 3)

Vriend noch vijand rekende op een echte wending in het verloop der dingen. De vijanden verheugden zich en de vrienden van de Heiland waren totaal verslagen en ontsteld. Temidden van die desolate toestand voor de volgelingen van Jezus, schakelt God juist vrouwen in als de eerste getuigen van de opstanding.

De onverwachte wending
Ook in dit gedeelte van het Lukas-evangelie zien wij het verrassende karakter van Gods heilswerk. Dit is zo anders dan we in die Oosterse cultuur zouden verwachten. Lukas 23 (de verzen 55 en 56) sluit af met de liefdewerken van de vrouwen en Lukas 24 opent ermee. Heel hun arbeid is gericht op de verzorging van de dode Heiland. Nu worden uitgerekend deze vrouwen gemaakt tot eerste getuigen van Gods verlossingswerk in de Opgestane.
Door engelenmonden worden zij teruggeleid op de weg van het gesproken Woord (Lk. 24: 6b en 7; vgl. Lk. 9: 22 en Lk. 17: 25). Het onderwijs van hun Here en Heiland komt zo opnieuw in hun gedachten (Lk. 24: 8). In de wijze waarop Lukas de paasgeschiedenis beschrijft, vormt ‘gedenken’ een kernbegrip. Rond dat gedenken van het Woord van God vindt bij de vrouwen daadwerkelijk de wending plaats. Zo krijgen zij zicht op het heilshandelen van God in de opstanding van Zijn Zoon. De vrouwen komen echter met deze hemelse en heerlijke boodschap bij de discipelen geen steek verder. Daar landt Gods boodschap aanvankelijk helemaal niet (Lk. 24: 11).

De verborgen Verlosser
In het middelste gedeelte van Lukas 24 zien we tegen de avond twee bedrukte mannen van Jeruzalem naar Emmaüs wandelen. Voor hen is het nog geen Pasen. Ze zijn in druk gesprek gewikkeld over alle ontwikkelingen van de laatste dagen. Als zich een derde bij hen voegt, geeft diens ogenschijnlijke onkunde aan Kleopas volop gelegenheid om zijn hart uit te storten. De recente kruisiging in Jeruzalem houdt hen intens bezig. In de omschrijving van het gebeuren rond overlevering, veroordeling, kruisiging en dood van Jezus de Nazarener, zindert het van geladen begrippen als ‘een profeet’, ‘krachtig in werken en woorden’ (Lk. 24: 19 en 20).

En dan vers 21 dat getuigt van hoop en verwachting die zij hadden gekoesterd, tezamen met vele anderen. Zij hadden in deze Man van Nazareth trekken ontdekt van een verlosser. Met hun hele bestaan waren zij gericht op een wonderlijk bevrijdend handelen van God. Weer horen wij in de evangeliebeschrijving een kernbegrip ‘verlossen’ klinken. In Lukas 23 rond het kruis wordt verschillende keren een grondwoord gebruikt dat ‘redden’, ‘verlossen’ betekent. In Lukas 24 vers 21 wordt een begrip gebruikt dat ook kan worden weergegeven met ‘vrijkopen tegen een losgeld’. ‘Die Israël verlossen zou.’
Maar die hoop is nu totaal de bodem ingeslagen! Het is voor hen nu al drie dagen uitzichtloos en troosteloos. Dan die ontstellende en verwarrende berichten van de vrouwen die zich daarbij beroepen op boodschappen van engelen. De vrouwen beweren dat Hij leeft. Dat hebben de mannen niet kunnen verifiëren, ze hebben wel het lege graf gezien, maar Jezus hebben ze niet gezien! In dat verslag hoor je de twijfel. We hadden gehoopt op verlossing en die weg is nu doodgelopen.

Het Levende Woord
Voor die twee wandelaars was er eigenlijk niets meer over, dat ook maar enige grond kon geven aan hun vroeger gekoesterde hoop op verlossing. Zij staarden zich blind op een dode Heiland. Hij was dus niet de verwachte, gehoopte Verlosser.
Dan krijgen Kleopas en zijn metgezel onderwijs dat hen allereerst bestraft. Hoe dan wel? Vooral hun ongeloof met betrekking tot de boodschap van de profeten wordt onder kritiek gesteld in Lukas 24 vers 25.
Dan doorbreekt Jezus de beperkte verwachting van de Emmaüsgangers uit de tijd voor de kruisiging; zij hadden in Hem een profeet gezien. De Opgestane corrigeert dat door hun aandacht te vragen voor alles wat de profeten gesproken hebben. Het gaat hierbij niet slechts om een profeet, maar om de lijdende Messias. In dit onderwijs zet de Christus hun harten in vuur en vlam. Zo valt er een heerlijk licht over het onderwijs van Mozes en de profeten (Lk. 24: 27). Daarbij brengt de Heiland een duidelijke toespitsing aan op de weg naar Emmaüs. Het gaat om Zijn moeten lijden als de Messias. We zullen daarbij tevergeefs in de directe context zoeken naar oudtestamentische tekstverwijzingen. Het is de Heiland als de grote Uitlegger vooral te doen om de hoofdstrekking van de Wet en de Profeten. Zo leert Hij deze mannen te lezen wat God in het Oude Testament heeft geopenbaard.

Dan valt er over het lijden van Jezus van Nazareth een heel bijzonder licht, namelijk dat van de Here en de Messias. Die lijn wordt in het tweede boek van Lukas’ hand expliciet genoemd in Handelingen 2 vers 36. God heeft Hem, de Gekruisigde tot een Here en Christus gemaakt. Die boodschap klinkt helder en ontdekkend op de eerste Pinksterdag uit de mond van de apostel Petrus. Die lijn vinden we reeds in Lukas 24 vers 26 als er sprake is van ingaan in Zijn heerlijkheid (vgl. Lk. 9: 26). Dit vervullingsmotief treffen we ook aan in Lukas 24: 44-46. Daar komt het woord heerlijkheid weliswaar niet voor, maar daar is wel sprake van Zijn opstanding op de derde dag. Door dat onderwijs in het Woord is de Opgestane bezig om deze beide mannen uit hun ongeloof en twijfel te trekken naar de zekerheid van het verlossend heilshandelen van God. Hierdoor krijgen Zijn lijden en heerlijkheid een heel aparte belichting. Waarbij de verlossing door Zijn koningschap een enorme reikwijdte ontvangt. Op een mooie wijze is de spanning in dit gedeelte beschreven van gesloten ogen naar Hem met (door God) geopende ogen echt zien bij het breken van het brood. Van hopeloosheid en enorme twijfel worden ze door de verklaring van het Woord in vuur en vlam gezet, zodat de hoop weer gloort aan hun levenshorizon.

Bijzondere invulling
Door deze belichting vanuit het Woord krijgt hun eerdere verlangen naar verlossing een bijzondere invulling. Wat zij aanvankelijk voor het einde hielden, namelijk de kruisdood op Golgotha, blijkt in Gods heilsplan nu juist de weg te zijn waarlangs het volk van God vrijgekocht is. De tegenstanders dachten een grote, definitieve slag te slaan. Men beoogde in veroordeling en kruisiging een totale afrekening met de Nazarener. Toen de spotters rond het kruis Zijn koningschap belasterden, was de Koning bezig Zijn volk van zonde en schuld te bevrijden. Dwars door dat alles heen heeft de Kruiskoning de losprijs betaald tot verlossing van zondaren. Dat schandelijke kruislijden is niet langer een roemloos einde, maar middel in de hand van God om Zijn Messias naar de heerlijkheid te voeren. In de trouwe uitoefening van Zijn hoge en heilige roeping is wezen en werk van de Messias volkomen geopenbaard.

De Opgestane Heiland zoekt aan de tafel in Emmaüs nader contact met Kleopas en diens reisgenoot. Hij legt daar, tijdens het breken van het brood, iets van Zijn verheerlijkt leven voor hen open. Dan springt de vonk van herkennende liefde volkomen over. Dan breekt de bevrijdende kracht van Zijn onderwijs uit het Woord zich volkomen baan.

Een wonderlijk Koningschap
Het is al met al heel wonderlijk gesteld met het koningschap van de Messias. Juist in de beschrijving van Lukas valt het voortdurend op, dat Pasen niet in de eerste plaats een zaak is van de ogen, maar van de oren. De Opstanding heeft alles te maken met gedenken aan de woorden die Jezus tijdens Zijn omwandeling had gesproken. De Emmaüsgangers krijgen niet allereerst zicht op de Opgestane in Zijn opstandingslichaam. Ze worden, zonder dit aanvankelijk nog te beseffen, door de Opgestane geleid op de weg van het Woord. Mozes en de profeten worden zo belicht en doorlicht door de Opgestane, dat er vonken beginnen over te springen. Er is Lukas blijkbaar veel aan gelegen om de boodschap in te scherpen dat het Messiasschap van koning Jezus allereerst vraagt om een hart dat heeft leren luisteren naar Gods Woord, meer nog dan om ogen die zien. Niet de wereldlijke glorie en politieke macht is het zegel van echtheid bij deze Messias, maar Gods verlossing door lijden tot heerlijkheid toont de betrouwbaarheid van Zijn persoon en werk.

Voor christenen A.D. 2007 komt het er juist op aan, temidden van de hopeloosheid en uitzichtloosheid die vaak voor ogen is de geloofsmoed te hebben om levende getuigen te zijn van de Messias en Zijn verlossing. Dan is de aanstotelijkheid van Zijn lijdensweg onopgeefbaar als heilsweg door Gods plan bepaald. Dat raakt het wezen van het geloof, dat vertrouwt op God en Zijn belofte, ondanks het feit dat het hier en nu vaak het tegendeel ziet. Dan brandt op de weg met Hem ons hart liefdevol voor deze Koning. We gunnen Hem als Opgestane Here de glorie en nemen hier ons kruis op, met zicht op Hem en op Zijn Komst.

(Prof. dr. T.M. Hofman is hoogleraar N.T. aan de TUA.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen