Laat de moderne media eens staan

Tot 15 jaar geleden had vrijwel niemand gehoord van internet. Ook had slechts een enkeling een mobiele telefoon. Kunt u zich inmiddels een wereld indenken zonder deze technieken? Voor de meesten zijn internet en mobiele telefoon onmisbare instrumenten geworden om contacten te onderhouden of informatie te verkrijgen. De opmerking van vroeger ‘we schrijven elkaar’ is vervangen door ‘we bellen, e-mailen, msn’en of sturen een sms’. Inmiddels is het gebruik van de tv voor velen gemeengoed en wordt de vraag niet of nauwelijks gesteld hoe we als christen om dienen te gaan met dit medium. Laat staan dat er nagedacht wordt over onze tijdsbesteding op internet. Daarbij dient ook nog de vraag gesteld te worden wat we dan op internet doen. Is het niet vreemd te noemen dat met de opkomst van internet het tv-gebruik niet afneemt, maar juist via websites als ‘www.uitzendinggemist. nl’ toeneemt, ook onder reformatorische christenen? Van deze site werden in 2006 56 miljoen uitzendingen bekeken, terwijl dit aantal in 2007 al is opgelopen tot 104 miljoen en in de eerste 4 maanden van 2008 al 51,5 miljoen. Hoeveel draagt u daaraan bij? Onderscheiden we ons ook in dit opzicht als christen nog van de wereld?

Tv-gebruik
In Nederland heeft 98% van de huishoudens één of meerdere tv’s in huis. Hier wordt gemiddeld 186,3 minuten per dag naar gekeken. Dit betekent dat er per week 21,7 uur tv wordt gekeken, een forse deeltijdbaan zou je kunnen opmerken. Toch gaan er hier en daar geluiden op om de tv de deur uit te doen. Niet zozeer vanwege principiële bezwaren over hetgeen via de tv getoond wordt, maar meer vanuit praktisch oogpunt. Enkele citaten van iemand die de tv de deur uit heeft gedaan: “10 jaar, of misschien nog wel langer, zat ik ’s avonds om acht uur naar het journaal te kijken. Nu hoef ik die deadline niet meer te halen. Ik lees de krant wanneer ik tijd heb. Geen tv draagt bij aan je vrijheid. Kennelijk vinden wij mensen het lekker om geleefd te worden. De tv is eigenlijk de screensaver voor je hersenen. Met de tv aan staan je hersenen of non-actief. Als je geen tv hebt moet je gaan nadenken over wat je gaat doen. Nu gaan we soms een spelletje doen, of praten, of een boek lezen”. Heeft u zich wel eens afgevraagd wat de invloed van de tv op uw leven is?

Internetgebruik
Volgens onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft van de gezinnen met kinderen 98% toegang tot een PC. Van deze gezinnen hebben er 96% internetaansluiting. Ook van het gebruik van internet zijn diverse statistische gegevens bekend. Is het niet zo dat de frontale strijd die jarenlang gevoerd is tegen het gebruik van de tv over is gegaan in een achterhoedegevecht met de komst van internet? Ook binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn er velen die de tv buiten de deur houden, maar die klakkeloos een (open) internetaansluiting hebben genomen. Het liefst met een forse ADSL-aansluiting, zodat ook films bekeken kunnen worden. De vraag of er een gefilterde internetaansluiting nodig is wordt veelal overgeslagen, we zijn immers zelf baas van de PC? Hoe gaat u om met het gebruik van internet? Hiermee wordt uiteraard ook bedoeld het gebruik van msn, Hyves en allerlei andere virtuele communicatiekanalen. Staan we als christenen wel voldoende stil bij onze tijdsbesteding op internet en nog meer: bij hetgeen we op internet doen? In gesprekken over open internet gaat het vaak over het eenvoudig toegankelijk zijn van allerlei erotische en gewelddadige sites. Dat zijn zeker te verwerpen zaken en dat wordt door de meesten ook wel zo gezien. Maar is het aspect van de rusteloosheid die de tijdsbesteding achter internet met zich meebrengt niet een even groot probleem? Het is allemaal erg vluchtig en het klikken van de ene naar de andere site houdt maar niet op. Gaat u voor uzelf eens na wanneer u een internetpagina volledig hebt gelezen? Dus niet vluchtig bekeken en hier en daar wat woorden gelezen, maar of u werkelijk de informatie tot u hebt genomen. Is het nog wel mogelijk geconcentreerd te lezen? Kunnen we nog geconcentreerd een boek lezen gedurende een langere periode? En wat te denken van het luisteren naar een preek die drie kwartier duurt? Ziet u achter dit alles ook niet de hand van satan die op zeer listige wijze ons losweekt van een persoonlijk leven met God doordat daarvoor geen tijd beschikbaar blijft?

Mobiele telefoongebruik
Tegenwoordig tel je bijna niet meer mee als je niet in het bezit bent van een mobiele telefoon. Kan met de mobiele telefoon alleen gebeld worden, dan val je al helemaal buiten de boot. Op z’n minst moet je er mee kunnen sms’en, spelletjes doen, foto’s en films maken en bekijken en als het kan ook internet op gaan. Tegenwoordig zijn er in Nederland meer mobiele telefoons dan de 16 miljoen inwoners (in 1995 had nog maar 3% van de bevolking een mobiele telefoon!). Zodra kinderen een bepaalde leeftijd bereikt hebben moet de mobiele telefoon er komen. Zakgeld gaat in veel gevallen voor een belangrijk deel op aan beltegoed. Het is een niet te stuiten trend dat alle communicatiemiddelen meer en meer in elkaar vloeien. De moderne mobiele telefoon (of moet je die toch echt anders noemen?) bevat technieken waarvoor vroeger meerdere apparaten nodig waren. We zijn dus eigenlijk nooit meer onbereikbaar en werkelijk stille tijd schiet er vaak bij in.

Acceptatie of afstand nemen?
De jeugd groeit op met een totaal andere manier van communiceren en met elkaar omgaan dan de oudere generatie. Virtuele vrienden waarmee alleen contact via msn onderhouden wordt zijn geen uitzonderingen. De vraag aan een jongere hoeveel Hyvesvrienden hij of zij heeft zal de wenkbrauwen niet doen fronsen. Hoe hebben wij met dit alles om te gaan?

Christenen moeten een nieuwe geestelijk discipline aanleren, zo merkt de Amerikaanse dominee Mark Driscoll op. Tijdens zijn vakantie zonder zijn mobiele telefoon met allerlei moderne snufjes ontdekte hij hoe goed dat was voor hem en zijn gezin. Hij is er van overtuigd dat er een nieuwe geestelijke discipline aangeleerd moet worden: onthouding van technologie. Zelf zou ik het iets anders willen noemen, omdat de technologie op zich niet verkeerd hoeft te zijn: wij moeten de moderne media eens bewust laten staan. Zowel in het dagelijks leven als zeker tijdens een vakantieperiode kan het verkwikkend zijn eens heel bewust afstand te nemen van allerlei media die ons dagelijks omringen. Duidelijke afspraken binnen het gezin –misschien wel te beginnen met uw eigen dagindeling en tijdsbesteding – zijn aan te bevelen. Eenvoudige technische hulpmiddelen kunnen daarbij helpen. Neem een gefilterd internet, installeer een programma op uw PC waarmee het eenvoudig is in te stellen wie hoe lang per dag op internet mag of koop een mobiele telefoon waarop niet allerlei snufjes zitten.
Daarnaast zijn er praktische zaken die u helpen bij het omgaan met de media. Spreek duidelijk af wat u op tv gaat bekijken en zet hem dan ook niet eerder aan of laat hem niet langer aanstaan dan nodig. Voordat u internet opgaat is het goed eerst na te denken wat u precies zoekt of gaat doen, om te voorkomen dat u doelloos gaat surfen. Nog belangrijker is de vraag of u al deze zaken werkelijk wel nodig hebt. Is het niet mogelijk er gewoon geen gebruik van te maken? Zeg nu niet meteen ‘dat kan in deze tijd niet meer’, maar overweeg deze mogelijkheid eens voor u op een moment waarbij u niet gestoord wordt door binnenkomende sms-berichtjes of emailtjes, of waarbij een schreeuwende reclame uw meditatief moment ruw verstoort.

A.J. van der Wekken
(Drs. A.J. van der Wekken is ouderling in de gemeente van Leerdam en voorzitter van deputaten LKB.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen