Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een plaats voor de kerkelijk werker

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een plaats voor de kerkelijk werker

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Eén van de betaalde krachten in de kerk is de kerkelijk werker. Zijn positie in de kerk is nog niet zo duidelijk. De generale synode van 2007 heeft een aanzet gegeven om hier verandering in te brengen. Op de generale synode van 2010 zal dit onderwerp opnieuw op de agenda staan.

Herman is kerkelijk werker in de gemeente van Appeldorp. Twee dagen in de week legt hij daar pastorale bezoeken af. Hij woont zelf in De Beek, 30 kilometer verderop, waar hij lid is van de CGK. Omdat hij lid is in De Beek, kan hij in Appeldorp natuurlijk geen ambtsdrager zijn. Twee dagen kerkelijk werk is voor de gemeente van Appeldorp wel genoeg, maar voor Herman levert het uiteraard te weinig inkomsten op. Hij zou graag ook de andere dagen in de kerk werken, bijvoorbeeld in een andere gemeente.

De kerkelijk werker
In de kerk wordt veruit het meeste werk gedaan door vrijwilligers. Daarnaast zijn er ook mensen die betaald worden voor hun werk. In de eerste plaats betreft dit de predikant, maar soms ook de koster en de organist. Een vierde is de ‘kerkelijk werker’ (over wie gesproken wordt in artikel 3 lid 8 van de kerkorde). Met een ‘kerkelijk werker’ bedoel ik iemand die betaald theologisch werk in een kerkelijke gemeente verricht, maar geen predikant is. Dit kan uiteraard zowel een man als een vrouw zijn.

Er zijn verschillende manieren waarop een kerkelijk werker wordt ingezet. Soms krijgt hij een plaats in de gemeente naast de predikant, waarbij hij bepaalde taken van de predikant mag overnemen. Soms gaat een kerkelijk werker aan de slag in plaats van de predikant, bijvoorbeeld bij een aanhoudende vacature. De kerkelijk werker mag dan (zo veel mogelijk) de predikantstaken overnemen, met name pastoraat en catechese. Een derde mogelijkheid is, dat de kerkelijk werker een geheel eigen taakveld krijgt. Hij kan dan bijvoorbeeld worden aangesteld als missionair werker, jongerenwerker, pastoraal medewerker, gemeenteopbouwer of catecheet.

De generale synode van 2007
De verwachting is dat het aantal dienstdoende predikanten de komende jaren zal afnemen. Tegelijkertijd komen er steeds meer broeders en zusters met een hbo- of wo-opleiding theologie beschikbaar, die graag in Gods Koninkrijk willen werken – maar niet als predikant. De verwachting voor de toekomst is dan ook, dat de kerkelijk werker een steeds belangrijker plaats zal krijgen in het kerkenwerk. Om hierin goed leiding te kunnen geven, heeft de generale synode van 2007 besloten:

1. onderzoek te doen naar de inzetbaarheid van theologen in de kerk;
2. na te gaan of er behoefte is aan kerkelijk werkers met een ambtelijke opdracht;
3. heldere criteria op te stellen waaraan een kerkelijk werker moet voldoen;
4. een duidelijke omschrijving te geven van de arbeidsrechtelijke positie van de kerkelijk werker;
5. de mogelijkheid te onderzoek van het opzetten van een centraal register van theologen.

Dit synodebesluit vormde het kader voor mijn scriptie over de kerkelijk werker. Met deze scriptie heb ik mijn studie theologie aan de TUA afgerond. Bij mijn onderzoek heb ik ook de christelijke gereformeerde kerkenraden betrokken door het houden van een enquête. De respons was bijzonder hoog: ruim 70% van de kerkenraden heeft gereageerd! Hierdoor kreeg ik een goede indruk van de opvattingen die er in de CGK leven.

Het inzetten van kerkelijk werkers
Naar aanleiding van de gehouden enquête schat ik het aantal kerkelijk werkers in de CGK op ongeveer 35 - exacte cijfers ontbreken helaas. Verder kreeg ik veel positieve reacties van kerkenraden over het inzetten van kerkelijk werkers. Natuurlijk ligt er nogal wat ruimte tussen het abstracte ‘enthousiasme voor’ en het concrete ‘aanstellen van’ een kerkelijk werker, maar toch: afgaande op het enthousiasme zou het aantal kerkelijk werkers zomaar verdubbeld kunnen worden.

Gemiddeld studeren er ieder jaar vijf christelijk- gereformeerden af in de theologie (hbo of wo), de studenten die predikant worden niet meegerekend. Velen van hen zouden graag met hun studie in de kerk aan de slag gaan. Er lijken dus meer dan genoeg mensen beschikbaar te zijn! Overigens is een studie theologie (volgens de kerkorde) geen vereiste om kerkelijk werk te kunnen doen.

Voor een kleine gemeente is het vaak lastiger om een kerkelijk werker aan te stellen dan voor een grote gemeente. In een kleine gemeente is er minder werk te doen en ook minder geld beschikbaar. Soms is het mogelijk om een parttimer aan te stellen, maar dan moet de kerkelijk werker zelf zorgen dat hij ergens anders zijn inkomen aanvult. Gezien de onregelmatige werktijden die soms bij het kerkelijk werk horen, kan dat lastig zijn.

Beter in beeld
De kerkelijk werkers vormen een groeiende beroepsgroep in de CGK. Juist daarom is het belangrijk dat zij beter in beeld komen. Toen ik voor mijn scriptie de gegevens zocht van de kerkelijk werkers in de CGK, was dit goed te merken. Veel kerkelijk werkers staan niet vermeld in het Jaarboek van de CGK en soms zelfs niet op de website van de gemeente. Het lijkt mij belangrijk dat deze beroepsgroep beter in beeld komt.

Het opzetten van een centraal register voor kerkelijk werkers kan hierbij helpen. De instroom van kerkelijk werkers wordt dan inzichtelijker, al moeten er dan wel criteria worden opgesteld waaraan iemand moet voldoen om ‘bij de groep’ te horen. Zo’n register maakt het voor een gemeente ook gemakkelijker om een kerkelijk werker te vinden. En verschillende gemeenten kunnen overleggen of een combinatie van meerdere deeltijdbanen mogelijk is.

Een ambt?
De meningen zijn verdeeld over de vraag of de kerkelijk werker ook een ambt zou moeten bekleden. Een aanstelling als kerkelijk werker is op zichzelf niet ambtelijk, maar een kerkenraad kan er wel voor kiezen om een kerkelijk werker te bevestigen in één van de ambten (ouderling of diaken).
Sommige mensen verwachten dat het ambt de kerkelijk werker een bepaald gezag geeft in het contact met de gemeenteleden. Dit lijkt mij niet terecht. Het enige ‘gezag’ waarmee een ambtsdrager komt, is het gezag van het Woord van God. Dat gezag ligt dus niet in de persoon of in het ambt, maar alleen in het Woord. Dat Woord is aan iedereen gegeven, en sinds Pinksteren is ook de Heilige Geest aan iedere gelovige gegeven. Om met dit Woord naar iemand anders toe te komen, is een ambt dus niet noodzakelijk.
Dit neemt niet weg dat een goed contact tussen kerkenraad en kerkelijk werker heel belangrijk is. De kerkelijk werker zou bijvoorbeeld (een deel van) de kerkenraadsvergaderingen bij kunnen wonen, zodat hij mee kan praten over de beleidspunten die zijn werk aangaan.

De generale synode van 2010
De positie van de kerkelijk werker zal weer besproken worden op de generale synode van 2010. Ik hoop van harte dat daar besluiten genomen worden, waardoor zowel de kerkenraden als de kerkelijk werkers geholpen worden. Ik hoop dat de kerkelijk werker zo een duidelijker plaats zal krijgen in het geheel van ons kerkelijk leven.

Tenslotte
Ik wil alle kerkenraden en kerkelijk werkers die mij geholpen hebben bij mijn onderzoek ook op deze plaats hartelijk bedanken. In dit artikel heb ik slechts een klein stukje van mijn onderzoek kunnen weergeven. Wie meer wil lezen, kan een digitaal exemplaar van mijn scriptie aanvragen via: al.versluis@filternet.nl.

Alwin Versluis is in juni 2010 afgestudeerd aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 juli 2010

De Wekker | 16 Pagina's

Een plaats voor de kerkelijk werker

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 juli 2010

De Wekker | 16 Pagina's