Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een contrasterende gemeenschap

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een contrasterende gemeenschap

Dr. D.J. Steensma over kerk-zijn in een seculiere maatschappij

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Citaat:  ‘de kerk als contrasterende gemeenschap’.

Wie:  prof.dr. James C. Kennedy.

Waar:  J.C. Kennedy, Stad op een berg. De publieke rol van protestantse kerken,  Boekencentrum, Zoetermeer 2010, p.122.

Wie is James Kennedy?
Kennedy is een historicus, geboren en getogen in de Verenigde Staten. Sinds 2003 werkt hij in Amsterdam als hoogleraar Nederlandse Geschiedenis vanaf de Middeleeuwen. Hij is lid van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.

Wat bedoelt Kennedy met een ‘contrasterende gemeenschap’?
Hij bedoelt aan te geven dat de kerk onderscheiden is van de samenleving. Ook heeft zij in de samenleving een gewetensfunctie. Kennedy stelt dit begrip tegenover de gedachte dat de kerk slechts een verlengstuk van de overheid en een partner van lokale organisaties is.

Hij zoekt naar een herpositionering van de kerk in de samenleving?
Ja, hij ziet dat de afgelopen decennia de kerk steeds meer een verlengstuk van de samenleving is geworden. Zij is een bron van sociaal kapitaal geworden door bijvoorbeeld het leveren van vrijwilligers. Daar plaatst Kennedy een kritische kanttekening bij. De gedachte van een contrasterende gemeenschap acht hij heilzamer dan de gedachte van het partnerschap. In die zin zou je dat een herpositionering kunnen noemen. Zeker wijst hij het werk van de kerk in de samenleving niet af. Het is goed wanneer zij koffieochtenden voor de buurt organiseert, taalcursussen geeft en voedselbanken opricht, maar zij heeft zich daarop teveel gericht. Daardoor heeft zij de taak, die ze voor zichzelf zag in het verbeteren van samenleving, overschat en haar eigenlijke missie uit het oog verloren.

Bedoelt Kennedy dat de gemeente meer moet leven uit de vreze des Heren?
Het eerste dat hij naar voren brengt wanneer hij spreekt over het eigene van het kerk-zijn, is de eredienst. Daar klopt het hart van de gemeente. Van hieruit zou er een aantal zaken genoemd kunnen worden waaraan een contrasterende gemeenschap herkenbaar is. Zorg naar binnen toe en naar buiten toe. Maar ook tucht en terechtwijzing in de gemeente. Verder dat de gemeente geworteld is in de traditie. Ten slotte dat er een kritische dialoog met de wereld gevoerd wordt.

Verschilt Kennedy hierin van een klassieke reformatorische visie?
In de gereformeerde traditie denk je aan de lijn van Calvijn met zijn grote waardering van de taak van de overheid en de vorming van de samenleving naar Gods gebod. Kennedy wil meer aandacht geven aan kwaliteit van gemeente-zijn. Binnen de gemeente worden leden toegerust om actief deel te nemen aan de samenleving. Hij spreekt over een doperse wending. Je denkt dan aan wereldmijding. Maar als ik hem goed begrijp dan komt zijn visie dicht bij wat wij kennen vanuit onze traditie.

Bedoelt Kennedy eigenlijk de nadruk te leggen op heiliging en vreemdelingschap?
Wel vreemdelingschap in de zin dat een christen anders is, onderscheiden van de samenleving. Maar het is geen isolement, dat wijst hij af.

Ziet u de Christelijke Gereformeerde Kerken als contrasterende gemeenschappen?
Kijk, als ik begin bij de kenmerken die hij noemt voor een contrasterende gemeenschap, dan kom ik bij de eredienst die onder ons een duidelijke plek heeft. Dan kom je toch bij een aantal zwakke punten. Het punt van zorg geven aan elkaar binnen de gemeente en naar buiten toe. Dat noemt Kennedy zelf als een lastig punt voor de kerk vandaag. Als je kijkt naar het volgende punt: de gemeente die zich morele grenzen stelt en zich oefent in christelijke praktijken van Bijbellezen en kerkgang, in geloof en gebed, in een christelijke levensstijl, dan is er ook veel werk aan de winkel. Dat geldt in mindere mate voor het andere kenmerk van contrasterende gemeenschap: dat we geworteld zijn in de traditie. Een laatste kenmerk is de kritische dialoog met de wereld. Ik denk dat daaraan veel schort. Ik zou niet direct kunnen zeggen dat wij als kerken het voorbeeld van contrasterende gemeenschappen zijn. Ook wij zijn sterk beïnvloed door zaken als individualisering, economisering van het leven en materialisme.

Is er een uitweg, genezing van de kwaal?
We zullen in deze zaken onze verantwoordelijkheid moeten verstaan. Invulling geven daaraan is niet altijd gemakkelijk. Maar wel moeten we ons daarop bezinnen en proberen daaraan een praktische invulling te geven. Kennedy heeft gedachten aangedragen die zeker het overwegen waard zijn.


Paspoort dr. D. (Douwe) J. Steensma
Leeftijd: 53
Burgerlijke staat: gehuwd
Kerkelijke gemeente: Feanwâlden (Veenwouden)
Taken in kerkverband: docent ethiek in Zwolle namens de TUA, secretaris studiecommissie homoseksualiteit, classicaal onder meer redacteur Kerkblad voor het Noorden
Hobby’s: studeren, werken in de tuin, muziek

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 maart 2011

De Wekker | 20 Pagina's

Een contrasterende gemeenschap

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 maart 2011

De Wekker | 20 Pagina's