‘Kerk die ophoudt met catechese,houdt op te bestaan’

“Eén van de dingen die al in de titel van ‘Altijd leerling’ doorklinkt, is het feit dat je nooit uitgeleerd raakt in het geloof”, begint dr. Van Pelt. “Leren hoort bij geloven. Daarom is het goed om na te denken over wat het betekent dat de hele gemeente een lerende gemeente is. Want catechese is breder dan alleen onderwijs aan de jongeren van de gemeente. Er zijn ook andere vormen van toerusting denkbaar, waarvan doop- en huwelijkscatechese de bekendste zijn

Gereformeerde theologie
“Toen ik in januari 2008 werd aangesteld als docent aan de TUA voor o.a. catechetiek, viel me al snel op dat er geen geschikt boek was om op te geven als tentamenstof. Bestaande boeken waren al behoorlijk gedateerd. Het was hoog tijd een fris boek te laten verschijnen dat weer helemaal bij de tijd was. Via persoonlijke contacten is er een schrijversgroep ontstaan. Deze bestaat uit zowel mensen met een theologische als een onderwijskundige achtergrond. Het heeft ruim twee jaar geduurd om alle hoofdstukken te schrijven.

De schrijversgroep staat met overtuiging in de lijn van de gereformeerde theologie. Dat uitgangspunt wordt niet onder stoelen of banken gestoken. Dat wil zeggen dat er nauwkeurig wordt geluisterd naar wat de Bijbel te zeggen heeft over geloofsopvoeding. Daarnaast krijgen klassieke uitgangspunten als doop en verbond ruime aandacht. Toch is er ook steeds bewust gezocht naar openheid om in gesprek te kunnen zijn met hen die een andere theologische achtergrond hebben.
Er is een sterk verband met de praktijk van de catechese, doordat het boek begint met drie interviews, gehouden in drie heel verschillende kerkelijke gemeentes. Deze schets van de bestaande praktijk laat zien wat het boek in de latere hoofdstukken wil bieden, namelijk visie, toerusting en bezinning op het gebied van de catechese.

Het nieuwe boek ‘Altijd Leerling’ wil gebruikers ervan erop attenderen dat de context van de gemeente, de samenstelling van de catechisatiegroepen en de persoonlijkheid van de catecheet alle hun stempel drukken op de catechese. Het is goed om al die verschillende factoren in beeld te krijgen. Je moet zorgvuldig zoeken naar wegen en middelen om gemeentebreed bezig te zijn met de opdracht van Christus om, zoals in Mattheüs 28 staat, te ‘leren onderhouden’ alles wat Hij geboden heeft. Er is daarom niet één catechesemethode die overal past. Je kiest een methode met het oog op wie je als gemeente bent en wat je met de catechese bereiken wilt.”

Fris en levend
“Een kerk die ophoudt met catechese, houdt op te bestaan. Zolang Christus blijft bouwen aan Zijn Rijk, blijft het nodig dat de ene generatie aan de andere voorleeft en doorgeeft wat het betekent om de Here lief te hebben en te dienen. Gebrek aan doorleefde kennis van het geloof maakt heel kwetsbaar voor dwaling en vervlakking. Daarom blijft catechese nodig. Wat je wel ziet gebeuren is dat de vorm van de catechese in de loop van de eeuwen steeds wordt toegesneden op de actualiteit. En dat is een goede zaak. Want de catechese dient fris en levend te zijn voor zowel de catecheet als de leerlingen.

Meer informatie over het symposium is te vinden op www.tua.nl.

‘Sluit aan bij hun leefwereld’
Tijdens het TUA-symposium is een informatiestand aanwezig van ‘Follow Up!’, een catechesemethode voor kerken binnen de gereformeerde traditie, die ook binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken gebruikt wordt. Onlangs is (een deel van) het materiaal grondig herzien onder leiding van de christelijk-gereformeerde theologe Ingrid Plantinga (zie foto boven).
“Ik heb nog catechisatie gevolgd bij dominee Van Pelt, die meegewerkt heeft aan het nieuwe boek ‘Altijd leerling’. Aan die catechisaties houd ik goede herinneringen. Ik herinner me dat hij ons soms opdrachten mee naar huis gaf om over na te denken. Voor díe tijd was dat al best vernieuwend. De catechisatieboekjes die we gebruikten, vond ik wel saai. Die boden weinig uitdaging.

Later ben ik theologie in Apeldoorn gaan studeren, met als specialisatie gemeenteopbouw. Als onderdeel van deze specialisatie volgde ik een cursus didactiek. Deze combinatie kwam mooi samen toen ik in 2007 betrokken raakte bij ‘Follow Up!’, een initiatief van onder andere de Gereformeerde Hogeschool Zwolle en uitgeverij Buijten en Schipperheijn.
Het initiatief ontstond vanuit het verlangen een catechisatiemethode te ontwikkelen die meer aansluit bij de belevingswereld van de hedendaagse jongeren. Om de catechisatiemethode levendig en actueel te houden en ervaringen van gebruikers te benutten, worden de modules regelmatig herzien. Op die manier staat de catechisatiemethode dichter bij de huidige tijd.

Cyclisch
‘Follow Up!’ bestaat nu zo’n vijf jaar. Het is een project waarin auteurs uit de Christelijke Gereformeerde Kerken, Nederlands Gereformeerde Kerken en Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt met elkaar samenwerken. Voor de totstandkoming van de boekjes is samengewerkt door didactici en theologen. De methode is ‘cyclisch’ opgezet, dat wil zeggen dat onderwerpen een aantal keer in de leergang terugkomen, maar dan op een ander niveau. Een didactisch principe is namelijk herhaling: door te herhalen en te verdiepen blijft iets hangen.

Het vraagt een doordachte aanpak om catechisatie te kunnen geven in deze tijd. Wat je wilt overbrengen op de catechisanten is zo belangrijk en waardevol. Als dit niet overkomt op de jongeren, is dat ontzettend jammer. Een uitdaging bij het geven van catechisatie is hoe je het onderwerp kunt laten leven bij jongeren. Daarbij is het belangrijk om aan te sluiten bij de leefwereld en voorkennis van de catechisant.

Ik ben ervan overtuigd dat de catechese toekomst heeft. Al in de eerste christelijke gemeente werd er onderwezen, dus waarom zou dat in de toekomst niet zo zijn? Of de vorm en aanpak van de catechese op termijn veranderen weet ik niet. Het is een uitdaging om jongeren te motiveren, maar ik geloof wel dat dit mogelijk is.”

www.follow-up.nu

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen