Een beweging die ook zorgen baart

In deze publicatie valt op dat de auteur met grote kennis van zaken schrijft. Dat komt, omdat ds. De Heer van 1996-2001 als kerkredacteur bij het Reformatorisch Dagblad werkzaam was en de evangelischen als voornaamste werkterrein toebedeeld kreeg. Hij bezocht vele bijeenkomsten van hen, sprak met vertegenwoordigers van hen en verdiepte zich grondig in publicaties uit en over hun kring. Dat laatste bleef hij ook doen tijdens zijn theologische studie en nadat hij predikant geworden was.
Op deze manier is er een boek ontstaan van de hand van iemand die weet waarover hij het heeft. En die ook uitstekend op de hoogte blijkt te zijn van ons kerkelijk leven.

Wat het boek ons biedt
Het eerste hoofdstuk zet in met de beschrijving van een belijdenisdienst in een gereformeerde bondsgemeente. Duidelijk zijn er evangelische elementen in deze dienst aan te wijzen. Hoe zijn die daar binnengekomen? In het vervolg van het hoofdstuk worden enkele kanalen beschreven waarlangs de evangelische beïnvloeding ook de reformatorisch kring is binnengekomen en nog binnenkomt.
Hoofdstuk 2 beschrijft in houtskoollijnen de geschiedenis van de evangelische beweging. In de volgende hoofdstukken gaat ds. De Heer in op een aantal onderwerpen uit de geloofsleer en op de visie op en de omgang van de evangelischen met deze onderwerpen. Zo komen we hoofdstukken tegen over hoe zij omgaan met de Bijbel, hoe zij denken over God de Vader en de verkiezing, God de Zoon en de verzoening en God de Heilige Geest en de Geestesgaven. Vervolgens lezen we wat geloof en bekering voor hen betekenen en hoe zij staan tegenover de doop, gemeenteopbouw en evangelisatie en liederen en muziek. In hoofdstuk 12 wordt ingegaan op de aantrekkingskracht van de evangelische beweging. In hoofdstuk 13 wordt een evaluatie gegeven en aangegeven wat onze houding tegenover de evangelische beweging moet zijn.

Het valt niet mee
Op een integere manier gaat ds. De Heer met het gedachtegoed van de evangelischen om. Steeds laat hij ze zelf aan het woord of beschrijft hij wat hij tijdens bijeenkomsten hoorde en meemaakte. En eerlijk gezegd valt het dan vaak niet mee. Zeker, ook in die kring zijn er goede dingen te vinden. Ds. De Heer vraagt er nadrukkelijk aandacht voor. Maar als ik dan gedocumenteerd lees hoe er vaak met de Heere wordt omgegaan in die kring, wat de visie op de verzoening is en wat er geloofd wordt van de Heilige Geest en Zijn werk, dan moeten we helaas zeggen: vaak is dat niet overeenkomstig de Schriften. Wat is er vaak weinig besef van Gods heiligheid, wat is de visie op de verzoening vaak een belijden van de algemene verzoening, wat worden er aan de mens vaak krachten en mogelijkheden toegeschreven, die hij volgens de Bijbel niet heeft (bijv. de mogelijkheid om zelf voor Jezus te kiezen). Bekering en geloof worden vaak anders ingevuld zoals de Bijbel dat doet en de visie op verbond en doop is vaak ook een andere dan de Schrift ons openbaart. Van de gemeenteopbouw en de evangelisatiedrang van de evangelischen kunnen we best wel wat leren, maar tegelijk is er ook hier weer veel wat zorgen baart.

Ten slotte komt ds. De Heer tot de conclusie dat we de evangelische invloeden met overtuiging moeten afweren. Hij roept op zich te verdiepen in het Woord van God en daaruit te leven. Zo zullen we ook inzien op welke punten de evangelische beweging dwaalt. Juist het gebrek aan kennis van Gods Woord ziet ds. De Heer als een voedingsbodem voor allerlei wind van leer, ook voor de evangelische.

Afweging
Ik denk dat ds. De Heer recht doet aan wat in evangelische kring naar voren wordt gebracht en dat zijn kritiek vaak hout snijdt. Hier en daar merk je duidelijk dat een predikant van de gereformeerde gemeenten dit boek geschreven heeft. Zo is zijn voorstelling van de bekeringsweg erg schematisch en kenmerkend voor zijn kerkverband. Zijn verweer tegen de volwassendoop is vanuit de door hem beleden twee verbondenleer zwak en misschien daarom ook erg kort uitgevallen (blz. 117v.). Verbondsmatig is er eigenlijk sprake van één lijn (blz. 108). De exegese van Johannes 3: 16 (blz. 49v.) is aanvechtbaar en niet in overeenstemming met de reformatorische exegese.
Over de liedcultuur in de evangelische beweging is ds. De Heer ook uitermate kritisch. Het is inderdaad niet zo moeilijk om een groot aantal opwekkingsliederen aan te wijzen, die in strijd zijn met Schrift en belijdenis. Maar er zijn er zeker ook, die die toets wèl kunnen doorstaan.
Samenvattend zeg ik: dit boek kan zeker helpen bij het ontwikkelen van een visie op de evangelische beweging en het oog openen voor de gevaren die deze beweging zeker in zich bergt.

J.M.D. de Heer, De evangelische beweging, uitgeverij Den Hertog, Houten 2009, € 15,90, 196 pagina’s, gebonden, ISBN 978 331 2246 0.

C.J. Droger
Ds. C.J. Droger is predikant te Vlaardingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen