De agenda van de kerkenraad (Vorming van gemeenteleden 3)

Vorming als agendapunt: levende leden
Allereerst mag de kerkenraad zich wel buigen over de vraag hoe gemeenteleden ingeschakeld zijn. Als de gemeente een lichaam is, zijn niet-functionerende lichaamsdelen zachtjes gezegd nogal ongezond. De vraag met betrekking tot – jongere en oudere! – gemeenteleden is ter zake: welke functie vervult hij/zij in de gemeente? Als iemand alleen consument is, mag best gewaarschuwd worden dat die houding niet past bij het lichaam-zijn van de kerk. Als vanzelfsprekend mag, na de belijdeniscatechisatie bijvoorbeeld, gevraagd worden: ‘Hoe denk je in de gemeente ingeschakeld te zijn?’ Rekening houdend met ieders gaven mogen daar best concrete aanwijzingen op volgen.

Het vraagt van een kerkenraad misschien een omslag in zijn kijk op de gemeente. Soms leeft de gedachte dat de kerkenraad er is om het werk te doen, en de gemeenteleden kunnen daar commentaar op geven … Het is echter omgekeerd! En de ambtsdragers zijn er dan niet om commentaar te leveren, maar om leiding te geven, aan te sturen. In het hele lichaam moet leven zitten! We weten natuurlijk dat het leven in de kerk door de Geest van God geschonken en gewerkt wordt. Dat mag nooit vergeten worden. Daarom is de belangrijkste taak van ambtsdragers en gemeenteleden wellicht gelegen in het gebed. Maar de Here geeft in zijn lichaam verantwoordelijkheden aan de leden, als handen en voeten etc. in een lichaam!
Daarom passen alle taken op de agenda van de kerkenraad. Leidinggeven aan een mannen- of vrouwenvereniging, aan kinderclubs en Bijbelkringen, en net zo goed het ingezet worden voor huishoudelijke taken. Niet dat de kerkenraad al die aanwijzingen en benoemingen hoeft te doen. Vaak gaat dat op een informele manier vanzelf. Maar de inhoud van wat gebeurt, en de gezindheid waarin, gaat het hele lichaam aan, en dus ook de kerkenraad.

Vorming als agendapunt: de toerusting
De vraag is van belang wat gemeenteleden ‘in huis’ hebben om leiding te geven aan clubs, verenigingen etc. Daaraan gaat natuurlijk een andere vraag vooraf: Wat voor bagage zou iemand nodig hebben voor een bepaalde dienst? Ik vrees dat die vraag weinig gesteld wordt, en dat is wel merkwaardig. Die vraag is trouwens ook op zijn plaats in verband met de kandidaatstelling voor ouderling of diaken.

Er is (gelukkig) voor al dit soort taken geen formeel eisenpakket op te stellen. Het bevestigingsformulier voor ouderlingen en diakenen geeft alleen een paar indicaties zonder dat die geformaliseerd worden tot een soort checklist. De vraag wat iemand moet weten om te kunnen ‘waken tegen het binnendringen van alle dwaalleer’ mag intussen zeker besproken worden op de kerkenraad.

Als zo’n gesprek plaatsvindt – en dat gebeurt natuurlijk soms – dan is de verwijzing naar enkele (voortreffelijke) boeken die met het oog op het werk van ambtsdragers verschenen zijn vaak een snelle slotsom, en de aanbeveling om die boeken ook te lezen zal voor menige broeder nut hebben. Er dan zijn er weer al die andere agendapunten …

Mijn vraag is toch: zou die toerusting niet op een bredere manier en op een eerder tijdstip op zijn plaats zijn? Om zo een basis van (o.a.) Bijbelkennis en inzicht in de leer van de kerk te verwerven die net een paar stappen verder gaat dan wat op catechisaties wordt meegegeven?

Ik waag de stelling dat er, algemeen gesproken, een gat zit in de toerusting van gemeenteleden tot een diversiteit van taken in de kerk. Uit de jonge mensen die belijdenis hebben gedaan zullen na verloop van tijd degenen moeten kunnen voortkomen die leidinggeven. Dan gaat het om ambtsdragers, maar ook om wie stuur geeft aan zondagsschool of vrouwenvereniging. En ook zonder specifieke functies zal iemand als bewust gemeentelid temidden van broeders en zusters baat hebben bij meer inzicht en kennis.

Vorming als agendapunt: mogelijkheden
Een gemeente met een predikant zal spoedig naar de dominee kijken. Die kan best een aantal avonden besteden om doelgroepen in de gemeente wat meer mee te geven. Echter, dan is het ook al weer van de kerkenraadstafel af … Zijn de mogelijkheden niet breder? Is er geen gebruik te maken van broeders of zusters met specifieke talenten, die van wat zij gekregen hebben kunnen meedelen? Zijn er geen emeritipredikanten binnen bereik die best in staat en bereid zouden zijn iets te doen? Of gemeenteleden met specifieke kennis waar ook anderen van zouden kunnen profiteren? Zijn er samen met een naburige gemeente, of samen met een gemeente van een andere kerkgemeenschap waarmee contact is, geen mogelijkheden?

Misschien zijn enkele gemeenteleden bereid samen met een of twee ambtsdragers de mogelijkheden door te nemen en een plan(netje) neer te leggen bij de kerkenraad, zodat er iets op gang komt.
Want er zijn hiaten, en het is de moeite waard iets aan invulling te doen.

J.W. Maris
(Prof.dr. J.W. Maris is emeritushoogleraar aan de TUA.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen