Op naar een nieuw seizoen in het kerkelijke jeugdwerk!

Over het belang van catechese en kerkelijk jeugdwerk kan ik kort zijn. Die is – als het goed is – boven elke twijfel verheven, zeker in onze tijd. Onze tijd kenmerkt zich door allerlei ontwikkelingen (secularisatie, individualisering, emancipatie van jongeren, gezagsverlies van het instituut kerk etc.) die grote invloed hebben op onze jongeren. Meer dan ooit is het daarom nodig dat onze kinderen en tieners vanaf hun jonge jaren vanuit het Woord van God onderwezen en toegerust worden. Opdat ze door het werk van de Geest de God van hun doop persoonlijk leren kennen. En daarvoor gebruikt de Here niet alleen de verkondiging. Maar ook catechese en kerkelijk jeugdwerk.

Voorbereiding
Een goed begin is het halve werk, zegt het spreekwoord. Dat geldt zeker voor catechese en kerkelijk jeugdwerk. Goede voorbereiding is daarom eenvoudig onmisbaar.
Wie zou om de zegen van de Here durven bidden als we geen serieuze voorbereiding op ons catechese- of verenigingswerk hebben gehad? Laat daarom de weken tot aan de jeugdzondag voor alle catecheten en jeugdleiders een tijd van voorbereiding zijn.
Er is genoeg om ons op te bezinnen. Wie zijn de jongeren die we verwachten? Hoe kunnen we er meer jongeren bij betrekken? Wat is de leefwereld van onze jongeren? Hoe bewaken we de orde? Hoe werken we aan een gezond groepsproces? Welke methode gaan we gebruiken? Hoe laten we het Woord aan het woord komen? Wat is de jaarplanning? Wat is ons doel? Hoe zit het met onze motivatie? En niet te vergeten: met de plaats van het gebed? U ziet, aspecten genoeg om ons voor te bereiden op onze taak als catecheet of jeugdleider.
In dit verband attendeer ik graag op twee boeken die vorig jaar verschenen. Ze trokken toen even de aandacht. Maar daarna ebde de belangstelling weg, althans in mijn waarneming. En dat is jammer. Want beide boeken zijn op de voorbereiding van een nieuw seizoen in het kerkelijke jeugdwerk van belang.

Om het hart van jongeren
Allereerst wijs ik op het boek ‘Om het hart van jongeren’, uitgegeven door het Landelijk Contact Jeugdwerk Christelijke Gereformeerde Kerken. In dit boek wordt verslag gedaan van een enquête die onder een deel van de jongeren van onze kerken is gehouden en worden deze resultaten besproken. Op grond daarvan worden aanbevelingen gedaan aan leidinggevenden, ouders, predikanten en kerkenraadsleden.
Ik zie dit boek graag in handen van allen die zich komend seizoen met de jeugd van de gemeente gaan bezighouden. En wel om drie redenen.

Allereerst omdat de resultaten van de enquête een aardig beeld schetsen van de leef- en denkwereld van de geënquêteerde jongeren. Waar staan onze jongeren nu werkelijk in deze snel veranderende samenleving aan het begin van de 21e eeuw? Hoe denken ze over Bijbel, prediking, geloof en allerlei ethische zaken? Hebben wij als jeugdleiders, ouders en catecheten een goed beeld van hen? Wie geroepen is zich vanuit het Woord met jongeren bezig te houden, dient allereerst te weten wie de jongeren zijn die aan onze zorgen worden toevertrouwd. Nu, dit boekje tekent de atmosfeer waarin onze jongeren ademen.
Vervolgens is het bestuderen van dit boek een krachtige stimulans om aan de vooravond van een nieuw seizoen (opnieuw?) te beseffen waar het in catechese en jeugdwerk nu echt om gaat. Dat is ‘om het hart van jongeren’, zoals de titel terecht zegt. Anders gezegd: dat de harten van onze jongeren door de Geest worden geopend om Jezus Christus te mogen kennen in het vertrouwen in Zijn beloftewoord. Al te gemakkelijk raakt deze kern van catechese en jeugdwerk op de achtergrond. Zijn we soms al niet blij als een catechese- of verenigingsavond zonder al teveel problemen is verlopen? Ja, dat zijn we en we zijn er dankbaar voor. Maar als dat het enige is dan vergeten we waar het de Here om te doen is. Om jongeren die hun doop geestelijk leren verstaan en Christus volgen. Lezing van dit boekje dringt ons om (opnieuw?) de bewogenheid te zoeken die nodig is om leiding en onderwijs te kunnen geven, een bewogenheid die dan zeker zal leiden tot gebed. Voor onze jongeren. Maar ook voor onszelf.

In de derde plaats acht ik dit boekje bij de voorbereiding van een nieuw seizoen van belang omdat er veel zinvolle aanbevelingen worden gedaan. Aanbevelingen bij allerlei aspecten van het jeugdwerk. Ik noem er een paar: om het contact met onze jongeren te intensiveren en te verdiepen, om ouders meer bij jeugdwerk en catechese te betrekken en om het verenigingsbezoek te stimuleren. Niet elke aanbeveling zal in elke gemeente even vruchtbaar zijn. Maar voor alle jeugdleiders en catecheten zijn er meer dan genoeg aanbevelingen die in eigen gemeente in praktijk kunnen worden gebracht.

Handboek voor jeugdleiders
Ook het ‘Handboek voor jeugdleiders’ breng ik in de aanloop naar een nieuw seizoen graag onder de aandacht van alle betrokkenen. Het is geschreven door drie jeugdleiders die veel ervaring hebben in het werken met jongeren. Uit onze kerken heeft Henrieke de Gier, jeugdwerker in de gemeente van Veenendaal-Bethel, er aan meegewerkt. Zoals de titel aangeeft, is het boek geschreven voor leiders van het jeugdwerk (clubs en verenigingen) in de christelijke gemeente. Maar ook predikanten en anderen die catechese geven, kunnen er veel aan hebben.
Dit boek heeft een ander karakter dan het LCJ-boek. Het wil vooral praktisch zijn en een handreiking bieden aan allen die in de kerk een groep jongeren leiden. En dat is het inderdaad. Gevolg daarvan is wel dat de principiële kant van het betoog wat mij betreft niet het sterkte is. Het boek zou best wat meer Bijbels-gereformeerde pit mogen hebben. Maar de concrete manier waarop jeugdleiders allerlei suggesties en tips aangereikt krijgen voor de praktijk van jeugdwerk en catechese vergoedt veel.

De opzet van dit boek is helder. In de eerste hoofdstukken wordt – terecht – de leidinggevende binnen het jeugdwerk aangesproken. Daarna worden allerlei concrete aspecten van het jeugdwerk besproken en van handreikingen voorzien. Bijvoorbeeld: hoe ga je om met lastige, klagende ouders? Hoe bouw je aan een sterke groep? Hoe zorg je voor orde en bewaak je die? Wat doe je als je als leider merkt dat je motivatie minder wordt? Stuk voor stuk vragen waar ieder jeugdleider of catecheet mee te maken krijgt. Dit boekje loopt niet voor die vragen weg, pakt ze in het vizier en biedt een scala aan praktische tips en suggesties.
Natuurlijk zal niet elke suggestie in iedere gemeente ‘passen’. Maar ik ben er van overtuigd dat er voor iedere catecheet of jeugdleider die verder gebracht wil worden – en wie wil dat niet? – in dit boek veel te vinden is. Het geestelijke klimaat van de gemeente waar ik zelf predikant mag zijn, lijkt me best wel wat anders dan het geestelijke klimaat waarin de schrijvers functioneren. Toch heb ik bij de voorbereiding van de catechese voor het komende winterseizoen het nodige aan dit boekje gehad.

De jeugdzondag komt er aan. Nog een paar weken en dan gaan catechese, kinderclubs en jeugdverenigingen weer van start. Aan de slag dus, jeugdleiders en catecheten!
Om ons biddend, praktisch en geestelijk voor te bereiden. Het gaat immers om de Here en het hart van onze jongeren.

En als u geen catecheet of jeugdleider bent, mag ik u dan vragen wat Paulus ooit vroeg: bidt voor ons (1 Thes. 5: 25).

• Marion Verduijn en Marieke de Vries (red.), Om het hart van jongeren. Resultaten van een onderzoek onder Christelijke Gereformeerde Jongeren. Uitgegeven door Landelijk Contact Jeugdwerk Christelijke Gereformeerde Kerken, 2009, € 12,50, 135 pagina’s. Te bestellen via icbrandwijk@lcj.nl
• Andre Maliepaard (e.a.), Handboek voor jeugdleiders. Uitg. Buijten & Schipperheijn Motief, 2009, € 16,90, 168 pag. ISBN 978-90-5881-421-0

G. van Roekel
Ds. G. van Roekel is predikant te Putten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen