Leven in het licht van Pasen (1)

Kunt u het Paulus nazeggen: dat de opgewekte Christus meer voor ons is dan de gestorvene. Zelf moet ik denken aan mijn preken uit de eerste jaren van mijn predikantschap. De kern daarvan mocht zijn: Jezus uw verzoenend sterven is het rustpunt van ons hart.
Kan er dan nog iets meer zijn dan Jezus' verzoenend sterven? Op deze vraag antwoordt Paulus in Rom. 8: 34: wat meer is, Jezus is de Opgewekte. In de reeks van dat meerdere is de volgende schakel: Jezus aan de rechterhand van God, onze pleitbezorger.

Schakels van een ketting
Hierboven gebruikte ik voor de genoemde vier gebeurtenissen in het werk van onze Heiland het woord ‘reeks’. Dat wil zeggen dat de genoemde vier heilsfeiten een onderlinge en innige samenhang vertonen. Schakels in de keten van het heilswerk van onze Heere Jezus Christus.
Paulus noemt in deze reeks de uitstorting van de Heilige Geest niet apart. Zij ligt onuitgesproken wel in deze reeks opgesloten.
Ter illustratie: de toespraak van Petrus op het Pinksterfeest in Jeruzalem, Handelingen 2: 33: “Nu Hij dan door de rechterhand Gods verhoogd is en de belofte des heiligen Geestes van de Vader ontvangen heeft, heeft Hij dit uitgestort wat gij ziet en hoort.”
Als bekroning van Zijn verhoging heeft Hij de beschikking gekregen over de Heilige Geest. Deze Geest heeft Hij uitgestort. Dat was in Jeruzalem te zien en te horen. En uit dit pinkstergebeuren concludeert Petrus: “Dus moet ook het ganse huis Israëls zeker weten, dat God Hem èn tot Heere èn tot Christus gemaakt heeft, deze Jezus, die gij gekruisigd hebt (Hand. 2: 36).
Petrus verklaart Pinksteren in aansluiting bij Jezus’ kruisiging op Goede Vrijdag. Het is treffend dat Petrus de uitstorting van de Heilige Geest ziet in relatie tot de verhoging. In dat heilshistorische verband neemt ook de kruisiging van Christus een plaats in. Op een wat andere manier dan Paulus dat doet in Romeinen 8 laat Petrus ons de schakel van de heilsfeiten zien.

Het beeld van een schakel. Daarmee wil ik er op wijzen dat de door Paulus genoemde heilsfeiten met elkaar verbonden zijn. Sterker nog: ze horen wezenlijk bij elkaar. Als je één schakel wegneemt, wordt de ketting verbroken. Dan is het kruiswerk van de verlossing geschonden. Dan kan de ketting niet meer functioneren. Dan wordt er een breuk aangebracht in het heilswerk van de Heere Jezus.

Het meer dan
Nu terug naar het woord ‘meer’ in de relatie van kruis en opstanding.
Het woord ‘meer’ wil niet zeggen dat het kruis het mindere is, als zou dat van mindere betekenis zijn. In een ketting heeft immers elke schakel zijn eigen betekenis. Haal er een schakel uit weg, de ketting is kapot. Het kruis is een onmisbare schakel in de keten van de heilsverwerving.
In het meerdere dat daarop volgt in vers 34, blijft het kruis van wezenlijke waarde. Dat de opwekking van Christus meer is, wil dus niet zeggen dat het kruis door Pasen van onwaarde is geworden. Integendeel, in het Paasevangelie blijft het kruis, dus Jezus’ kruisdood, zijn waarde en betekenis behouden. Denk maar aan de verschijning aan Thomas. Jezus laat juist op Pasen de littekens van zijn lijden zien.

Zonder Pasen had het kruis geen betekenis
We proberen nog iets dieper door te dringen in dat meerdere van Pasen boven Jezus’ kruisdood op Goede Vrijdag. Dan mag ik zeggen: zonder Pasen zou Jezus’ kruisdood geen heilsbetekenis gehad hebben. Dan zou het verlossingswerk van Jezus met zijn dood, dood gebleven zijn. Wat zouden we hebben aan een dode, dus aan een in de dood gebleven Jezus?

U hoort de verbazing over het ongeloof van de discipelen ook in de woorden van de engelen: wat zoekt gij de levende bij de doden, Lucas 24: 5.
Jezus had zelf zijn opwekking voorzegd. Hij moest veel lijden, gedood worden en ten derde dage opgewekt worden, Mattëus 16: 21.
Jezus’ opwekking hoort – als ik het zo mag zeggen – bij het plaatsbekledende heilswerk van Jezus Christus.
Omdat Hij opgewekt is, heeft Zijn sterven effect voor ons. Jezus’ dood zou voor ons geen heilsbetekenis gehad hebben, als Hij niet opgewekt was.
Daarom kan Paulus, na de dood van Jezus vermeld te hebben, schrijven wat meer is: Hij is de opgewekte.
Bovendien kan Hij alleen de opgewekte genoemd worden, als Hij van tevoren de dood is ingegaan. Juist omdat Hij plaatsbekledend de dood heeft ondergaan kan Paulus zijn opwekking meer noemen dan zijn sterven.

Pasen is nodig om aan Jezus’ dood zijn heilsbetekenis en heilsuitwerking te geven. Leven in het licht van Pasen wil eigenlijk zeggen: dat we bij twee heilsfeiten bepaald worden: bij zijn dood en bij zijn opstanding. Je kunt Pasen niet beleven zonder dat je naar zijn kruisdood wordt teruggebracht.
Maar ook het omgekeerde geldt: je hoeft bij het kruis niet te blijven staan. Want Jezus' dood is overwonnen. En daarmee ook onze dood.
Het is heilzaam om de schakels van de keten der verlossing een voor een, en dan ook in hun onderlinge en noodzakelijke verbondenheid gelovig te beleven.
Leven in het licht van Pasen is alleen mogelijk als het kruis in onze geloofsbeleving effectief beleefd wordt.
En daarom: van de gekruisigde naar de opgestane, en omgekeerd: van de opgestane naar de gekruisigde. Zalig wie niet gezien hebben en toch geloven. Hierin wordt de eenheid van kruis en opstandig beleefd.

W.H. Velema
(Prof. dr. W.H. Velema is emeritushoogleraar van de TUA.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen