De liefde van Christus

Citaat:
Tienduizend werelden zouden niet genoeg zijn om de balans van een weegschaal te zijn om Christus’ liefde te wegen

Wie:
Samuël Rutherford (1600-1661)

Waar:
Brief 13 juli 1637 aan zijn gemeente van Anwoth (uitgave Letters of Samuël Rutherford, uitgave The Banner of Truth, blz. 442)

Kunt u iets vertellen over het leven van Samuël Rutherford?
Hij leefde van 1600 tot 1661 in Schotland. Men noemt hem de grootste theoloog die dit land heeft voortgebracht. Ook Nederlandse universiteiten vroegen hem (tevergeefs) hier hoogleraar te worden. Eerst leek het er niet op dat hij predikant zou worden. Weliswaar was hij van jongs af gezegend met een uitzonderlijk goed verstand, maar daarmee ging hij eerst een andere weg op. In 1623 werd hij aan de universiteit van Edinburgh benoemd als professor in het Latijn. Een crisis in zijn leven, enkele jaren later, werd gebruikt om hem tot God te bekeren. Rutherford kreeg vervolgens een roeping tot het ambt en diende vanaf 1627 enkele jaren de gemeente van Anwoth. Reeds in 1630 werd hij verbannen naar Aberdeen omdat hij zich niet hield aan regels die de overheid had ingesteld om de Schotse Kerk aan te passen aan de rituelen van de Anglicaanse Kerk in Engeland. Toen in 1638 het kerkelijk tij keerde, werd Rutherford hoogleraar in de theologie aan de universiteit van St. Andrews en in 1651 rector in diezelfde plaats. Na de beruchte ‘Restoration’ (herstel van de monarchie) in 1660, wachtte hem met de andere puriteinen vervolging. Een jaar later werden hem al zijn functies en toelagen ontnomen. Voordat men hem kon berechten wegens de aanklacht van hoogverraad, stierf Rutherford. Het leven dat daarmee afgesloten werd, was door hem benut om veel te bidden, te preken, te schrijven en leiding te geven in geestelijk en politiek opzicht.

Wat was de kerkelijke situatie in zijn tijd?
De zeventiende eeuw is in Engeland en Schotland een heel roerige periode geweest, vol politieke en kerkelijke twisten. Een belangrijke factor werd daarbij gevormd door de steeds terugkerende pogingen vanuit de politiek om het kerkelijk leven te beïnvloeden. Tegenover verschillende vorsten die de kerk qua vorm en inhoud wilden laten aanleunen tegen de Rooms-katholieke kerk, was er een beweging van predikanten en gemeenteleden die de kerk en de samenleving verlangden te zuiveren van allerlei on-Bijbelse invloeden in eredienst, leer en leven. Dit streven leverde de bijnaam ‘Puritans’ (zuiveraars) op. Onder de Schotse puriteinen heeft Rutherford een belangrijke plaats ingenomen. Hij was onder andere één van de zes Schotse afgevaardigden op de beroemde Synode van Westminster (1643-1649), de kerkvergadering die voor Engeland en Schotland een dergelijke betekenis heeft gehad als voor ons de Nationale Synode te Dordrecht.

Wat was de reden dat Rutherford veel brieven schreef?
De brieven van Rutherford, waarin hij als het ware schriftelijk pastoraat verleende, vormen het bekendste deel van zijn omvangrijk oeuvre. Er zijn 365 brieven bewaard gebleven. De meesten ervan zijn geschreven in de tijd dat hij in Aberdeen als balling verbleef. Jacobus Koelman heeft ervoor gezorgd dat vrijwel al die brieven ook in het Nederlands beschikbaar kwamen. In de brieven ontmoeten we Rutherford als bewogen zielenherder, die geen hoger doel kende dan om mensen in een Bijbelse weg (nader) kennis te laten maken met de Zaligmaker. Andere Christuspredikers na hem hebben voor deze brieven grote waardering gehad. Zo las McCheyne ze in zijn ‘stille tijd’ en was Spurgeon van mening dat er geen geschriften te vinden waren die dichter bij het geïnspireerde Woord van God stonden, dan de brieven van Rutherford.

Waarom is dit citaat kenmerken voor de inhoud van zijn brieven?
Misschien kun je dat het beste illustreren aan de hand van het getuigenis van tijdgenoten van Rutherford. Een oudere collega zei na zijn dood over hem: ‘Hij was nooit zó in zijn element, dan op die momenten dat hij Christus aanprees. Hij zou, bij wijze van spreken, ‘s avonds in slaap vallen terwijl hij nog steeds over Hem sprak.’ En een Engelse koopman schreef na een bezoek aan Schotland: ‘Ik kwam in Irvine, en hoorde daar een begaafde, oudere man (David Dickson), die mij heel mijn hart verklaarde. Vervolgens ging ik naar St. Andrews, waar ik een dominee hoorde die niet alleen zelf ontzag inboezemde maar mij ook de majesteit van God toonde. Ten slotte hoorde ik een kleine, blonde predikant (Rutherford), die mij de lieflijkheid van Christus liet zien.’ Dat laatste was door genade niet alleen de kern van de brieven, maar ook van de preken èn van het persoonlijke leven van Samuël Rutherford.

Wat spreekt u aan van Samuël Rutherford met het op werk als dienaar van het Woord?
Net als iedereen heb je als dominee behoefte aan identificatiefiguren. Rutherford is, naast andere puriteinen en ‘groten’ uit de kerkgeschiedenis zo iemand. Daarbij valt niet alleen te denken aan zijn enorme inzet voor kerk en samenleving, maar met name aan de liefde tot de Heere Jezus, waarvan het citaat getuigenis aflegt. Eén van de dingen die onze tijd in geestelijk opzicht donker kleurt, is onze gebrekkige liefde tot en kennis van Christus. Als we als predikers dat meer als nood zouden ervaren, als schuld leerden belijden, en op de knieën terechtkwamen om méér van Christus en Zijn Geest te ontvangen, zou dat een zegen voor onszelf en onze gemeenten betekenen. En het leven uit de liefde van de Heere Jezus heeft perspectief, getuige Rutherfords laatste woorden: ‘Glory, glory dwelleth in Emmanuel’s land!’ (‘Heerlijkheid, heerlijkheid woont in Immanuëls land!’)

Meer weten en verder lezen:
• Brieven van Samuël Rutherford, den Hertog Houten 1990
• http://www.puritansermons.com/ruth/ruthindx.htm

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen