Boekbespreking

Dr. H. van ’t Veld, Met mond en hart, Bekende liederen, hun achtergrond en hun boodschap, Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2010, 176 pagina’s, € 19,50, ISBN 9789058814807.
Als lieddichter kennen we dr. Van ’t Veld. Met anderen werkte hij mee aan de onder ons bekende Schriftberijmingen. Ook leverde hij tal van liederen aan voor de bundels ‘Uit aller mond’ (met liederen die in overstemming zijn met Schrift en belijdenis) en de drie bundels met kinderliederen, onder de titel ‘Ook uit de mond der kinderen’. Merendeels liederen van hemzelf, meer dan eens ook verbeterde vertalingen van buitenlandse liederen, door musici voorzien van eigentijdse melodieën.
Goed tien jaar geleden verzorgde hij een uitgave van ‘Bekende liederen en hun verhaal’, waarin hij liet zien wie de dichter van een lied was en waarom hij tot een lied kwam. Op deze weg is hij verdergegaan en zo ontvangen we in een royalere uitgave van Buijten & Schippperheijn meer dan een dubbel aantal liederen, waarvan hij de achtergrond laat zien. Dan gaat een lied des te meer ‘spreken’.
Een dirigent dat deze informatie aan het koor voorlegt kan ervan overtuigd zijn dat zo’n lied met meer toewijding en overgave wordt gezongen. Ook zal op verenigingen en clubs, waar gebruik wordt gemaakt van de aangegeven liederen, veel meer doorzien worden wat wordt gezongen. Ook op conferenties en op ouderenmiddagen zal het besef wat een lied inhoudt toenemen, wanneer naar voren wordt gebracht wat dr. Van ’t Veld heeft verzameld en in dit boek onder onze aandacht brengt. Zo gaat een lied ‘klinken’.
Mij sprak sterk aan wat de achtergrond is van een lied als ‘Gena, o God, hoe loof ik U voor redding onverdiend’ en ‘De pelgrimsstaf is in mijn hand, ik ben op weg naar 't vaderland, naar het Jeruzalem hier boven’ en ‘Zoals ik ben, ‘k heb anders niet dan ’t offer ook voor mij geschied’.
Het voordeel van deze nieuwe uitgave is dat de liederen gerubriceerd zijn, zodat je snel iets vindt om zelf gesticht te worden en anderen te troosten.

J. Van Amstel

Peter Schormans, Brieven aan Karamazov, Het hart van de mens als slagveld tussen God en duivel. Boekencentrum, Zoetermeer 2010, 221 pag., € 19,90, ISBN 978 90 239 2442 5.
De gebroeders Karamazov, drie karakteristieke personages uit het gelijknamige boek van Dostojevski, zijn al vele malen becommentarieerd. Achter het pathos dat de (Russische) schrijvers van die tijd nu eenmaal hanteren, ontdekken wij drie levensechte en daardoor nog altijd herkenbare karakters. De hartstochtelijke en ruwe Dmitri leeft alsof God niet bestaat maar is wel moreel aanspreekbaar. De hooghartige intellectueel Ivan staat symbool voor de geest van de Verlichting: ongrijpbaar en zonder vermogen zichzelf te geven. De kinderlijk gelovige Aljosja ként de verzoening en zoekt die ook voor zijn broers.
Gegrepen door de Bijbelse openbaring van de rechtvaardiging door het geloof, zocht de auteur, PKN-predikant, een manier om deze verstaanbaar te maken in onze tijd. Daarvoor neemt hij de gebroeders Karamazov als uitgangspunt. Sterk is dat hij hen niet van een afstand observeert, maar brieven aan hen schrijft waarin hij in hun leven zoekt naar aangrijpingspunten voor Gods openbaring. Daarbij roept hij de ‘hulp’ in van Luther, Kohlbrugge en Bonhoeffer.
Eerlijk gezegd weet ik niet goed wat ik met deze brieven aan moet. De intentie waardeer ik zeer, als oefening om het evangelie uit te dragen in dialoog met de moderne mens. Bij het resultaat houd ik wel enkele vragen. Hoe representatief zijn de gebroeders Karamazov nog voor de (post)moderne mens, of raken deze mannen in de vergetelheid? Zijn dergelijke brieven echt in staat de Dmitri’s en Ivans te raken? Of zullen deze teksten alleen door christenen worden begrepen? Ik vrees nog vooral door de belezenen onder hen.
Maar dat gold mogelijk ook al voor de Grieken op de Areopagus voor wie Paulus de poëten citeerde …

Roel Kuiper, Mijn land. Politieke verkenningen. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam 2011, 72 pagina’s, € 7,50, ISBN 989 90 5881 543 9.
In 22 korte stukjes trekt Roel Kuiper, senator namens de ChristenUnie, zijn paspoort. Zo noemt hij het zelf: een paspoort zegt immers wie de drager van het document is, en dan vooral in welk land deze woont. Wij kennen Roel Kuiper behalve als politicus vooral als filosoof en dus als auteur van doorwrochte artikelen en boeken over ideeën en theorieën. Dit bundeltje stelt dat beeld bij. Het gaat vooral over persoonlijke ervaringen. Roel kroop in Overijssel, wandelde in Rouen, studeerde in Amsterdam, fietste in het Vondelpark, trouwde in Friesland, en nam zijn hoed af voor het huis van Groen.
Nu ervaart een filosoof ook in het dagelijks leven veel boeken, zo blijkt wel uit deze ontboezemingen. Ervaringen beschrijft Kuiper al snel als illustraties van denkbeelden. Voor mij had de bundel tweemaal zo dik mogen zijn als de oorspronkelijke ervaringen sterker waren neergezet, en dan vooral de persoonlijke indruk ervan. Nu zijn het wat gestileerde plaatjes gebleven, wat niet wegneemt dat ook die meer kunnen zeggen dan veel woorden.
De beste ‘verkenningen’ vond ik die waarin de historicus Kuiper om de hoek komt. Over de tulpenrage in de zeventiende eeuw bijvoorbeeld, die aanleiding gaf tot een economische crisis. Dat geeft veel te denken in onze dagen. Over wat ons drijft om de volgende zeepbel na te rennen, terwijl we kunnen weten dat die vroeg of laat zal knappen. Over het moreel kapitaal dat ons werkelijk verbindt als samenleving en dat pas zichtbaar wordt in tijden dat het er om spant. Over de hoop die er is voor ons land – mijn land dat we deze crisis te boven komen. Een volgende zeepbel? Een betere politieke theorie? Wij blijven onverbeterlijk totdat we mogen emigreren naar een beter vaderland.

L. Voorthuijzen, Alphen a/d Rijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen