Nederigheid

Citaat:
Nederigheid wordt van de Heere geleerd. Die met de Heere Jezus omgaan, leren het van Hem en hun nederigheid aardt naar de Zijne.

Wie:
Wilhelmus à Brakel (1635-1711)

Waar:
Redelijke Godsdienst, deel 2, blz. 538 (uitgave de Banier, 1985).

Wie was Wilhelmus à Brakel en in welke tijd leefde hij?
A Brakel werd in 1635 in Leeuwarden geboren. Zijn vader, Theodorus à Brakel, was ook predikant. Hij heeft zijn opleiding als predikant gehad in Franeker, waar in die tijd een theologische academie was. Hij begon zijn werk als dienaar van het evangelie in Friesland, o.a. Stavoren en Leeuwarden. In 1683 werd hij beroepen door Rotterdam. Hij nam dit beroep aan en hier is hij gebleven tot aan zijn sterven in 1711.
A Brakel leefde in de tijd die wij aanduiden als de tijd van de Nadere Reformatie. Het ging de vertegenwoordigers van deze beweging om de doorwerking en de verdieping van de Reformatie zoals die in de zestiende eeuw had plaats gevonden. Het accent lag vooral op de beleving van het geloof en de praktische uitwerking van het geloof in het dagelijks leven.

A Brakel is een theoloog die tot deze beweging te rekenen is. In zijn geschriften en preken komen de thema’s die kenmerkend zijn voor de Nadere Reformatie volop aan de orde. Hij kwam vooral op voor een godvruchtig leven tot eer van God.
Ook wilde hij ervoor waken dat de overheid invloed kreeg of behield in de kerk, o.a. bij het beroepingswerk van predikanten.
Zijn vrouw, Sara Nevius, is ook bekend geworden door een boekje dat over haar geloofsleven is uitgegeven.

Wat is de betekenis van zijn bekendste werk: de Redelijke Godsdienst?
Wilhelmus à Brakel is vooral een bekende vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie geworden door de Redelijke Godsdienst. Het is niet zozeer een theologisch handboek, maar een eenvoudig en overzichtelijk geschreven verhandeling over het christelijk geloof en het christelijk leven. Hij heeft dit boek geschreven met het oog op studenten in de theologie en jonge predikanten, maar ook voor gemeenteleden. Hij wilde de gemeenteleden onderwijzen in de leer van de kerk. Een groot deel van dit boek bevat de geloofsleer van de kerk met de bestrijding van de dwaalleer. Ook was het zijn verlangen dat de christenen in zijn tijd leefden in een godvruchtige wandel.
Zijn boek werd alom bekend en hij kreeg zelfs later de naam “vader Brakel”. Die aanduiding geeft aan dat hij door zijn boek gezag kreeg onder het kerkvolk.
Ook in latere tijden is zijn boek van grote betekenis geweest. In de tijd van de Afscheiding werd zijn boek veel gelezen en onderzocht op de zogenaamde conventikels (gezelschappen) die ontstaan waren in plaatsen waar een vrijzinnige prediking werd gebracht.

Ook in de geschiedenis van onze kerken heeft dit boek zijn plaats. Ik weet nog dat wijlen ds. J.H. Velema eens vertelde dat in de tijd dat hij in Bunschoten stond, een ouderling, die visserman was, dit boek, naast de Institutie van Calvijn, meenam naar zee om zich te verdiepen in de geloofsleer en het geestelijke leven.

Wat wilde à Brakel zeggen met dit bovenstaande citaat?
In dit citaat wordt door à Brakel ook de nadruk legt op de betekenis van een godzalige levenswandel. Zo’n levenswandel is ook te herkennen aan nederige houding van een christen in zijn omgang met de naaste. Nederigheid, ootmoed, is de houding die een christen past. Nederigheid leer je van de Heere. Een christen heeft geleerd om nederig te zijn voor God. Je bent een zondaar tegenover God. Dan kun je alleen maar nederig zijn tegenover God.
Nederigheid is ook de houding die een christen leert aannemen ten opzichte van de naaste.
A Brakel geeft heel duidelijk aan dat de Heilige Geest ons deze houding leert wanneer we met de Heere Jezus omgaan. De persoonlijke en verborgen omgang met de Heere Jezus is de bron voor een heilig leven. Een leven dichtbij de Heere Jezus zorgt ook voor een oprechte, nederige houding ten opzichte van God en van elkaar. A Brakel laat zien dat de omgang met Christus ook zijn uitwerking heeft in de omgang met de naaste. Nederigheid is een vrucht van de Heilige Geest. Zo schrijft hij niet alleen over nederigheid, maar ook over andere vruchten van de Heilige Geest. Het is leerzaam en vooral ook praktisch gericht.

Kunnen wij vandaag nog wat met zo’n oude schrijver als à Brakel?
Uiteraard is de taal waarin hij geschreven heeft voor ons niet zo gemakkelijk toegankelijk, maar het is de moeite waard om te lezen wat hij geschreven heeft, zeker die gedeelten die in hedendaags Nederlands hertaald zijn. A Brakel was vooral praktisch ingesteld en als je dit citaat leest, is het mijn vurig verlangen dat wij ook in onze tijd dichtbij de Heere Jezus mogen leven en de omgang met Hem kennen. Die omgang met de Heere Jezus leert ons om nederig te zijn voor Gods aangezicht en ten opzichte van elkaar. Hebben wij ook in de kerk vandaag niet nodig dat wij die Geest van Christus in ons laten werken en de ander uitnemender achten dan onszelf? Een leven dichtbij Christus is tot zegen voor de kerk.

Meer weten en verder lezen:
• Dr. F.J. Los, Wilhelmus à Brakel, herdruk ingeleid door prof. dr. W. van ’t Spijker, Leiden 1991
• Prof. dr. J. van Genderen, Wilhelmus à Brakel (1635-1711), artikel in: De Nadere Reformatie, Boekencentrum den Haag, 1986
• Wilhelmus à Brakel, Redelijke Godsdienst
• http://www.theologienet.nl/inhoud.htm

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen