Processen van rijping

Het kost geen moeite om tientallen zware zonden op een rij te zetten. Wie zaken, die tot de wetteloosheid behoren, gedurende één week uit de kranten op een rij zet, heeft zo een paar bladzijden vol. Ik begin niet aan een overzicht. Maar je leest toch nieuwe dingen die je bezighouden. Je vraagt je af: hoe verdorven is een mens? Uit de Bijbel weten we dat de mens van nature geneigd is tot alle kwaad. Tot alle kwaad, niets uitgezonderd. Hoe ver dat gaat bleek uit het optreden van de Nazi’s in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De kampbeulen stonden voor niets. Ze bedreven kwaad in het kwadraat en nog erger.

“Moderne” zonden
In de kranten konden we lezen hoe sommige mannen op homoseksfeesten er bewust opuit waren om anderen met besmet bloed ziek te maken. Weer anderen uit de homoscene zoeken bewust de besmetting met het hiv-virus op. Het schijnt een enorme kick te geven. Laat het gaan om enkelingen – maar is dat zo?– deze dingen zijn opmerkelijk genoeg. Dit kan zich dus allemaal in de geest van de mens afspelen. Maar ook op het terrein van de heteroseksualiteit vinden allerlei ongerechtigheden plaats waarvan je denkt: hoe vinden ze het uit? Er staat blijkbaar geen rem op de zonde. Wanneer de zonde eenmaal in werking is gezet, gaat het van kwaad tot erger. Er is geen stilstand op die weg. Wie zich op die weg heeft begeven, moet maar één ding doen: zo snel mogelijk van die weg afstappen. Geen enkel excuus mag aan de hand worden gehouden. Het gaat om leven en dood. De laatste rem die God op de zonde heeft gezet, is de dood: de eeuwige dood in de duisternis ver van God, maar wel in een bewust bestaan.

Onder jongeren neemt het alcoholgebruik schrikbarend toe. En de leeftijd, waarop men teveel drinkt, wordt al jonger. Er zijn al jongeren – kinderen nog maar – in coma geraakt door teveel alcohol. Jongeren “drinken zich in” voordat ze een avond “uit stappen gaan”. Daarbij wordt onwijs veel gezopen. Letterlijk onwijs veel. Het blijkt uit de reacties van de kinderen en pubers dat ze niet of nauwelijks weten van de grote risico’s die ze lopen door grote hoeveelheden alcohol. Want een overdosis alcohol brengt altijd een beschadiging in het lichaam mee. Wanneer ze erop gewezen worden doen ze de gevaren schouderophalend af. We zien dan wel. Het zal wel meevallen. En ons treft het niet. De verblinding begint al vroeg!
Bepaalde vakantiegebieden dreigen een negatieve naam te krijgen door de “zuipende” jongeren die laten merken dat ze wanneer ze vol met de drank, leeg zijn aan verstand.

Hier ligt uiteraard een taak voor de ouders. Zijn ouders bang om hun gezag te laten gelden? Vrezen ze de “opstand” van hun kinderen? Deze dingen gebeuren ook in christelijke kringen. En ook jeugd uit de reformatorische hoek houdt zich hier wel mee bezig. Hier ligt dus een groot probleem. Het lijkt erop dat de overheid krachtiger moet ingrijpen ten aanzien van het beleid rond de alcoholhoudende dranken. Aan veel jongeren – en ouderen? – is het maat houden niet besteed. Het genieten van wordt tot een zwelgen in. De gevolgen zullen zich op de duur doen gelden.

Diepten van de ziel
Er zit iets mateloos in onze maatschappij. We zijn er met ons allen schuldig aan. Door de economisering van de samenleving hebben we kilheid binnengehaald. Het leven laat zich niet uitdrukken in economische categorieën. Economie in noodzakelijk. Maar ze is er om dienstbaar te zijn aan het leven van de mensen. Er is wel degelijk een bepaalde vorm van slavernij in onze westerse samenleving binnengeslopen. Wij zijn moderne slaven van de mammon geworden. Wij zoeken onze schatten op de aarde. De horizon is beperkt tot het tijdelijke leven. We zoeken een carrière die ons min of meer comfortabel door het leven brengt en na de voltooiing van de loopbaan moeten we nog een aantal onbekommerde en zorgeloze jaren van genieten meemaken. En zo tegen het tachtigste, negentigste levensjaar moeten we zonder problemen dit leven kunnen verlaten. Uiteraard overdrijf ik. Maar er is een tendens waarneembaar die deze kant opgaat. We proberen een groot probleem met oneigenlijke middelen op te lossen. Het kernprobleem is dat de mens leeg is geworden door de zonde. Er huist en spookt wel van alles in ons en we doen wel veel. We rennen en hollen en kiezen dikwijls voor een manier van leven waarin we kernwaarden als liefde, rust, gemeenschappelijkheid enzovoort onder zware druk zetten of dood laten gaan. Dat brengt een zekere felheid mee. Of juist een afkeer van het leven met zijn moderne vormen van slavernij. De ziel van de mens reikt diep. Er zitten diepten in ons die we zelf niet kennen. Het getuigt van inzicht en wijsheid als de dichter van Psalm 139 bidt om doorgronding van zijn hart. Of God hem wil kennen en hem wil duidelijk maken waar het niet goed zit. Het doorgronden van onszelf moeten we niet aan onszelf alleen overlaten. Een ander kan mij ook al niet doorgronden en ik de ander niet. Zelfs in goede huwelijken blijft ondanks alle goeds nog iets van een afstand, iets van een eenzaamheid voortkomend uit de diepten van de eigen ziel. Een mens kan voor zichzelf een raadsel zijn. Hij kan het ook voor een ander zijn.

De ware vervulling is nodig
Iedereen krijgt met deze gevoelens te maken. Er woont in ieder mens een hunkering naar geborgenheid, naar liefde, naar vervulling. Door de zonde zijn we de vervulling kwijtgeraakt. Althans die vervulling die ons werkelijk tot rust brengt en vrede geeft. Die vervulling, die ons het bestaan doet aanvaarden als een geschenk en opdracht. Het is de vervulling met de liefde van God. Het is de vervulling met Jezus Christus als Zaligmaker en Here. Het is de vervulling met de Heilige Geest. Maar wie verstaat deze dingen nog? Het kost al heel veel moeite om dit in de kerk duidelijk te maken. Het kost christenen al de nodige moeite om deze dingen zelf te beleven. Hoe moet het dan in de wereld waarin men vreemd is aan het Evangelie? We beseffen hoe moeilijk het evangelisatiegebeuren is. Hoe vreemd het Evangelie moet overkomen op mensen die er geen kennis van hebben.

Misleiding van de begeerten
Er is een proces van rijping aan de gang in de wereld. Dit proces zal doorgaan. De zonde zal rijp worden. Rijp voor het oordeel. Wie zondigt kiest ervoor. Tot zondigen wordt men niet gedwongen. Men volgt de begeerten van het hart. Men kan tegen die begeerten ‘nee’ zeggen hoe moeilijk het ‘nee’ zeggen ook kan zijn. Maar waar men zich oefent in het ‘nee’ zeggen tegen de zonde, merkt men dat de zuigkracht van de begeerten afneemt en verdwijnt. Men leert zelfs door het bedrog van de begeerten heen te zien. Men komt zover dat men zegt: heb ik me aan zulke begeerten overgegeven? Wat was dat voor dwaasheid? Hoe kon ik zover komen? Hoe kon ik zover wegzakken?

Wie aan de zonde toegeeft, wordt meegevoerd op het pad van de zonde. Dat is een ijzeren wet. En dit werkt keihard. Met alle gevolgen ervan. Vele levens liggen in puin omdat men zich liet meeslepen op het pad van de zonde. Men dacht te kunnen zondigen zonder al teveel schadelijke gevolgen. Men komt er op het pad van de zonde achter dat er altijd gevolgen achter de zonde aankomen. Gelukkig is er na de zonde wel leven. Maar dan moet men wel ernstig de vergeving van God zoeken en ook bereid zijn die vergeving door te geven aan anderen.

In Openbaring 22 lezen we dat wie liever onrecht doet, hij daar maar mee door moet gaan. De onreine moet zich maar blijven verontreinigen. Wie vuil is, hij make zich nog maar vuiler. Maar wie rechtvaardig is, hij moet nog meer gerechtigheid doen. Wie heilig is, wie dus ‘nee’ zegt tegen de zonde, hij moet zich blijven heiligen en ‘nee’ blijven zeggen tegen alle kwaad. De tegenstellingen zullen alleen maar groter worden. De politiek kan deze tegenstellingen niet overbruggen. Het is een plus voor onze minister-president Balkenende dat hij een scherp zicht had en heeft voor wat we dan maar normen en waarden noemen. Hij is er om gehoond maar zij die honen, mochten willen iets van de scherpte van blik van onze premier te hebben.
Wie niet wil luisteren naar de boodschap van God in onze wereld, moet het dan zelf maar uitzoeken. Het niet (willen) luisteren komt voor eigen rekening.

Liefde en trouw
We moeten onze jeugd vanuit het positieve van het Evangelie dringend waarschuwen voor al deze ontwikkelingen. Het gaat om hun geluk en stabiliteit. Er is in ons land en in de kerken nog heel veel positief ingestelde jeugd. Tegelijk is er het jeugdprobleem en het is van grote omvang. Minister Rouvoet zal er de handen vol aan hebben.
De Heilige Geest overtuigt de wereld van zonde, gerechtigheid en oordeel (Johannes 16: 8-11). In dat overtuigingswerk van de Geest hebben de gemeenten hun plaats en werk. Liefde en trouw zijn kernwaarden in het proces van volharding tot het einde toe. Ook liefde tot de kerken en trouw in het kerkelijke.

J. Jonkman
(Ds. J. Jonkman is predikant te Drachten.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen