Berijmingen van de catechismus

In de kerkdiensten wordt het evangelie verkondigd en kunnen we daar amen op zeggen in een geïnspireerd lied. Intussen wordt in de tweede dienst al eeuw in eeuw uit het Woord van God samengevat in de uitleg en prediking van de catechismus. Bij elk onderdeel van deze onze belijdenis zijn voldoende psalmen beschikbaar, omdat de catechismus de Schrift naspreekt.
Dat is de kracht van met name de Heidelbergse Catechismus. Over dit troostboek van de kerk zijn in de loop der jaren naast allerlei catechisatieboekjes talloze prekenbundels verschenen.
Minder bekend is echter dat er ook tal van berijmingen zijn ontstaan van ‘onze’ catechismus

Dr. H. van ’t Veld heeft zich na zijn promotiestudie niet alleen beziggehouden met Bunyan en daarover een grondige publicatie het licht doen zien. Hij is gestimuleerd om verder onderzoek te verrichten naar catechismusberijmingen en is er in geslaagd, dankzij intensief speurwerk. Van deze 29 berijmingen vanaf 1624 is een nieuwe goed verzorgde uitgave verschenen, dat de titel meekreeg Wegwijzer naar Christus.
Vanuit de weergave van hoe door de eeuwen heen zondag 1 van de Catechismus van berijmingen is voorzien, krijgen we een helder beeld van hoe men de troost van deze zondag heeft beleefd.
We kennen de dichter Van ’t Veld vanuit de liederen die hij heeft aangeleverd voor de bundel Schriftberijmingen. Daarnaast maken we in allerlei kerkenwerk gebruik van zijn liederen, die verschenen in de bundel Uit aller mond en in de drie bundels voor de basisschool Ook uit de mond der kinderen, waarin heel veel kinderliederen voorhanden zijn, die ook in evangelisatiewerk en clubwerk uitstekend kunnen gezongen worden bij en naast de bijbelvertelling.

Zondag 1
Zo is één van zijn bekende en ik mag wel zeggen beminde liederen zijn verwoording van zondag 1 van de Heidelbergse Catechismus onder de titel Ik heb slechts één houvast in leven en in dood (lied 137 in de bundel Uit aller mond). Dit lied is te zingen op de melodie van Psalm 89.

Ik heb slechts één houvast in leven en in dood:
mijn trouwe Heiland die zijn kostbaar bloed vergoot,
heeft heel de prijs betaald voor al mijn schuld en zonden.
Hij heeft mij vrijgekocht, uit satans strik ontbonden;
ik heb de zeggenschap over mijzelf verloren,
met lichaam en met ziel mag ik Hem toebehoren

Daardoor is hij door diverse mensen ertoe aangezet en gestimuleerd om bij alle zondagen van de catechismus een berijming te maken. In het tweede deel van dit nieuw verschenen boek kunnen we zien dat en hoe hij erin is geslaagd om daaraan gestalte te geven. Het is een intensief en knap werk om dit voor elkaar te krijgen. Zo heeft hij nu ook een derde strofe toegevoegd aan de twee coupletten over zondag 1.

Bij elk van de berijmingen van de zondagen van de catechismus heeft hij ook een melodie erbij vermeld, de ene keer van een psalm, de andere keer van een min of meer bekend gezang.
Daardoor worden we in staat gesteld om deze liederen te zingen.
Vandaag wordt nogal aandacht besteed aan geloofsopvoeding. We ontvangen in deze bundel liederen een voluit reformatorische handreiking.

Zondag 23
Om een indruk te ontvangen van wat dr. Van ’t Veld, die eerder op het zendingsveld werkzaam was, daarna als leraar Nederlands te Ede en als directeur van de christelijke middelbare school Ichthus te Veenendaal werkzaam was, geef ik zijn berijming van zondag 23 weer. Als melodie staat daarbij aangegeven Psalm 87.

1. Ik ben zo rijk, omdat ik mag geloven
wat ik van Gods genadewerk belijd:
het heil dat Christus voor mij heeft bereid,
gaat elke aardse rijkdom ver te boven.

2. Ik, door mijn zonden schuldig en onwaardig,
ben rijk, daar Christus al mijn schuld vergeeft.
In Hem die ook voor mij geleden heeft,
ben ik verlost en in Gods oog rechtvaardig.

3. Ik heb verdiend, dat ik de dood zal sterven
en dat geluk voor altijd van mij wijkt.
Om Jezus’ wil mag ik, zo eindloos rijk,
eenmaal de eeuwge zaligheid beërven.

4. Hoezeer mij steeds weer aanklaagt mijn geweten,
dat ik niet één van Gods geboden houd,
ofschoon mijn boze wil mij nog benauwt,
ik mag in Hem mij toch rechtvaardig weten.

5. God ziet mij onverdiend in zijn genade
in Christus nu als een rechtvaardge aan,
alsof ik nooit één zonde heb gedaan.
Hij spreekt mij vrij, mijn Rechter is mijn Vader.

6. Alleen in waar geloof kan ik aanvaarden
wat ik van Gods genadewerk belijd:
het heil dat Christus voor mij heeft bereid,
een rijkdom groot, oneindig hoog van waarde

Dr. H. van ’t Veld, Wegwijzer naar Christus, De Heidelbergse Catechismus berijmd en gezongen, 1624-2006, Uitgave van Boekencentrum, Zoetermeer 2007, 140 pagina’s, € 12,90, ISBN 978 90 239 2191 2

Van Amstel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen